Wzrost gospodarczy i postępująca globalizacja powodują, że światowy handel żywnością z roku na rok zwiększa swoje obroty. Dziś bez problemu możemy w każdym sklepie kupić żywność z najdalszych zakątków świata, wytwarzaną w różnych, często odmiennych reżimach produkcyjnych. Niestety coraz częściej też zdarzają się przypadki epidemii, czy chorób zwierząt, a także fałszowanie żywności przez nieuczciwych producentów. By bronić się przed taką żywnością konsumenci coraz częściej zwracają uwagę nie tylko na cenę produktu, ale też na jego jakość, wymuszając tym samym na producentach dbałość o wyższe standardy.
Powstają więc systemy gwarantujące wysoką jakości produktów spożywczych. Coraz więcej państw Wspólnoty Europejskiej wdraża swoje narodowe systemy jakości niezależne od funkcjonujących obecnie na terenie Wspólnoty.
Niemcy
Nasi zachodni sąsiedzi od 2001 roku mają swój system QS Qalität und Sicherheit, który początkowo obejmował jedynie mięso i przetwory mięsne, a od 2004 roku obejmuje także warzywa i owoce oraz ziemniaki. Uczestnikami tego systemu w branży mięsnej jest aż 100 tys. podmiotów, w tym 7,2 tys. zagranicznych oraz 16,8 tys. podmiotów w branży roślinnej, w tym 771 podmiotów zagranicznych. Wśród zagranicznych uczestników niemieckiego systemu QS są podmioty holenderskie, austriackie, włoskie i polskie. System ten obejmuje zasięgiem swojego działania wszystkie ogniwa łańcucha produkcyjnego w danych branżach.
Austria
Austriacy z kolei posiadają system AMA - Gütesiegel. Znak ten przyznawany jest jedynie produktom, które spełniają określone kryteria jakości dotyczące metod produkcji, właściwości produktu oraz wymogi dotyczące pochodzenia geograficznego produktu. Charakterystyczny dla tego systemu jest fakt, że znak systemu może zostać przyznany na produkt każdemu wnioskodawcy z każdego państwa lub regionu UE. O sile tego systemu świadczy chociażby fakt, ze Program Jakości Mięsa AMA ma 40% udział w rynku i zrzesza 11 tys. rolników, 50 rzeźni i 20 producentów.
Francja
Także Francuzi mają swój program wysokiej jakości towarów rolno-spożywczych pod marką Label Rouge. Godło systemu nadawane jest tylko i wyłącznie produktom francuskim, a jedyny wyjątek stanowi łosoś szkocki, który akredytację systemu dostał w 1992 roku.
Francuski program jakości ma zdecydowanie najdłuższą tradycję w Europie, powstał bowiem w 1960 roku i niezmiennie stanowi dowód, że produkt rolny lub artykuł żywnościowy posiada zespół określonych cech, które składają się na najwyższą jakość dla danego typu produktu. System Label Rouge zakłada, że sygnowany produkt powinien wyróżniać się na tle innych, a różnica w jakości powinna być bezpośrednio widoczna dla odbiorcy, zarówno w smaku, jak i wyglądzie. Godło tego systemu posiada we Francji ponad 400 produktów m.in. pieczywo, jaja, drób
Polska
Również Polska nie pozostaje w tyle za innymi krajami Wspólnoty. Jednym z systemów jakości żywności jest multiproduktowy System Gwarantowanej Jakości Żywności QAFP, administrowany przez Unię Producentów i Pracodawców Przemysły Mięsnego. Został on stworzony przez naukowców z wiodących ośrodków akademickich w Polsce - Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Instytutu Zootechniki w Krakowie, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. System QAFP zyskał uznanie najlepszych ekspertów i naukowców oraz wsparcie organizacji konsumenckich. Oficjalnie zaistniał na rynku polskim 11 grudnia 2009 r. Decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi System Gwarantowanej Jakości Żywności QAFP wraz z zeszytem branżowym „Kulinarne mięso wieprzowe” został uznany za krajowy system jakości żywności.
Ogólne założenia systemu przewidują, że obejmuje on swoim zasięgiem wszystkie ogniwa łańcucha produkcyjnego w wybranych branżach, buduje wiarygodności uczestników łańcucha żywnościowego w oczach konsumenta, jest systemem otwartym – każdy, kto spełni normy określone w zeszytach branżowych może do niego przystąpić, zaś produkty opatrzone znakiem QAFP są identyfikowalne na wszystkich etapach produkcji, a hodowcy w Systemie QAFP dbają o dobrostan zwierząt i ochronę środowiska. Wymagania systemowe są zawsze weryfikowane przez niezależną jednostkę certyfikującą.
W chwili obecnej system QAFP działa w zakresie kulinarnego mięsa wieprzowego, drobiowego i wędlin. W zamierzeniach jest to system multiproduktowy i Administrator przewiduje rozszerzenie programu o inne sektory branży spożywczej.
Jakość wyższa niż cena…
Ostatnio zaobserwowane wśród konsumentów trendy pokazują, że coraz częściej zwracamy uwagę na jakość produktu i cena przestaje być jedynym kryterium wyboru zakupowego. Tanie produkty oszczędzają na jakości, przez co traci klient - otrzymuje produkt niesmaczny, nie spełniający oczekiwań i często lądujący w koszu na śmieci. Warto więc bacznie przyglądać się etykietom produktów, czytać uważnie skład i unikać tych artykułów, które zawierają zbyt wiele polepszaczy i dodatków smakowych.
W przypadku zakupu mięsa i wędlin warto wybrać te ze znakiem QAFP, ponieważ spełniają restrykcyjne wytyczne kontrolowane na każdym etapie produkcji, a mięso wytwarzane w systemie QAFP daje gwarancję sukcesu kulinarnego. Oczywiście artykuły objęte systemami jakości zawsze są nieco droższe od pozostałych, ale w ogólnym rachunku kupując takie wyroby jednak oszczędzamy, bo nie marnujemy, nie wyrzucamy żywności. A co najważniejsze kupując produkty mięsne QAFP popieramy tym samym rodzimą produkcję.
Budowanie narodowych systemów jakości to prócz oczywistych korzyści dla konsumentów także świadoma ochrona własnego rynku i działających na nim producentów.
