Z inicjatywy Rady Powiatowej WIR w Gnieźnie w dniu 8 lipca 2024 r. w gościnnych murach Gospodarstwa Rolno-Hodowlanego Żydowo – Stado Ogierów Gniezno odbyło się Forum rolniczo-łowieckie powiatu gnieźnieńskiego.
W spotkaniu uczestniczyli oczywiście rolnicy i koła łowieckie z powiatu gnieźnieńskiego. Wśród przybyłych gości znaleźli się między innymi Tadeusz Tomaszewski Poseł na Sejm RP, Tomasz Budasz Starosta Gnieźnieński, Janusz Winiarski Prezes GR-H Żydowo, Anna Majer Członek Zarządu WIR, Dariusz Nowaczyk Powiatowy Lekarz Weterynarii w Gnieźnie, wójtowie i burmistrzowie, a także przedstawiciele instytucji rolniczych.
Na wstępie Zbigniew Stajkowski Wiceprezes WIR i Przewodniczący Rady Powiatowej WIR w Gnieźnie podziękował za liczne przybycie w tak trudnym momencie dla rolników z powiatu gnieźnieńskiego jakim jest potwierdzenie wirusa ASF w dwóch stadach we wsi Ujazd w gminie Kiszkowo. Naturalnie tematyka ta dominowała podczas dyskusji na forum.
Dariusz Nowaczyk Powiatowy Lekarz Weterynarii w Gnieźnie przedstawił zebranym jak przedstawiała się sytuacja z tym rejonie oraz jakie podjęto działania w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa ASF. W przypadku stwierdzenia ogniska ASF podejmowane są m.in. następujące czynności prowadzone pod nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej:
- wszystkie świnie w gospodarstwie, w którym stwierdzono ASF muszą zostać niezwłocznie zabite, a ich zwłoki zniszczone;
- zniszczeniu podlegają również obecne w gospodarstwie wszelkie produkty pozyskane od świń, wszelkie przedmioty i substancje (w tym pasze), które mogły zostać skażone wirusem ASF, a nie mogą zostać odkażone;
- gospodarstwo, w którym stwierdzono ASF podlega oczyszczaniu i dezynfekcji przy użyciu odpowiednich preparatów biobójczych, które wykazują działanie unieszkodliwiające w stosunku do wirusa ASF;
- po zakończeniu wszelkich niezbędnych działań musi minąć odpowiednio długi okres, zanim w gospodarstwie ponownie będą mogły być umieszczone pierwsze świnie (co najmniej 40 dni od dnia zakończenia oczyszczania i dezynfekcji);
- wokół ogniska ASF wyznacza się obszar zapowietrzony (o promieniu co najmniej 3 km) i obszar zagrożony (sięgający co najmniej 7 km poza obszar zapowietrzony); w obszarach tych obowiązują stosowne nakazy, zakazy i ograniczenia (przede wszystkim w odniesieniu do możliwości przemieszczania świń) połączone z nadzorem nad stanem zdrowia świń w tych obszarach.
Strefy ASF są wyznaczane zgodnie z rozporządzeniem wydawanym przez Wojewodę oraz Komisję Europejską. Barbara Idczak starszy specjalista WIR zaznaczyła, iż Wielkopolska Izba Rolnicza zwracała się już z apelem w kwestii wyznaczania stref przez Komisję Europejską, aby strefy te były zbieżne z wyznaczonymi przez Wojewodę. W wielu przypadkach strefy wyznaczone przez Komisję były bardziej rozległe niż te wyznaczone przez władze krajowe, a każdy kolejny obszar objęty restrykcjami to problemy dla rolników gospodarujących na tych terenach. Powiatowy Lekarz Weterynarii dodał, że w promieniu 1 km od ogniska (2024/13) znajduje się łącznie 18 gospodarstw, w których znajduje się około 1,8 tys. świń. Kolejne ognisko (2024/16) stwierdzono po paru dniach. Zdecydowano o prewencyjnym wybiciu świń znajdujących się w tych gospodarstwach oraz w gospodarstwach w promieniu 1 km od ognisk, co jest najlepszym działaniem prewencyjnym w wypadku wystąpienia ASF. Ubój prewencyjny został jednak wstrzymany na wniosek Wiceministra Rolnictwa Michała Kołodziejczaka. Czy takie działania okażą się słuszne pokaże czas. Gospodarstwa, w których dokonano uboju prewencyjnego, po przeprowadzeniu kontroli spełnienia wymogów weterynaryjnych otrzymają należne im odszkodowania. Niestety w przypadku wstrzymania uboju prewencyjnego nie będzie możliwości wywozu świń przez 40 dni - w obszarze zapowietrzonym i 30 dni - w obszarze zagrożonym. W przypadku braku kolejnych ognisk okres ten może zostać skrócony decyzją powiatowego lekarza weterynarii. A świnie nadal rosną i być może okaże się, że istnieje konieczność uboju tych zwierząt ze względu na brak spełnienia wymogów dobrostanowych. W takim wypadku odszkodowanie rolnikowi nie będzie przysługiwało. Kolejnym zagrożeniem jest możliwość wykrycia kolejnego ogniska ASF w tym rejonie, co znów wydłuży okres zakazów i nakazów obowiązujących hodowców trzody chlewnej.
