Będą zmiany w operacji „Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach OSN”

Resort rolnictwa przekazał informacje, że w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (PROW 2014-2020) przewidziano instrument Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach OSN, którego beneficjentami są rolnicy prowadzący produkcję zwierzęcą na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenie związkami azotu (OSN).

Zgodnie z zatwierdzonym PROW 2014 – 2020, pomoc w ramach tego instrumentu wsparcia jest skierowana do gospodarstw położonych na obszarach, które w 2012 roku po raz pierwszy zostały wyznaczone jako OSN i dla których zostały wprowadzone, w drodze aktów prawa miejscowego, programy działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych na lata 2012-2016.

Pomoc polega na refundacji części kosztów inwestycji, które służą dostosowaniu gospodarstwa do wymagań, określonych w programie działań wprowadzonym dla danego OSN, dotyczących warunków przechowywania nawozów naturalnych, wyprodukowanych w gospodarstwie (lub pasz soczystych - w przypadku młodych rolników), tj. kosztów budowy, przebudowy lub zakupu urządzeń do przechowywania nawozów naturalnych (płyt obornikowych, zbiorników do przechowywania gnojowicy i gnojówki, zbiorników lub płyt do przechowywania pasz soczystych). Ponadto, pomocą może być objęte doposażenie gospodarstwa w urządzenia do aplikowania nawozów naturalnych, tj. zakup aplikatorów nawozów naturalnych w postaci płynnej (lub wozów asenizacyjnych z tymi aplikatorami), zakupu rozrzutników. Podkreślono przy tym, iż zakup maszyn do aplikowania nawozów naturalnych jest możliwy tylko w przypadku gdy operacja obejmuje inwestycję dotyczącą doposażenia gospodarstwa w urządzenia do przechowywania nawozów naturalnych lub pasz soczystych. Szczegółowe warunki i tryb przyznawania pomocy na ten instrument wsparcia zostały określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 października 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przvznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu „Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach OSN” w ramach poddziałania “Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2016 r. poz. 1795 oraz z 2017 r. poz. 1569).

Nabór wniosków o przyznanie pomocy na tego typu operacje został przeprowadzony w terminie od 10 lutego 2016 r. do 10 marca 2016 r. W ramach przeprowadzonego naboru zostało złożonych 280 wniosków o przyznanie pomocy. O kolejności przysługiwania pomocy decydowała liczba uzyskanych punktów na podstawie kryteriów wyboru. Preferowane były operacje:

• realizowane w gospodarstwach o większej liczbie zwierząt utrzymywanych w gospodarstwie, w przeliczeniu na DJP,
• realizowane przez osoby, które w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy miały nie więcej niż 40 lat,
• w których udział kosztów kwalifikowalnych inwestycji polegających na dostosowaniu gospodarstwa do wymagań programu działań dotyczących przechowywania nawozów naturalnych lub pasz soczystych był największy.

Wysokość pomocy wynosi maksymalnie 50 000 zł na jednego beneficjenta i na jedno gospodarstwo w okresie realizacji PROW 2014-2020.

Ze względu na wygasanie obowiązujących w latach 2012-2016 programów działań jak i trwające prace legislacyjne nad nową ustawą Prawo wodne, zawierającą propozycję wdrożenia programu działań mającego na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych dla obszaru całego kraju, kolejne nabory wniosków na ten instrument wsparcia nie były uruchamiane. W MRiRW została podjęta decyzja, iż w celu dostosowania tego instrumentu wsparcia do potrzeb wynikających z nowego Prawa wodnego, zostanie dokonana zmiana PROW 2014-2020 oraz zmiana szczegółowych warunków przyznawania pomocy określonych w rozporządzeniu dla tego instrumentu wsparcia, w tym kryteriów wyboru operacji.

Proces legislacyjny dotyczący nowej ustawy Prawo wodne został zakończony i, mimo, iż nie ma jeszcze opracowanej stabilnej wersji projektu krajowego programu działań, konieczne jest już rozpoczęcie prac nad modyfikacją zapisów PROW 2014-2020 w zakresie opisu typu operacji Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach OSN.

W świetle powyższego, resort rolnictwa zwrócił się z prośbą o przesłanie sugestii odnośnie do ukierunkowania wsparcia w ramach tego typu operacji. W szczególności poproszono o przekazanie propozycji dotyczących:

1. katalogu kosztów kwalifikowalnych (np. uwzględnienia nowych kategorii urządzeń - do przetwarzania nawozów naturalnych),
2. kryteriów wyboru najlepszych operacji,
3. maksymalnej wysokości pomocy dla jednego beneficjenta,
4. podmiotów, które ew. należy wykluczyć ze wsparcia.

Nadmieniono, że aktualny budżet przewidziany na realizację tego instrumentu wsparcia to 36,6 mln euro (po przeprowadzonym naborze). W związku z tym resort rolnictwa poprosił również o oszacowanie zapotrzebowania na środki finansowe, biorąc pod uwagę zaproponowane rozwiązania.

Pozyskane informacje posłużą do opracowania zmian PROW 2014-2020, który powinien przedstawić w sposób klarowny logikę interwencji, w tym zidentyfikować potrzeby oraz określić komu będzie udzielana pomoc, na jakich warunkach, w jakiej wysokości i na jakie inwestycje. Pragnę zauważyć, iż operacje typu „Inwestycje w gospodarstwach ...” mają charakter pomocy inwestycyjnej, która musi być udzielana na warunkach określonych w art. 17 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 487, z późn. zm.) oraz zgodnie z innymi przepisami UE dotyczącymi pomocy na inwestycje w ramach PROW. Dlatego też maksymalny poziom dofinansowania operacji w ramach tego instrumentu wsparcia może wynosić 50%, co wynika z załącznika nr II do rozporządzenia 1305/2013 (50% kwoty kwalifikującej się inwestycji w regionach słabiej rozwiniętych i we wszystkich regionach, w których PKB na mieszkańca w latach 2007-2013 był niższy niż 75% średniej w UE-25 w okresie odniesienia, ale jest wyższy niż 75% średniego PKB w UE-27). Poziom ten, w określonych przypadkach, może być podwyższony, np. w przypadku operacji realizowanych przez młodych rolników poziom dofinansowania wynosi obecnie 60% i został podwyższony na mocy art. 17 pkt 3 rozporządzenia 1305/2013.

Ze względu na założenia dotyczące prac nad zmianą PROW, uwagi powinny być przekazane do MRiRW do 6 września 2017 r.