Wyniki kontroli przeprowadzonych przez Inspekcję JHARS w IV kwartale 2012 roku

I. Cel kontroli

W IV kwartale 2012 roku Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych przeprowadziła kontrole w zakresie jakości handlowej przetworów mlecznych (ze szczególnym uwzględnieniem masła, serów i serków topionych), przetworów z mięsa czerwonego (ze szczególnym uwzględnieniem wędzonek, pasztetów i konserw mięsnych sterylizowanych), wyrobów garmażeryjnych (w tym głównie dań obiadowych z dodatkiem surowców mięsnych i  podrobowych oraz wyrobów kulinarnych z nadzieniem), napojów alkoholowych (w tym napojów spirytusowych i drinków alkoholowych gotowych do spożycia RTD – ready-to-drink), mięsa drobiowego,a także artykułów rolno-spożywczych o obniżonej zawartości podstawowego parametru (w tym przetworów mlecznych, przetworów owocowych i przetworów z mięsa czerwonego).

Przeprowadzone kontrole miały na celu sprawdzenie, czy artykuły rolno-spożywcze spełniały wymagania w zakresie jakości handlowej określone w przepisach o jakości handlowej oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. W trakcie kontroli sprawdzono trzy podstawowe elementy jakości handlowej, tj. cechy organoleptyczne (m.in. wygląd, smak, zapach, barwę), parametry fizykochemiczne (m.in. zawartość tłuszczu, wody, soli, cukru, alkoholu etylowego) oraz znakowanie produktów żywnościowych.

II. Zakres kontroli

Kontrole przeprowadzono w 428 podmiotach, w tym u:

• 101 producentów wyrobów o obniżonej zawartości podstawowego parametru tj.:

- tłuszczu w przypadku przetworów mlecznych (59 podmiotów) oraz przetworów z mięsa czerwonego (21 podmiotów),

- cukru w przypadku przetworów owocowych (21 podmiotów),

• 97 producentów przetworów z mięsa czerwonego,
• 73 producentów przetworów mlecznych,
• 66 producentów wyrobów garmażeryjnych,
• 65 producentów mięsa drobiowego,
• 26 producentów napojów alkoholowych.

Kontrolą objęto w zakresie:

1. cech organoleptycznych - 904 partie wyrobów, w tym:

• 321 partii przetworów z mięsa czerwonego,
• 244 partie przetworów mlecznych,
• 171 partii mięsa drobiowego,
• 168 partii wyrobów garmażeryjnych,

2. parametrów fizykochemicznych - 998 partii wyrobów, w tym:

• 306 partii przetworów z mięsa czerwonego,
• 249 partii przetworów mlecznych,
• 168 partii wyrobów garmażeryjnych,
• 166 partii wyrobów o obniżonej zawartości podstawowego parametru (w tym 99 partii przetworów mlecznych, 60 partii przetworów owocowych i 7 partii przetworów z mięsa czerwonego),
• 56 partii napojów alkoholowych,
• 53 partie mięsa drobiowego,

3. znakowania - 1177 partii wyrobów, w tym:

• 328 partii przetworów z mięsa czerwonego,
• 270 partii przetworów mlecznych,
• 179 partii wyrobów garmażeryjnych,
• 168 partii wyrobów o obniżonej zawartości podstawowego parametru (w tym 98 partii przetworów mlecznych, 63 partie przetworów owocowych i 7 partii przetworów z mięsa czerwonego),
• 162 partie mięsa drobiowego,
• 70 partii napojów alkoholowych.

III. Wyniki kontroli

W porównaniu do wyników poprzednich kontroli jakość handlowa poszczególnych grup artykułów rolno-spożywczych kształtuje się następująco:

1. Cechy organoleptyczne

• Poprawa w stosunku do poprzedniej kontroli w przypadku wyrobów garmażeryjnych (o 1,3 p.p.) i przetworów z mięsa czerwonego (o 0,5 p.p.),

• Pogorszenie w stosunku do poprzedniej kontroli w przypadku przetworów mlecznych (o 3 p.p.) i mięsa drobiowego (o 0,6 p.p.).

1. Parametry fizykochemiczne

• Poprawa w stosunku do poprzedniej kontroli w przypadku przetworów z mięsa czerwonego (o 9,6 p.p.), mięsa drobiowego (o 5,4 p.p.), napojów spirytusowych (o 3,3 p.p.) i przetworów mlecznych (o 2,6 p.p.),

• Pogorszenie w stosunku do poprzedniej kontroli w przypadku wyrobów garmażeryjnych (o 6,6 p.p.).

Wystąpienie nieprawidłowości w zakresie oceny organoleptycznej oraz parametrów fizykochemicznych może świadczyć o błędach popełnionych podczas procesu technologicznego, w tym stosowaniu surowca o niewłaściwej jakości czy nieprzestrzeganiu receptur.

1. Znakowanie

• Poprawa w stosunku do poprzedniej kontroli w przypadku w przypadku mięsa drobiowego (o 6,8 p.p.), przetworów z mięsa czerwonego (o 3,6 p.p.), przetworów mlecznych (o 0,8 p.p.),
• Pogorszenie w stosunku do poprzedniej kontroli w przypadku napojów spirytusowych (o 8,5 p.p) i wyrobów garmażeryjnych (o 3,0 p.p.).

Nieprawidłowości dotyczące znakowania wynikają zarówno z nieznajomości przepisów, nieprawidłowej ich interpretacji, jak również z celowego działania producentów, którzy świadomie wprowadzają w błąd konsumenta poprzez zamieszczanie na opakowaniu nieprawdziwych informacji.

W ramach kontroli napojów alkoholowych Inspekcja JHARS po raz pierwszy sprawdziła jakość handlową drinków alkoholowych gotowych do spożycia. Nie stwierdzono nieprawidłowości w  zakresie parametrów fizykochemicznych przedmiotowej grupy wyrobów. Nieprawidłowości w  zakresie znakowania dotyczyły głównie braku informacji o postaci napoju alkoholowego (tj. gazowany) oraz braku pełnego oznakowania w języku polskim.

Po raz pierwszy przeprowadzono również odrębną kontrolę jakości handlowej wyrobów o obniżonej zawartości podstawowego parametru. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły przede wszystkim zawyżonej zawartości tłuszczu w przypadku przetworów mlecznych oraz cukru ogółem w produktach owocowych. W przypadku przetworów z mięsa czerwonego stwierdzono obecność niedeklarowanego surowca.

IV. Sankcje

W związku ze stwierdzonymi w trakcie kontroli nieprawidłowościami wojewódzcy inspektorzy JHARS:

• wydali 114 decyzji administracyjnych, w tym:

- 80 decyzji nakładających kary pieniężne na łączną kwotę 215,2 tys. złotych,

- 32 decyzje nakazujące poddanie produktów zabiegom prawidłowego oznakowania,

- 2 decyzje zakazujące wprowadzenia do obrotu artykułów rolno-spożywczych,

• przekazali 171 zaleceń pokontrolnych,
• wszczęli 77 postępowań.