W dniach 4 i 5 września w Gdańsku odbyła się konferencja podsumowująca trzy lata realizacji projektu Baltic Deal. Był to flagowy projekt strategii Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego, a jego celem było wsparcie rolniczych służb doradczych w działaniach na rzecz redukcji strat składników nawozowych w gospodarstwach, bez szkody dla produkcji i konkurencyjności tych gospodarstw, podniesienie poziomu wiedzy rolników odnośnie działań na rzecz środowiska naturalnego, propagowanie dobrych praktyk rolniczych. W konferencji uczestniczyli rolnicy, przedstawiciele MRiRW oraz Ministerstwa Środowiska, przedstawiciele doradztwa rolniczego, instytuty naukowe, samorządowcy.
W regionie Morza Bałtyckiego żyje ponad 85 milionów ludzi, jest to terytorium dziewięciu wysoko uprzemysłowionych państw, których dążenie do rozwoju miało negatywny wpływ na poziom zanieczyszczenia Bałtyku. Największym zagrożeniem jest nadmierna eutrofizacja Bałtyku, czyli proces wzbogacania wód w substancje pokarmowe, głównie związki azotowe i fosforowe. Za eutrofizację, w wyniku której dochodzi do zaburzenia całego ekosystemu Bałtyku, w części odpowiada również rolnictwo. Zmniejszenie eutrofizacji wymaga podjęcia wielu wspólnych działań i w tych działaniach muszą się łączyć wszyscy mieszkańcy krajów nadbałtyckich jeśli chcą aby stan wód tego morza uległ poprawie. Projekt Baltic Deal to przykład właśnie takiego wspólnego działania. Partnerstwo w ramach projektu obejmowało siedem organizacji z siedmiu krajów – Polski, Łotwy, Litwy, Estonii, Szwecji, Finlandii i Danii. Dwie z tych organizacji to były federacje rolników a pięć pozostałych to służby doradcze, w tym Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Radomiu, we współpracy z ośrodkami doradztwa rolniczego.
Otwierając konferencję w Gdańsku, dyrektor radomskiego oddziału CDR Henryk Skórnicki przypomniał główne cele projektu i jego osiągnięcia. Po trzech latach wspólnych działań udało się między innymi stworzyć sieć 118 gospodarstw demonstracyjnych w celu propagowania dobrych praktyk rolniczych, w tym aż 48 w Polsce. W gospodarstwach tych podejmowane jest wiele działań mających na celu ograniczenia wymywania związków azotu i fosforu do Morza Bałtyckiego poprzez m.in. opracowywanie planów nawozowych, stosowanie międzyplonów, czy pro-środowiskowe stosowanie nawozów naturalnych, propagowane jest stosowanie tych praktyk wśród pozostałych rolników. Zorganizowano dziesiątki szkoleń, seminariów, warsztatów i wyjazdów studyjnych do gospodarstw, dzięki czemu możliwa była wymiana doświadczeń między rolnikami regionu Morza Bałtyckiego. Projekt promowany był na wielu targach i wystawach w kraju. W ramach Baltic Deal nawiązano współpracę między organizacjami rolniczymi i instytucjami doradztwa rolniczego w krajach nadbałtyckich. Wspólnie z przedstawicielami nauki opracowano jednolitą metodykę bilansowania składników nawozowych w gospodarstwach. Jeden z naszych rolników, pan Marian Rak w roku 2011 zwyciężył w konkursie na Rolnika Roku Regionu Morza Bałtyckiego.
Swoimi doświadczeniami w realizacji projektu podzielili się z uczestnikami konferencji przedstawiciele Federacji Rolników Szwedzkich – Stina Bergstöm i Christer Nilsson, Frank Bondgaard z Centrum Wiedzy dla Rolnictwa w Danii, oraz Suzanna Kaasinen reprezentująca Centralny Związek Rolników i Właścicieli Lasów z Finlandii.
Dyrektor Pomorskiego ODR Aleksander Mach mówił na temat działalności PODR w zakresie ochrony wód przed zanieczyszczeniami pochodzącymi z rolnictwa. Z kolei planowane działania pro-środowiskowe w ramach PROW na lata 2014-2020 przybliżyły Renata Zielińska z MRiRW oraz Anna Litwinow z CDR w Radomiu.
W konferencji uczestniczyli także przedstawiciele nauki. Profesor Stanisław Kaniszewski z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach mówił o nowych środkach ulepszania gleby do redukcji zanieczyszczeń i rewitalizacji ekosystemu glebowego w rejonach intensywnej uprawy warzyw szklarniowych i polowych. Na temat monitoringu jakości wody w gospodarstwach rolnych mówił profesor Stefan Pietrzak z Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Falentach. Na bazie sieci gospodarstw demonstracyjnych, wspólnie z ITP stworzono system monitorowania zanieczyszczenia wód.
Nowoczesne techniki stosowania nawozów i rolnictwo precyzyjne to temat wystąpienia profesora Janusza Igrasa z Instytutu Nawozów Sztucznych w Puławach.
W drugim dniu konferencji uczestnicy zapoznali się z działalnością Morskiego Instytutu Rybackiego, gdzie wysłuchali m.in. wystąpienia profesor Marianny Pastuszak na temat eutrofizacji Morza Bałtyckiego.
Projekt Baltic Deal zyskał bardzo wysoką ocenę Komisji Europejskiej. Przedstawiciele Polski, działający w organach związanych ze strategią Morza Bałtyckiego stwierdzili w dyskusji, że był to jedyny projekt z realizowanych w ramach strategii, który ma praktyczne zastosowanie w rolnictwie.
Źródło
Centrum Doradztwa Rolniczego
http://cdr.gov.pl/
