Rynki rolne w marcu

19-03-2025

Wielkopolska Izba Rolnicza od dawna  przygotowuje comiesięczne notowania cen skupu płodów rolnych oraz środków produkcji. Na ich podstawie wykonywane są również, co miesiąc kalkulacje produkcji rolniczej. Od kilkunastu miesięcy przedstawiamy dramatyczną sytuację, jaka ma miejsce w rolnictwie pod kątem wzrostu kosztów produkcji oraz spadku cen w skupach. W tabeli poniżej porównaliśmy wynik finansowy, uzyskiwany z 1 ha podstawowych kierunków produkcji liczony w miesiącu marcu w latach 2020-2025 (zł).

Opłacalność pszenicy czy rzepaku jest widoczna w zasadzie dopiero od kilku miesięcy. Wcześniej przez bardzo długi okres były one na „minusie”. Nadal najgorzej sytuacja wygląda w przypadku kukurydzy na ziarno, która ostatni raz „na zielono” była w 2022 roku. Niestety zgodnie z zapowiedziami ceny za buraki cukrowe będą niższe i już ta uprawa nie będzie tak atrakcyjna jak w poprzednich latach.

Dużym, ekonomicznym, rozczarowaniem dla rolników okazały się ogłoszone przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmiany w dopłatach na rok 2025. Ich stawki będą mniejsze ze względu na niezależny od nikogo wysoki kurs złotówki, ale będą niższe po decyzjach Ministerstwa ograniczających mocno możliwość korzystania przez rolników z ekoschematów. Obniżeniu uległa punktacja, ograniczono ilość ekoschematów na jednej działce do dwóch (łącznie z wariantami) oraz ograniczono maksymalną powierzchnię pod ekoschematami do 300 ha. Obniżeniu uległy również niektóre stawki, na przykład za IP.

Rynek zbóż

Jak możemy zauważyć na podstawie poniżej tabeli, ceny zbóż stopniowo spadają a największy spadek odnotowano w cenie rzepaku. Nadal jest bardzo niski ruch w punktach skupu, gdyż duże gospodarstwa które posiadają profesjonalną powierzchnię przechowalniczą czekają spokojne na odpowiednie dla nich ceny. Z kolei mniejsi rolnicy już na dobre zajęci są pracami polowymi, a u tych, którzy posiadają jeszcze zboża, sprzedaż zeszła w tym momencie na dalszy plan.

Tabela 1. Ceny netto zbóż na przełomie lutego i marca 2025r. (zł/t):

Notowania z ponad 50 skupów z całej Polski – ceny średnie  www.topagrar.pl

Rynek trzody chlewnej

Wystąpienie ogniska pryszczycy w Niemczech miało ogromny wpływ na sytuację na rynku trzody chlewnej. W dwóch pierwszych miesiącach tego roku ceny trzody chlewnej były na bardzo niskim poziomie – nawet 4,50 zł/kg. Tak niskie ceny obserwowaliśmy także w marcu 2022r. To pokazuje, że sytuacja na rynku jest zła. Aktualnie ceny lekko poszły w górę, jednak jest to symboliczny wzrost o kilka groszy za kg. Obecnie średnio skupy płacą ok. 5,45 zł/kg. Poniżej prezentujemy jak kształtowały się ceny w skupach od początku stycznia do 18 marca w latach 2023-2025:

W związku z tak niskimi cenami, które nie pokrywają kosztów produkcji, Polska zwróciła się do Komisji Europejskiej o udzielenie wsparcia dla producentów świń. Jak informował Minister Siekierski: „Wobec postępującego spadku cen niepokrywających kosztów produkcji, konieczne jest podjęcie przez Komisję Europejską decyzji o uruchomieniu nadzwyczajnej pomocy finansowej dla producentów świń (...). Zwracam się do Pana Komisarza z wnioskiem o uruchomienie przez Komisję Europejską nadzwyczajnej pomocy finansowej dla producentów świń w Polsce, mającej na celu przynajmniej częściową rekompensatę finansową związaną z brakiem opłacalności produkcji spowodowanej znaczącym spadkiem cen świń notowanych na rynku”.  W przypadku braku zgody Komisji Europejskiej polski rząd planuje uruchomić krajowe środki pomocowe. Podkreślono, że Ministerstwo będzie dążyło do zabezpieczenia odpowiednich środków w budżecie, ażeby wesprzeć producentów trzody. Z niecierpliwością czekamy na decyzje Komisji Europejskiej, a także resortu w sprawie pomocy dla hodowców świń. Wielkopolska Izba Rolnicza od dawna postuluje o stworzenie odpowiedniego programu odbudowy trzody chlewnej, który będzie kompleksowy i odpowiadający na wyzwania tej branży.

Niestety nadal obserwujemy spadek pogłowia trzody chlewnej. Według najnowszych danych Agencji Restrukturyzacji  i Modernizacji Rolnictwa (dane na 28.02.2025r.) w Polsce mieliśmy 47 142 trzody chlewnej, które utrzymywały łącznie 8 873 751 świń. W porównaniu do stycznia br. nastąpił spadek aż o 359 stad w ciągu zaledwie miesiąca! (Źródło: Farmer na podstawie danych ARiMR)

Wykres 1. Liczba stad świń w Polsce w latach 2010-2025

Rynek mleka

Ten akurat rynek, od dłuższego czasu charakteryzuje się dużą stabilnością, a nawet niewielkimi wzrostami cen skupu. Ten trend ma być kontynuowany. Popyt na mleko na rynku Światowym rośnie, a jego produkcja niekoniecznie. Wielu rolników, nie mając następców rezygnuje z tak trudnej i czasochłonnej produkcji, zastępując ją bardziej uprzemysłowioną produkcją drobiu czy trzody chlewnej. Sytuacja pojedynczego gospodarstwa zależy jednak od dobrego zarządzania wydajnością krów i jakością pasz objętościowych produkowanych w gospodarstwie. Jeśli ktoś się nastawia na duże wydajności w oparciu o drogie koncentraty i preparaty paszowe to jego ekonomika niekoniecznie musi wykazywać zyski.

Rynek bydła mięsnego

Zdecydowanie na plus. Stawki ciągle rosną ze względu na duży popyt i eksport. Branża znalazła się pod presją pryszczycy. Do tej pory wykryto dwa ogniska tej choroby w Niemczech i na Węgrzech. Najbliższe tygodnie pokażą, czy ta bardzo groźna choroba się rozniesie, burząc dotychczasową stabilizację rynkową.

Opracowanie:

Ludmiła Kamińska

Andrzej Przepióra

Aleksander Poznański