Sytuacja na rynkach rolnych była jednym z głównych punktów dyskusji podczas Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej oraz Posiedzenia Zarządu, które odbyły się w dniu 15 lipca w Michalczy.  Poniżej przyjrzymy się aktualnej sytuacji na wybranych rynkach rolnych.

Rynek mleka

W szczególnie trudnej sytuacji znaleźli się producenci mleka. Cena tego surowca systematycznie spada, i w niektórych spółdzielniach mleczarskich, jest już poniżej 1,50 zł/l, co jest dużo poniżej kosztów produkcji (dla porównania w lipcu 2022r. średnia cena mleka kształtowała się na poziomie 2,10 zł/l).  Na tę sytuację składają się czynniki niezależne od nas, takie jak spadek cen mleka w proszku i masła na giełdach światowych, ale również bardzo wysokie ceny energii i gazu, stosowane w Polsce przez państwowe monopole. Panująca susza powoduje brak pasz objętościowych dla bydła, w szczególności dotyczy to drugiego pokosu traw oraz niepewnej sytuacji kukurydzy. Brak tych pasz zmusi hodowców do poszukiwania droższych alternatyw. Utrzymywanie się aktualnych relacji cenowo kosztowych spowoduje, że wielu rolników będzie rezygnowało z tego kierunku produkcji. Zdaniem ekspertów, ceny produktów mleczarskich, a co za tym idzie cena skupu mleka powinny wzrosnąć na jesień tego roku.

Wielkopolska Izba Rolnicza już od kilku miesięcy z niepokojem obserwuje sytuację na rynku mleka i podejmuje wiele interwencji w tym temacie.  Zachęcamy Państwa do zapoznania się ze Stanowiskiem XIII Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej VI kadencji z dnia 18 maja 2023 r. w sprawie trudnej sytuacji producentów mleka, które przeczytają Państwo tutaj

Rynek trzody chlewnej

Zauważamy, że po okresie kruchej stabilizacji, która miała miejsce w ostatnich tygodniach na tym rynku, po kilku latach zapaści wywołanej pandemią Covid-19, wirusem ASF, redukcją eksportu do Chin, czy inflacją i rosnącymi kosztami produkcji, ostatni tydzień zakończył się dużymi spadkami ceny, a zapowiadane są niestety kolejne spadki. Obserwowane są spadki na poziomie 0,40-0,60 zł/kg w porównaniu do notowań ubiegłotygodniowych. Skutkiem tych czynników jest jednak spadek stad trzody chlewnej oraz spadek produkcji praktycznie w całej Europie. Niemniej jednak staliśmy się krajem w 90% zależnym od importu warchlaków z zagranicy. To wystawia naszą produkcję na bardzo duże ryzyko wahań cenowych i dostępności warchlaków. Rośnie ujemny bilans w handlu zagranicznym mięsem wieprzowym i nasza krajowa produkcja pokrywa około 80% obecnego popytu. Wielkopolska Izba Rolnicza z ogromnym zaskoczeniem przyjęła do wiadomości podpisanie rozporządzenia umożliwiającego produkcję trzody chlewnej na własne potrzeby, bez stosowania zasad bioasekuracji i niezwłocznie po jego ogłoszeniu zaapelowała o jak najszybsze uchylenie tego rozporządzenia. Jeśli nie zostanie ono uchylone, to Walne Zgromadzenie Wielkopolskiej Izby Rolniczej uważa, że powinien powstać fundusz, który w 100% pokryje straty hodowców towarowych, w przypadku wystąpienia ogniska ASF w małej hodowli, które będzie skutkiem tej nowelizacji. O naszej interwencji przeczytają Państwo tutaj

Według naszych aktualnych kalkulacji, pojawiła się niewielka opłacalność w produkcji tuczników w cyklu otwartym, pod warunkiem zakupu zbóż z zewnątrz. Wynika to, w sposób oczywisty z wysokich kosztów produkcji zbóż, a niskiej obecnie ich cenie rynkowej. 