Tadeusz Tomaszewski podkreślił, iż od momentu publikacji informacji o wykryciu ogniska ASF na tym terenie pojawiły się na niespotykaną skalę ataki na służby związane z brakiem wiedzy i powtarzaniem nieprawdziwych informacji znajdujących się w Internecie. Zaapelował, aby wszystkie możliwe instytucje i jednostki publikowały urzędowe komunikaty w celu jak najszerszego dotarcia do zainteresowanych osób i przeciwdziałaniu dezinformacji. Tomasz Budasz Starosta Gnieźnieński zwrócił się do Powiatowego Lekarza Weterynarii o udzielanie bieżących komunikatów w sprawie działań PWL w kwestii podjętych czynności, aby wszystkie jednostki samorządowe i instytucje rozpowszechniały te wiadomości w swoich kanałach medialnych. Pozwoli to na rozpowszechnienie rzetelnej, merytorycznej informacji.
W związku z wykryciem ognisk ASF w tym rejonie stwarza również problemy dla firm skupujących, czy też rolników skarmiających zwierzęta swoimi zbożami. Biorąc pod uwagę teoretyczną możliwość przenoszenia wirusa w ziarnach zbóż Główny Lekarz Weterynarii zaleca rolnikom m.in. by pasza zebrana z terenów, gdzie wystąpił ASF była podawana zwierzętom po obróbce termicznej w temperaturze minimum 70 stopni C lub po 40 dniach od zbiorów.
Przedstawiciele kół łowieckich uczestniczących w spotkaniu zaapelowali do Powiatowego Lekarza Weterynarii o dostępność chłodni. Jest to bardzo ważny aspekt w szczególności w okresie jesienno-zimowym, gdy trwają polowania zbiorowe i pozyskuje się największą ilość dzików. Zdaniem myśliwych i rolników konieczne jest również ograniczenie możliwości przemieszczania się zarażonych dzików z kompleksów leśnych z powiatu poznańskiego. Przypominamy, że 11 czerwca br. stwierdzono w Murowanej Goślinie 2 ogniska ASF. Dziki z terenów Biedruska, czy Moraska, stanowią rezerwuar dzików, które przechodzą na tereny polne w powiecie gnieźnieńskim. Pomimo starań kół łowieckich z tego obszaru niemożliwe jest aby w znacznym stopniu ograniczyć przemieszczanie się dzików z tego rejonu. Zdaniem zebranych konieczne jest działanie władz powiatu poznańskiego, aby ograniczyć populację dzika na tym terenie.
Barbara Idczak zaznaczyła, iż bardzo dużym zagrożeniem są planowane zmiany w ustawie Prawo łowieckie odnoszące się do zmniejszenia ilości polowań zbiorowych. Konieczne jest tutaj wspólne działanie rolników i myśliwych, aby nie dopuścić do proponowanych zmian, gdyż zmniejszenie populacji dzików przyczyni się do mniejszej migracji wirusa w środowisku co jest ważnym aspektem walki z ASF. Zbigniew Stajkowski podkreślił rolę współpracy naszych środowisk i konieczność zdecydowanych działań. Jak zaznaczył Z. Stajkowski większość obwodów łowieckich znajduje się na polach rolników, a jednak Ministerstwo Klimatu i Środowiska nie zaprosiło przedstawicieli rolników do prac w Zespole zajmującym się planowanymi zmianami w ustawie Prawo łowieckie.
