Powinnością każdego producenta rolnego winna być troska i dbałość o potencjał plonotwórczy gleby, gdyż poprawa jej płodności jest najistotniejszą, długofalową formą zabezpieczenia przyszłości podstawowego warsztatu pracy każdego rolnika
Warto zastosować taki system nawożenia, który nie tylko zapobiega ewentualnym niedoborom składników pokarmowych, ale także utrzymuje glebę w odpowiedniej kulturze, gdyż jej stan i kondycja warunkuje efektywność produkcji. Nieodpowiednio zarządzana ulega degradacji.
Na polskim rynku dostępnych jest coraz więcej nawozów, których zadaniem jest nie tylko wzbogacenie gleby w niezbędne dla roślin składniki pokarmowe poprzez redukcję ich deficytów, ale które także spełniają dodatkowe funkcje, między innymi poprawiają strukturę gleby, magazynują wodę, wzmagają aktywność mikroorganizmów glebowych, aktywują rozwój systemu korzeniowego czy stymulują rośliny w fazie krzewienia. Substancji zawartych w nawozach jest bardzo wiele, a każda z nich w inny sposób oddziałuje na rośliny.
Bardzo ciekawym i efektywnym, choć w Polsce wciąż jeszcze niekonwencjonalnym rozwiązaniem jest zastosowanie preparatów zawierających w swym składzie zeolit. Jest to naturalny minerał pochodzenia wulkanicznego, którego pozytywne właściwości od dziesięcioleci wykorzystywane są w rolnictwie i ogrodnictwie. Jedną z jego głównych zalet jest zdolność wiązania substancji odżywczych. Dzięki temu zeolit zapobiega wymywaniu składników pokarmowych z gleby, co zwiększa ich dostępność dla roślin. Dodatkową funkcją zeolitu jako nośnika nawozów jest przedłużanie ich działania.
Zeolity są najefektywniejszym sposobem na podniesienie poziomu sorpcji wymiennej w strefie korzeniowej roślin. Zbudowane są z regularnego szkieletu z licznymi wolnymi przestrzeniami i kanalikami. Negatywny ładunek szkieletu zeolitu daje mu zdolność wiązania i wymiany substancji odżywczych z otoczeniem. Składniki pokarmowe są wiązane, a w razie potrzeby są uwalniane i udostępniane roślinom (sorpcja wymienna) – wpływa to pozytywnie na odżywienie roślin i wielkość plonu.
Zeolit obok substancji odżywczych absorbuje również cząsteczki wody. W efekcie woda zostaje zatrzymana w glebie w okresach suszy. Minerał absorbując wodę – nocą ogrzewa glebę, natomiast w czasie upałów – oddaje wodę ochładzając podłoże. Skoki temperatury gleby są niwelowane, co sprzyja wzrostowi roślin. Podczas nawadniania zeolit zapobiega szybkiemu wysyceniu górnej warstwy gleby wodą i umożliwia jej równomierne rozprowadzenie i wykorzystanie przez rośliny.
Zeolit ma również zdolność magazynowania w wolnych porach rośliny gazów (np. powietrza) wpływając tym samym pozytywnie na przewietrzenie gleby.
Wprowadzając zeolit do gleby zmniejszamy jej kwasowość oraz wpływamy na trwałe pochłanianie metali ciężkich, ograniczając tym samym ich zawartość w roślinach.
Zastosowanie systemu nawożenia opartego na zeolitach zapewnia wiązanie substancji pokarmowych – zapobiega ich wypłukiwaniu, pozytywnie wpływa na poziom sorpcji wymiennej,
zapewnia roślinom stały dostęp do substancji odżywczych, magazynuje wodę – niweluje stres roślin podczas suszy, poprawia gospodarkę wodną i powietrzną gleby oraz ułatwia ukorzenienie się roślin.
Przykładem systemu wykorzystującego zeolit jako nośnik nawozów jest system nawożenia Akra. Został on opracowany w Austrii przez firmę Karner Düngerproduktion. Jego użycie zapewnia wyważone i harmonijne zaopatrzenie roślin w substancje odżywcze. Dostępne w ramach systemu nawozy zawierają liczne mikroskładniki odżywcze w odpowiednich proporcjach. Dzięki temu są one w stanie przywrócić równowagę biologiczną podłoża i poprawić jego właściwości, a zawarte składniki odżywcze intensywnie wspierają i poprawiają odżywienie roślin. Warto wspomnieć, że jeden z produktów – nawóz Akra Kombi jest jednym dostępnym na polskim rynku nawozem posiadającym tak wysoką zawartość krzemu przyswajalnego dla roślin. Pierwiastek ten poddawany jest specjalistycznej obróbce, pewnego rodzaju „uszlachetnianiu” tak, by rośliny mogły w pełni go wykorzystać.
W krajach Europy Zachodniej zabiegi z użyciem systemu nawożenia Akra są od wielu lat włączone do agrotechniki. Tam segment nawożenia opartego o zeolity wciąż intensywnie się rozwija. Z pewnością w niedługim czasie także polscy rolnicy uznają zalety tych preparatów i będą je powszechnie stosować, z korzyścią dla siebie i konsumentów.
Anna Rogowska