Niestety pojawiają się kolejne informacje o ogniskach ASF u świń w Polsce w 2023 roku. Pierwsze ognisko pojawiło się 12 kwietnia br. w województwie dolnośląskim. Na dzień dzisiejszy w Polsce wystąpiło 14 ognisk – najwięcej, bo aż 8 w województwie lubelskim, po 2 ogniska w województwach warmińsko-mazurskim i niestety w Wielkopolsce, oraz po jednym ognisku w województwie dolnośląskim i mazowieckim. Łącznie zostało zutylizowanych do tej pory 5116 świń.  Przypominamy, że w 2022r. liczba ognisk ASF u świń wyniosła tyle samo co aktualnie, czyli 14. Wielkopolska Izba Rolnicza przypomina o przestrzeganiu zasad bioasekruacji, aby nie rozprzestrzeniać wirusa i nie doprowadzić do zmniejszenia się liczby (i tak już niskiej) świń.

Poniżej prezentujemy ceny skupu tucznika (netto) w wadze żywej w Polsce w od początku stycznia do 18 lipca br. Średnia aktualna cena w skupie kształtuje się na poziomie 8,98 zł/kg i

Rynek zbóż i rzepaku

Obecna sytuacja na rynku zbóż i rzepaku jest tragiczna. Głównie ze względu na niekontrolowany import zbóż, jak również obniżenie cen w skupach o blisko połowę względem roku ubiegłego, co przedstawia poniższa tabela.

	Lipiec 2022	Lipiec 2023
Pszenica konsumpcyjna	1455,68 zł/t	865,60 zł/t
Pszenica paszowa	1350,13 zł/t	823,27 zł/t
Żyto	1118,52 zł/t	634,25 zł/t
Jęczmień paszowy	1163,44 zł/t	709,05 zł/t
Pszenżyto	1222,26 zł/t	728,83 zł/t
Owies	1020,00 zł/t	756,21 zł/t
Kukurydza - ziarno	1289,00 zł/t	835,63 zł/t
Rzepak	3081,82 zł/t	1733,33 zł/t

 

Aktualnie mamy także do czynienia ze zjawiskiem suszy, która niewątpliwie wpłynie na tegoroczne plony zbóż oraz rzepaku. Rząd, poprzez dopłaty do zbóż, stara się zrekompensować poniesione straty przez producentów rolnych, jednakże nie przynosi to oczekiwanych efektów. Polscy rolnicy ponownie zostają „podzieleni” w warunkach otrzymania dopłat – ze względu na odległość od granicy, wielkość gospodarstwa, gatunku zboża. Dodatkowo notoryczne zmiany wprowadzane w rozporządzeniach powodują, że większość rolników czuje się zdezorientowana. Wielkopolska Izba Rolnicza na bieżąco zgłaszała swoje uwagi do oferowanych form pomocy przez Rząd, tak aby jak największa liczna rolników mogła skorzystać z pomocy.

Zbiór jęczmienia ozimego jest bardzo zaawansowany i dobiega końca. Plony są bardzo zróżnicowane - od około 4 do 8 ton z hektara. Ceny skupu niestety spadają i wynoszą około 650 – 700 zł/tonę, a w niektórych miejscach, nawet poniżej 600 zł/t.  W niektórych lokalizacjach zaczęły się również zbiory żyta. Pogoda z wysokimi temperaturami i brakiem opadów powoduje, że rzepaki będą mogły być zbierane nawet jeszcze z końcem tego tygodnia. Plony nie zapowiadają się rewelacyjnie, ziarno jest drobne.

Osobną kwestią jest, jak wpłynie na ceny rynkowe zbóż brak porozumienia w sprawie tzw. umowy zbożowej. Rosja w dniu dzisiejszym zawiesiła swój udział w tej umowie. Zdaniem ekspertów, nie będzie to już miało takiego wpływu jak poprzednio, kiedy ceny surowców zaczęły gwałtownie rosnąć na skutek podobnych działań Rosji. Po pierwsze dlatego, że Rosja gra tu na zwłokę i tą umowę po kolejnych negocjacjach podpisze, a po drugie Ukraina wypracowała całkiem sprawny system eksportu zboża poprzez porty na Dunaju. Niepokojące informacje dochodzą również z Komisji Europejskiej, która naciskana przez Ukrainę, nie bardzo chce przedłużyć zakaz wwozu zbóż do 5 krajów przyfrontowych. Przypominamy, że obecny zakaz obowiązuje do 15 września.

Trudną sytuację na rynku zbóż potwierdzają nasze lipcowe kalkulacje. Na uprawie pszenicy ozimej, według notować cen skupu oraz cen środków produkcji z początku lipca, rolnik poniesie stratę w wysokości około 1 248 zł/ha, w przypadku jęczmienia jarego strata ta jest jeszcze większa i wynosi 1 916 zł ha, w przypadku kukurydzy na ziarno strata wynosi 2 373 zł/ha. Wynik finansowy na rzepaku jest również ujemny i wynosi 664 zł/ha. Oczywiście rzeczywiste wyniki finansowe konkretnego gospodarstwa zależą od terminu i ceny zakupu środków produkcji, w tym nawozów.