W kolejnej części spotkania zebrani poruszyli sprawę odszkodowań za straty spowodowane przez ptaki objęte ochroną. Jak zaznaczyli rolnicy straty spowodowane przez żerowanie żurawi na polach, które mają miejsca lęgowe na stawach kiszkowskich są ogromne. Poza możliwością zgłoszenia odstraszania do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska rolnik nie dysponuje innymi sposobami walki z dzikim ptactwem żerującym na polach. Niestety, jak przekazali rolnicy zgoda RDOŚ wydawana jest tylko w okresie jesiennym, natomiast wiosną nie ma możliwości płoszenia ze względu na okres lęgowy, a jest to najbardziej newralgiczny okres w pracach polowych. Zbigniew Stajkowski podkreślił, że Wielkopolska Izba Rolnicza zajmuje się tym problemem od lat. Poseł Tomaszewski przekazał, iż kwestia ta była tematem jednej z jego interpelacji. Niestety działania te nie przynoszą skutku, a w planowanej zmianie ustawy Prawo łowieckie część gatunków obecnie znajdujących się na liście ptaków łownych ma być z niej wyłączona. Konieczne jest w związku z tym podjęcie kolejnych działań nakierowanych na wywieranie nacisku na Ministerstwo Klimatu i Środowiska w celu znalezienia rozwiązania problemu.
Antoni Bryl z Rady Powiatowej WIR w Koninie w swoim wystąpieniu podkreślił, że w walce z ASF powinna być współpraca Ministerstwa Rolnictwa i Klimatu, a tutaj ewidentnie brakuje tego współdziałania. Podobnie jest w przypadku innych spraw. A. Bryl zwrócił również uwagę na problemy gospodarstw rybackich nie tylko z kormoranami czy czaplami, ale także i z wydrami. RDOŚ odmawia wydania pozwolenia na wydry, a przyczyniają się one do bardzo dużych strat w gospodarstwach rybackich. Konieczne jest w związku z tym możliwość zalegalizowania walki różnymi metodami z wydrami przez właścicieli gospodarstw rybackich.
Kolejna tematyka poruszana na spotkaniu dotyczyła wilka i jego populacji. Zdaniem zebranych konieczna jest rzetelne oszacowanie stanu populacji i podjęcie działań w zakresie ewentualnej jej regulacji. Niepokojące jest stanowisko RDOŚ w sprawi odszkodowań za starty w inwentarzu spowodowanym przez wilki. Rolnicy spotykają się z wieloma odmowami wypłaty odszkodowań z absurdalnych powodów. Rosnąca populacja wilka stanowi również wyzwanie dla wójtów i burmistrzów, który zobowiązani są do zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańców miast i wsi.
Obecnie nie widać woli współpracy Ministerstwa Klimatu i Środowiska z rolnikami i myśliwymi praktycznie w żadnym z tematów i jest to bardzo niepokojące. Konieczne jest w związku z tym zorganizowanie spotkania z Pauliną Hennig-Kloska Minister Klimatu i Środowiska na terenie powiatu gnieźnieńskiego, aby wyjaśnić wszystkie poruszane podczas spotkania sprawy.
Na zakończenie Zbigniew Stajkowski podziękował zebranym za rzeczową i merytoryczną dyskusję. Wyraził również nadzieję, że dalsza współpraca wszystkich środowisk przyczyni się do rozwiązania chociaż części problemów które zostały poruszone podczas spotkania.
Wnioski ze spotkania:
- W związku z obecnością wirusa ASF w powiecie gnieźnieńskim konieczne jest ograniczenie możliwości przemieszczania się zarażonych dzików z kompleksów leśnych z powiatu poznańskiego.
- Myśliwi apelują o dostępność większej ilości chłodni przeznaczonych do przechowywania pozyskanych dzików, w szczególności w okresie jesienno-zimowym, gdy organizowane są polowania zbiorowe.
- Przedstawiciele rolników powinni brać czynny udział w pracach zespołu powołanego do prac nad zmianami w ustawie Prawo łowieckie i innych ustaw.
- Konieczne jest podjęcie działań przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska w zakresie wypłaty odszkodowań rolnikom za straty spowodowane przez ptaki objęte ochroną.
- Podjęcie działań nakierowanych na zalegalizowanie możliwości walki różnymi metodami z wydrami przez właścicieli gospodarstw rybackich.
- Konieczna jest rzetelne oszacowanie stanu populacji wilka i podjęcie działań w zakresie ewentualnej jej regulacji.
- W związku z brakiem woli współpracy Ministerstwa Klimatu i Środowiska z rolnikami i myśliwymi konieczne jest w związku z tym zorganizowanie spotkania z Pauliną Hennig-Kloska Minister Klimatu i Środowiska na terenie powiatu gnieźnieńskiego, aby wyjaśnić wszystkie poruszane podczas spotkania sprawy.
Opracowanie:
Barbara Idczak
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
