Aktywne odżywianie roślin i gleby. Składniki pokarmowe to dziś za mało
Dwa miesiące temu zainaugurowano kampanię Aktywne odżywianie roślin i gleby. Składniki pokarmowe to dziś za mało. Głównym celem organizatorów akcji jest rekomendacja efektywnych technologii nawożenia upraw rolniczych i ogrodniczych, które umożliwiają zasobooszczędne stosowanie nawozów mineralnych przy jednoczesnym utrzymaniu wysokich plonów o bardzo dobrej jakości handlowej. Priorytetem producentów rolnych powinno być przede wszystkim bezpieczeństwo oferowanej żywności i dbałość o środowisko naturalne. Muszą jednak mieć oni gwarancję, iż stosowane technologie nawożenia będą w stanie wykorzystać w maksymalny sposób potencjał plonotwórczy roślin. Biorąc pod uwagę konkurencyjność na rynku europejskim, polscy rolnicy i ogrodnicy muszą być zainteresowani stosowaniem metod, które pozwolą im na uzyskanie plonów najwyższej jakości handlowej i jednocześnie na maksymalnie wysokim poziomie. Inicjatorzy kampanii będą promowali więc właśnie takie rozwiązania, dzięki którym producenci będą mogli przy zachowaniu wysokich plonów zadbać o poprawę ich jakości.
Jednym ze sposobów na osiągnięcie tego celu jest zastosowanie preparatów o działaniu biostymulującym. W krajach Europy Zachodniej tego typu nawozy od dziesięcioleci włączone są do tradycyjnej agrotechniki w większym lub mniejszym stopniu. Tam, ten segment nawożenia intensywnie się rozwinął i nadal się rozwija. Z pewnością w niedługim czasie także polscy rolnicy uznają zalety tego typu preparatów i będą je powszechnie stosować, z korzyścią dla siebie, konsumentów i środowiska naturalnego. Stosowanie nawozów z dodatkiem substancji o działaniu biostymulującym jest szansą i przyszłością dla rozwoju zrównoważonych metod produkcji rolniczej i zasobooszczędnego nawożenia, zgodnego z zaleceniami Komisji Europejskiej. Preparaty tego typu są nadzwyczaj efektywne w zrównoważonym nawożeniu plantacji, gdyż zwiększają odporność roślin na stresy mineralne i środowiskowe. Do tego stymulują wzrost, rozwój i plonowanie roślin uprawnych oraz zapewniają zaopatrzenie w dostępne formy składników pokarmowych. Intensyfikują ich pobieranie, transport i przetwarzanie w roślinie. Ich stosowanie nie tylko umożliwia prawidłowe odżywienie roślin uprawnych, nie tylko stymulująco wpływa na zachodzące w nich procesy fizjologiczne, ale także zapewnia korzystne oddziaływanie na glebę – preparaty te podnoszą jej potencjał plonotwórczy. Dokarmiają rośliny, a równocześnie powodują zmiany fizyczne w glebie – sprzyjają rozwojowi flory i fauny glebowej, korzystnie wpływają na jej odczyn i przekształcają składniki pokarmowe z form nieprzyswajalnych na przyswajalne dla roślin. A przy tym są to produkty przyjazne dla roślin, środowiska glebowego i zdrowia człowieka.
Dużą grupę dostępnych na rynku nawozów z dodatkiem substancji biostymulujących stanowią preparaty, które zostały wzbogacone w ekstrakty z alg. Dzięki opracowanym technologiom przetwarzania alg morskich udało się z nich wyekstrahować ważne dla upraw polowych związki, które stymulują wiele procesów fizjologicznych w roślinach. Związki te mogą być podawane zarówno z nawozami płynnymi, jak i doglebowymi. Ekstrakty zawarte w nawozach doglebowych stymulują przemiany metaboliczne w roślinie, pobudzają aktywność korzeniową, poprawiają architekturę systemu korzeniowego, efektywność pobierania wody i składników pokarmowych, regulują także przemiany enzymatyczne. Z kolei nawozy dolistne oparte o skompleksowane wyciągi z alg wpływają korzystnie na produkcję i przemiany ważnych funkcjonalnie dla roślin związków (np. hormonów, enzymów), zwiększają skuteczność fotosyntezy oraz asymilację węgla, opóźniają procesy starzenia komórek, chlorofilu, zwiększają naturalną odporność roślin na różne szkodliwe czynniki zewnętrzne i wewnętrzne, ograniczają transpirację, zwiększają przewodnictwo szparkowe, wpływają na procesy metaboliczne obniżając poziom stresu, procesy energetyczne i wiele wiele innych.
W kilkudziesięcioletnich badaniach nad algami wyodrębniono z nich molekuły, które korzystnie wpływają na wielkość i jakość plonów. Są to między innymi: cytokinina IPA, która wykazuje działanie systemiczne, poprawia pobieranie i przyswajanie składników mineralnych, a także aktywizuje ich transport, aminokwasy glicyna-betaina wykazującą działanie antystresowe, stymulujące wzrost systemu korzeniowego i proces fotosyntezy. W nawozach doglebowych występuje aminopuryna, która stymuluje rozwój systemu korzeniowego oraz pochodne indolu wpływające na asymilację, transport i przetwarzanie azotu.
Nawozy z dodatkiem substancji wyekstrahowanych z alg morskich są innowacyjną technologią biostymulującą plon i uruchamiającą maksymalny potencjał plonotwórczy roślin uprawnych. Ich użycie wpływa korzystnie na jakość i wysokość plonów przy zachowaniu pełnego bezpieczeństwa produkowanej żywności. A pamiętajmy, że dzisiejsze nowoczesne odmiany roślin uprawnych mają przy tym coraz większe zapotrzebowanie pokarmowe, wymagają jeszcze większej intensyfikacji produkcji w zakresie uprawy i ochrony. I w takiej sytuacji, samo zwykłe nawożenie składnikami pokarmowymi to za mało, samo dokorzeniowe nawożenie roślin poprzez glebę to też często zabieg niewystarczający – zwłaszcza w ekstremalnych warunkach pogodowych, z którymi rolnicy mają coraz częściej do czynienia, dlatego tym bardziej rośnie potrzeba dolistnego dokarmiania roślin, ale też nawożenia samej gleby w celu zahamowania niekorzystnych zmian w niej zachodzących (stepowienia, utraty żyzności, na skutek monokultury, zbyt intensywnej mechanizacji i chemizacji, ograniczenia nawożenia organicznego). Efektem tego jest m.in. utrata pojemności sorpcyjnej – wodnej, pokarmowej, ograniczone życie mikrobiologiczne, zakwaszenie, zasolenie, utrata struktury gruzełkowatej i prawidłowej agregacji gleby, podeszwa płużna itp. A to wszystko sprzyja występowaniu suszy glebowej. A że w tym roku jest susza w rolnictwie, nikogo chyba przekonywać nie trzeba. Dlatego tym bardziej warto zwrócić uwagę na tę akcję i na rozwiązania, które będzie ona starała się przybliżać rolnikom i ogrodnikom w czasie jej trwania.
Anna Rogowska
