Wielkopolska Izba Rolnicza, realizując wniosek XI Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej V Kadencji, zwróciła się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z prośbą o rozważenie zmiany regulacji przepisów dotyczących stosowania nawozów naturalnych, w szczególności terminów.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w piśmie z dnia 20 grudnia 2017 r. odpowiedział, że w związku z panującymi warunkami atmosferycznymi, co wpływa na możliwość jesiennego zagospodarowania nawozów naturalnych, zwrócił się do MŚ z zapytaniem o możliwość regulacji w projektowanym rozporządzeniu, w razie wystąpienia nadzwyczajnych warunków pogodowych, stosowania nawozów w terminach innych niż te wskazane w załączniku do projektowanego rozporządzenia. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi zaproponował wprowadzenie regulacji umożliwiających późniejsze stosowanie nawozów w terminach innych niż terminy wskazane w załączniku do rozporządzenia.
Jednak zapisy projektowanego rozporządzenia są wynikiem wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego – Dyrektywa 91/676/EWG z dnia 20.112014 r w sprawie C-356/13, gdzie kwestia zbyt długich terminów stosowania nawozów była jednym z zarzutów Komisji Europejskiej.
Wynikiem orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest decyzja o zmianie sposobu realizacji w Polsce dyrektywy azotanowej, polegającej na rezygnacji z wyznaczania OSN i przyjęciu na obszarze całego kraju jednego programu działań. Zgodnie z art. 3 ust. 5 dyrektywy azotanowej, państwo członkowskie zwolnione jest z obowiązku wyznaczania OSN, jeśli ustanowi i będzie stosowało program działań na całym terytorium kraju. W związku z powyższym w ustawie z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne (Dz. U. poz. 1566) wprowadzono stosowne przepisy nakładające obowiązek opracowania i wdrożenia na terenie całego kraju program działań mających na celu ograniczenie odpływu tych związków ze źródeł rolniczych.
Celem projektu rozporządzenia jest wprowadzenie Programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. Efektem wdrożenia Programu ma być wypełnienie obowiązków Polski jako państwa członkowskiego oraz realizacja zadań wynikających z art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne. Istotą przedmiotowej propozycji jest ustanowienie na terenie całego kraju jednego programu działań mającego na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych, bez wyznaczania obszarów szczególnego narażenia na zanieczyszczenia azotanami pochodzenia rolniczego (OSN).
W związku z wdrożeniem Programu działań mającego na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych dla obszaru całego kraju przewiduje się dostosowanie infrastruktury gospodarstw rolnych do wymagań określonych w Programie, tj. realizacji inwestycji w zakresie budowy urządzeń do przechowywania nawozów naturalnych, a także wykonania bilansu azotu i planu nawożenia w przypadku dużych gospodarstw rolnych.
Program działań zawiera:
- zakaz stosowania nawozów w pobliżu wód powierzchniowych, na glebach zamarzniętych, zalanych wodą, nasyconych wodą, pokrytych śniegiem;
- zakaz stosowania i przechowywania nawozów na terenach o dużym nachyleniu w kierunku wód powierzchniowych;
- warunki stosowania nawozów w pozostałej części terenu o dużym nachyleniu;
- terminy stosowania nawozów (dla nawozów stałych termin wynosi od 1 marca do 30 listopada, dla nawozów płynnych od 1 marca do 31 października, dla nawozów mineralnych od 1 marca do 31 października);
- skrócone terminy stosowania nawozów dla określonych w zał. do programu gmin lub obrębów ewidencyjnych województwa dolnośląskiego, małopolskiego, podkarpackiego, podlaskiego, śląskiego i warmińsko – mazurskiego;
- wydłużone terminy stosowania nawozów dla określonych w zał. do programu gmin województwa dolnośląskiego, lubuskiego i opolskiego;
- warunki przechowywania nawozów naturalnych oraz postępowanie z odciekami, w szczególności program działań ustanawia zasadę, że pojemność zbiorników na płynne nawozy naturalne powinna umożliwiać ich przechowanie przez okres 6 miesięcy, natomiast powierzchnia miejsc przechowywania stałych nawozów naturalnych powinna umożliwiać ich przechowanie przez okres 5 miesięcy;
- prowadzący produkcję rolną oraz podmioty prowadzące działalność, o której mowa w art. 102 ust. 1 ustawy – Prawo wodne są zobowiązani do dostosowania powierzchni lub pojemności posiadanych miejsc do przechowywania nawozów naturalnych do wymogów podanych w Programie działań w terminie do:
31.12.2021 r. – termin wymagany dla podmiotów prowadzących chów lub hodowlę drobiu powyżej 40 000 stanowisk lub chów lub hodowlę świń powyżej 2 000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg lub 750 stanowisk dla macior,
31.12.2023 r. – termin wymagany dla podmiotów prowadzących chów lub hodowlę zwierząt w liczbie równej lub większej 210 DJP, innych niż prowadzące chów lub hodowlę drobiu powyżej 40 000 stanowisk lub chów lub hodowlę świń powyżej 2 000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg lub 750 stanowisk dla macior,
31.12.2025 r. – termin wymagany dla podmiotów prowadzących chów lub hodowlę zwierząt w liczbie równej lub większej 40 DJP do mniej niż 210 DJP,
31.12.2027 r. – termin wymagany dla podmiotów prowadzących chów lub hodowlę zwierząt w liczbie równej lub większej niż 10 DJP, do mniej niż 40 DJP,
31.12.2027 r. – termin wymagany dla podmiotów prowadzących chów lub hodowlę zwierząt w liczbie mniejszej niż 10 DJP,
dla podmiotów rozpoczynających działalność rolniczą lub przejmujących gospodarstwa termin dostosowania, o którym mowa w pkt. od 2) do 4) wydłuża się o 2 lata;
Obecnie wraz z wydaniem nowych rozporządzeń przez Dyrektorów Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej, obowiązujące dotychczasowe przepisy wyznaczające tzw. OSN-y (obszary szczególnie narażone na zanieczyszczenia związkami azotu) oraz programy działań dla tych obszarów przestały obowiązywać.
Na obecną chwilę nie zostały jeszcze wdrożone stosowne przepisy regulujące te kwestie, w związku z tym rolników obowiązuje kodeks dobrej praktyki rolniczej, uwzględniający sztywne daty. Jednak jeżeli aura pozwala, to wywożenie obornika powinno być możliwe również od grudnia do końca lutego. Rolnicy uważają, że zakaz stosowania nawozów naturalnych powinien obowiązywać tylko w przypadku zamarzniętej gleby oraz nadmiernego wysycenia profilu glebowego wodą.
Zgodnie z założeniami rozporządzenie ma wejść w życie od 1 marca.
Opracowanie Marta Ceglarek
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
