Drugiego września br. w Niepruszewie pod Poznaniem odbyła się konferencja prasowa poświęcona inteligentnym technologiom nawożenia chronionym azotem, które wpisują się w ogólne trendy efektywnego nawożenia upraw – są zgodne z kierunkami wytyczonymi przez Komisję Europejską. Według prelegentów prezentowane nawozy dają lepsze efekty plonotwórcze i są bardziej zasobooszczędne oraz mniej obciążają środowisko naturalne w porównaniu z tradycyjnymi nawozami.
Azot jest najbardziej plonotwórczym czynnikiem produkcji roślinnej. Jest też głównym składnikiem ograniczającym wzrost roślin i produkcję żywności. Organizmy żywe zbudowane są ze zredukowanych związków azotu, podczas gdy w środowisku dominują formy obojętne lub utlenione. Azot atmosferyczny nie jest aktywny biochemicznie, lecz roślina czynnie asymiluje ten pierwiastek w swoje struktury. Rośliny jednak muszą wydatkować znaczną część związanej energii słonecznej na procesy metabolizmu azotu. Nawożenie azotem jest zatem niezbędne, tym bardziej, że ten pierwiastek jest bardzo ruchliwym składnikiem w glebie i podlega różnym procesom, które powodują jego straty. Zapotrzebowanie rośliny na azot jest bardzo duże. Niestety tradycyjne nawożenie jest mało efektywne, ponieważ dochodzi do znaczących strat azotu poprzez: ulatnianie w postaci amoniaku podczas transformacji z mocznika do NH4+, ulatnianie się w wyniku denitryfikacji z NO3- i wymywanie NO3-.
Straty azotu stosowanego z nawożeniem mogą wynosić od 30 do 50%, dlatego azot jest pierwiastkiem, który musi być stosowany co roku, najlepiej w dawkach dzielonych, bezpośrednio w tych fazach rozwojowych roślin, w których zostanie szybko pobrany i dobrze wykorzystany przez rośliny. Oczywiście nie zawsze jest to możliwe, a prawie zawsze trudne do zrealizowania, dlatego pierwiastek ten powinien być uzupełniany podczas wegetacji roślin, w przypadku jego niedoborów albo po okresach sprzyjających możliwościom jego wypłukania z gleby.
Podczas konferencji przedstawiono rozwiązanie tego problemu, poprawiające efektywność wykorzystania azotu, zarówno na poziomie jego dostępności w glebie, jak i wykorzystania azotu w roślinie w zakresie poprawy efektywności pobierania, jak i przemian tego składnika. Tym rozwiązaniem jest N-Process, nowa technologia do produkcji nawozów azotowych. Chroni ona azot i daje inne nowe możliwości w odżywianiu roślin – ogranicza straty azotu w trakcie transformacji z formy mocznikowej do amonowej (efekt ochrony przemiany do NH4+ przez siatkę krystaliczną), a więc wtedy kiedy jest on podatny na straty wynikające z ulatniania się amoniaku.
Azot podany roślinie w takiej formie, to azot w dużo mniejszym stopniu narażony na straty, w dużo większym stopniu przeznaczony do odżywiania roślin, a podaż azotu dostosowana jest dodatkowo do potrzeb roślin. Inteligentne uwalnianie azotu, pozwala bowiem na jego bardziej dopasowaną do krzywej pobierania tego składnika dostępność dla roślin, a tym samym na ograniczanie start. N-Process umożliwia stopniowe odżywianie roślin doskonale dostosowane do ich zmieniających się w czasie wegetacji potrzeb pokarmowych.
Dodatkowo technologia ta zapewnia aktywną stymulację pobierania azotu przez korzeń, wspomaganie procesu redukcji azotu (przez wzrost aktywności reduktazy azotanowej), aktywację syntezy białek (efekt stymulacji metabolizmu azotu). W wyniku wieloletnich badań potwierdzono, że technologia przyspiesza przemiany azotowe, poprawia bilans azotu w roślinie, ogranicza straty tego pierwiastka i zwiększa jego akumulację w plonie – korzystnie wpływa na metabolizm azotu. Ponadto pozwala dodatkowo w większym stopniu czerpać azot z rezerwuaru glebowego (materia organiczna) poprzez stymulację mineralizacji, pobudzanie życia biologicznego w glebie.
Inteligentne nawożenie chronionym azotem daje lepsze efekty plonotwórcze, co potwierdzają wyniki licznych badań przedstawionych podczas spotkania.
Zaprezentowana technologia nawożenia jest niewątpliwie rozwiązaniem innowacyjnym, które z pewnością zmieni podejście producentów rolnych do nawożenia.
Anna Rogowska na podstawie materiałów konferencyjnych