Zachęcamy do zapoznania się z kalkulacjami:

• Buraka cukrowego
• Jęczmienia jarego
• Kukurydzy na ziarno
• Pszenicy ozimej
• Rzepaku
• Trzody chlewnej

 Rynek owoców miękkich

Szczególnie trudna jest sytuacja producentów owoców, w tym malin oraz porzeczek. Mroźnie posiadają zapasy tych owoców, sprowadzonych z Ukrainy, co powoduje, że ceny skupu malin czy porzeczek są dużo poniżej kosztów produkcji. Sytuacja ta dowodzi słabości powołanej do życia Krajowej Grupy Spożywczej, która w pierwszej kolejności miała zająć się porządkowaniem rynku owoców miękkich. Walne Zgromadzenie WIR apeluje o podjęcie skutecznych działań na tym rynku, poprzez między innymi rozwiązanie systemowe dostępu Ukrainy do wspólnego rynku Unii Europejskiej. Zapraszamy Państwa do zapoznania się ze Stanowiskiem XIII Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej VI kadencji z dnia 18 maja 2023 r. w sprawie trudnej sytuacji producentów owoców miękkich, które znajdą Państwo tutaj

Rynek żywca wołowego

W ostatnim czasie ceny bydła notują delikatne obniżki. Notowania bydła rzeźnego w drugim tygodniu lipca ponownie spadły. Dostawcy za bydło rzeźne uzyskiwali średnio o ponad 3% mniej niż przed tygodniem. Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW, dostawcy za bydło w kategorii wiekowej 8-12 miesięcy uzyskiwali średnio 9,57 zł za kg wagi żywej. Notowania te były o 5,6% niższe niż przed tygodniem i o 12,7% niż przed miesiącem, a także o 13,7% niż przed rokiem.

Ceny skupu bydła rzeźnego w wadze żywej:

• Ceny byków: 8,80-14,00 zł/kg, średnia: 10,79 zł/kg;
• Ceny jałówek: 7,30-12,90, średnia:10,53 zł/kg;
• Ceny krów: 4,50-10,00 zł/kg, średnia:7,91 zł/kg.  

Ceny skupu bydła rzeźnego na WBC:

• Ceny byków: 17,00-22,50 zł/kg, średnia: 19,11 zł/kg;
• Ceny jałówek: 16,90-22,30 zł/kg, średnia: 19,80 zł/kg;
• Ceny krów: 13,30- 20,00 zł/kg, średnia:16,64 zł/kg. 

                *źródło: cenyrolnicze.pl

Z comiesięcznych notowań Wielkopolskiej Izby Rolniczej, średnie ceny bydła w wielkopolskich skupach (ceny żywca), z początkiem miesiąca wyglądają następująco:

• Byki HF – 10,09 zł/kg
• Byki mieszańce mięsne – 10,74 zł/kg
• Byki czystych ras mięsnych – 11,56 zł/kg
• Krowy – 8,15 zł/kg

Czynnikami wpływającymi na obniżki są mi.in - dramatycznie niska sprzedaż na unijnym rynku, niski ubój i zapotrzebowanie. Niestety wszystkie prognozy z końca maja br. się sprawdziły się. Ceny bydła lecą dalej w dół.

Rynek warzyw

Jak zwykle ten rynek jest bardzo zróżnicowany. Ceny różnią się znacząco w zależności od przeznaczenia towaru oraz kanału dystrybucji. Ceny wielu sezonowych produktów znacząco spadły, dotyczy to pomidorów czy młodych ziemniaków, co wynika z ich dużej podaży. Wysokie ceny utrzymują się na pietruszkę czy cebulę. Rolnicy, w dobie suszy muszą nawadniać plantacje, co podnosi koszty produkcji. Bez nawadniania, plony na przykład ziemniaków będą bardzo niskie. Więcej szczegółów cenowych znajdziecie Państwo w serwisie internetowym Wielkopolskiej Gildii Rolno-Ogrodniczej Wydruk cennika - warzywa_kod (wgro.com.pl)

 

 

Opracowanie:

Kaja Walkowska

Andrzej Przepióra

Magdalena Kołodziejek

Aleksander Poznański

 

 


Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/