W październiku 2022 r., w Brodowie k. Środy Wielkopolskiej odbyło się spotkanie szkoleniowe zorganizowane przez PZHiPTCh Polsus, sfinansowane z Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego. Tematyka szkolenia dotyczyła zwiększania konkurencyjności polskiej wieprzowiny w dobie ASF. Szkolenie obejmowało trzy tematy. Podczas pierwszej prezentacji, Pani Katarzyna Capecka, młodszy specjalista „Polsus” przedstawiła rozwój epidemii ASF na Świecie oraz aktualną sytuację epidemiologiczną. Prelegentka wskazała, że choroba ASF wywodzi się z Afryki, a pierwszy raz zaobserwowano ją w Kenii w 1921 roku u świń, które miały kontakt z dzikimi świniami afrykańskimi. Przez lata choroba dotyczyła tylko terenów Afryki, aż do 1957 roku kiedy to po raz pierwszy dotarła na kontynent Europejski – a dokładniej do Portugalii. Od 2000 do 2007 roku występowanie ASF ograniczone było do terytorium Afryki oraz Sardynii. Ponowny wybuch epidemii miał miejsce w 2007 roku w Gruzji, by następnie ASF rozprzestrzenił się na Armenię, Azerbejdżan czy też Iran. W 2012 roku pierwsze ognisko ASF potwierdzono na Ukrainie, a w 2013 roku wirus pojawił się na Białorusi. W 2014 roku ASF pojawił się na Litwie, Łotwie oraz w naszym kraju, by rok później wirus ASF „zawitał” w Estonii. Niestety od tego czasu wiele krajów UE zostało dotkniętych tą chorobą.
Poniżej przedstawiamy sytuację epidemiologiczną w odniesieniu do ASF w Europie w bieżącym roku:
Kraj |
Ogniska ASF u świń |
Bułgaria |
2 |
Niemcy |
3 |
Włochy |
3 |
Łotwa |
3 |
Litwa |
14 |
Mołdawia |
10 |
Rumunia |
221 |
Serbia |
77 |
Słowacja |
5 |
Ukraina |
5 |
Prelegentka przedstawiła również różne podejścia i sposoby walki z ASF, na przykładzie 3 krajów – Czech, Belgii i Danii. We wszystkich tych krajach stosowano metodę polegającą na wydzielaniu i ogradzaniu miejsc, gdzie znajdowano zainfekowane dziki. W tych obszarach stosowano różne restrykcje, intensywne poszukiwania padliny i intensywny odstrzał, również z użyciem noktowizorów i profesjonalnych snajperów. Duńczycy oddzielili się płotem od Niemiec oraz zredukowali do zera, swoją niewielką populację dzików. W tym kraju wprowadzono również bardzo restrykcyjne przepisy dotyczące reżimu sanitarnego dla środków transportu używanych do wywozu warchlaków z terenu Danii.
Kolejnym prelegentem podczas szkolenia był Robert Kaźmierczak – główny specjalista ds. hodowli trzody chlewnej PZHiPTCh „POLSUS”, który przedstawił temat dotyczący zwiększania konkurencyjności produkcji polskiej wieprzowiny. Specjalista wskazał, że odkąd w 2014 roku pojawiły się pierwsze przypadki ASF u dzików w Polsce produkcja trzody chlewnej podlega ogromnym obostrzeniom wynikającym z wprowadzeniem wymogów bioasekuracyjnych dotyczących chowu i hodowli świń. Na dzień dzisiejszy w Polsce blisko 2/3 powierzchni jest objęte jest strefami ASF z ograniczeniami (niebieska, różowa i czerwona) – strefy tzw. „czystej” jest coraz mniej. Pojawia się zatem pytanie: „jak produkować w warunkach, które w tak dużym stopniu utrudniają działalność w zakresie produkcji trzody chlewnej”? Podstawowym i najbardziej skutecznym działaniem, na które należy zwrócić szczególną uwagę jest bioasekuracja w gospodarstwie. Jakie działania należy podjąć, aby ograniczyć ryzyko związane z zawleczeniem ASF do gospodarstwa? Z pewnością należy:
- stworzenie ogrodzeń, które zapobiegną przedostaniu się na teren chlewni dzikich zwierząt,
- stosowanie mat dezynfekcyjnych na wjazdach do gospodarstwa oraz przed wejściem do chlewni,
- ograniczenie dostępu do chlewni osobom trzecim (postronnym),
- unikanie wnoszenia na teren chlewni pożywienia zwłaszcza pochodzenia zwierzęcego (wieprzowina),
- podczas obsługi zwierząt zachowywanie zasad dotyczących stref „brudnej” oraz „czystej” w chlewni.
Następnie prelegent przedstawił oczekiwania poszczególnych elementów w łańcuchu produkcji wobec sektora hodowli i produkcji trzody chlewnej. Producent tuczników oczekuje zdrowych zwierząt, dobrze wykorzystujących paszę, o wysokich przyrostach i wysokiej mięsności, producent prosiąt oczekuje loch o wysokiej płodności, dobrym instynkcie macierzyńskim, wysokim statusie zdrowotnym, przetwórca oczekuje tusz o wysokiej zawartości mięsa i dużych wartościowych wyrębów (szynka, schab), a konsument oczekuje chudego mięsa soczystego, bezpiecznego o wysokich walorach smakowych (bez zapachu knurzego).
Na koniec Robert Kaźmierczak wskazał, że konkurencyjność polskiej wieprzowiny można zwiększyć poprzez:
- własne zasoby hodowlano-produkcyjne, zabezpieczone przez ASF poprzez wprowadzenie bioasekuracji,
- produkcję zgodną z oczekiwaniami rynku (o krok przed innymi),
- wybór optymalnego wyróżnika/ów,
- świadomość zależności w łańcuchu produkcyjnym,
- współpracę opartą na zaufaniu i lojalności,
- sprawiedliwy (zrównoważony) podział wartości dodanej,
- wsparcie produkcji od strony merytorycznej, zarządzania i marketingu,
- dodatkowe źródła finansowania,
- skracania łańcuchów dostaw – własne przetwórstwo, własne sklepy, sprzedaż internetowa.
Kolejnym prelegentem podczas szkolenia był dr weterynarii Piotr Kołodziejczyk – specjalista chorób świń, PZHiPTCh „POLSUS”, który omówił temat ochrony stad hodowlano-produkcyjnych przed zakażeniem ASF. Prelegent wskazał, że bioasekuracja świń, to nic innego niż narzucenie przez właścicieli gospodarstw i osoby zarządzające chlewnią swojego rodzaju reżimu sanitarnego. Bioasekuracja od niedawna kojarzona była tylko z większymi, czy wręcz wysokotowarowymi fermami trzody chlewnej – dziś jest wymogiem dla każdej wielkości stada. Dzięki niej chronimy zdrowe stada przed niebezpiecznymi chorobami, ale również poprawiamy wyniki ekonomiczne tych nie najzdrowszych. Piotr Kołodziejczyk wskazał także przyczyny ognisk ASF w Polsce, a są nimi: nielegalny handel chorobami świń, skarmianie świń zlewkami kuchennymi, zanieczyszczona ASFV słoma, zielonka, bezpośredni kontakt między ludźmi i sprzętem z gospodarstw zanieczyszczonych wirusem, bezpośredni kontakt świń z dzikami lub ich odchodami.
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/