Wyrównanie dopłat dla rolników – wokół Polski formułuje się europejska koalicja

Ministrowie rolnictwa podkreślają w niej, że rolnicy w Unii Europejskiej funkcjonują na jednolitym rynku, stawiane są im jednakowe, nowe, ambitne cele wobec klimatu i środowiska. Dlatego też sygnatariusze deklaracji walczą o wyrównanie dopłat bezpośrednich oraz o silny, sprawiedliwy unijny budżet na rolnictwo.

– Pojawiają się  nowe wyzwania, z którymi żaden pojedynczy kraj sobie nie poradzi: wyzwania związane ze zmianami klimatycznymi, zmianami rynku globalnego, problemy głodu na świecie. W tych i wielu innych sprawach Unia Europejska musi być bardzo aktywna. Dlatego wyrównanie szans rozwoju jest elementem jeszcze bardziej integrującym Europę – powiedział minister rolnictwa i rozwoju wsi Jan Krzysztof Ardanowski rozpoczynając obrady.

– Tak, jak potrzebne jest rolnictwo precyzyjne, tak precyzyjna musi być też polityka rolna. Musi ona uwzględniać specyfikę poszczególnych regionów, poszczególnych państw. Dlatego regionalna dyskusja też jest potrzebna. Jest ważnym uzupełnieniem dyskusji dotyczącej całego rolnictwa europejskiego – powiedział uczestniczący w konferencji komisarz UE ds. rolnictwa Janusz Wojciechowski.

Odnosząc się do kwestii finansowych unijny komisarz zwrócił uwagę, że dyskusje dotyczą  siedmioletniej perspektywy finansowej, a unijny budżet zawsze był uchwalany z oporami.

– Lepiej, że wszystkie problemy zostaną szczegółowo omówione. Rolnictwo jest ważną częścią polityki europejskiej. Dobrze, że dyskusja idzie w kierunku wzmocnienia budżetu na Wspólną Politykę Rolną. To pierwszy raz tak bardzo wyraźnie w tym kierunku zmierza – powiedział komisarz Janusz Wojciechowski.

– Wiele na to wskazuje, że końcowe decyzje budżetowe będą korzystniejsze niż wyjściowa propozycja Komisji Europejskiej. Bardzo nam na tym zależy, bo rolnicy europejscy we wszystkich państwach i regionach potrzebują silniejszego wsparcia, a region Europy Środkowo-Wschodniej szczególnie, z uwagi na to, że rolnictwo zostało tu wyjątkowo doświadczone – dodał Wojciechowski.

Komisarz podkreślił również, że wysiłki muszą być teraz skupione na tym, aby uzyskać w budżecie większe środki na WPR. Potem przyjdzie czas na dyskusję jak te środki powinny być podzielone.

– Oczywiście kraje Europy Środkowo-Wschodniej mają szczególny problem z nierównością dopłat bezpośrednich, ale nie tylko te kraje – dodał komisarz Janusz Wojciechowski.

Podwyższenie dopłat dla części państw to nie tylko kwestia sprawiedliwości i wyrównania szans, ale przede wszystkim – więcej pieniędzy dla polskich rolników na produkcję lepszej żywność i większą ochronę środowiska.

Niższe dopłaty niż średnia unijna otrzymuje 14 państw Unii Europejskiej.

Płatności bezpośrednie wspierające dochody rolników są w Unii Europejskiej bardzo zróżnicowane i wynoszą od 200 do 500 euro na hektar. Polskie władze nie ustają w wysiłkach, by zmienić ten stan rzeczy. Zwłaszcza, że obecny sposób naliczania dopłat opiera się na parametrach z okresów historycznych, takich jak plon referencyjny czy obsada bydła. Zmieniają się cele WPR na które powinny być środki w budżecie.

Skoro więc na rolników nakładane są kolejne wymogi dotyczące ochrony klimatu i środowiska, dopłaty też muszą być wyższe.

Wsparcie Prezydenta RP Andrzeja Dudy

Uczestnicy dzisiejszej konferencji byli gośćmi Prezydenta RP Andrzeja Dudy w Pałacu Prezydenckim.

Prezydent Andrzej Duda przypomniał główne założenie jakie legło u podstaw europejskiej polityki rolnej, zawarte jeszcze w Traktatach Rzymskich. Zwrócił uwagę, że fundamentem tym jest utrzymanie odpowiednio wysokich dochodów dla rolników przy jednoczesnym zagwarantowaniu dostępnej cenowo dla konsumentów żywności. Podkreślił jednocześnie, że dzisiejsze wyzwania związane ze zmianami klimatycznymi i koniecznością ochrony środowiska dotyczą także rolników.

– Ale jeżeli mają to uczynić bez płacenia kosztów obniżenia poziomu życia, bez pogorszenia jakości produkowanej żywności, bez pogorszenia jakości życia na obszarach wiejskich, to musi to zostać uwzględnione także przez Komisję Europejską. Musi to zostać uwzględnione także przez ramy finansowe dla Wspólnej Polityki Rolnej na następny, siedmioletni okres budżetowy – powiedział Prezydent RP.

– Naszym postulatem jest to, aby płatności dla naszych rolników zostały zrównane ze średnią europejską – podkreślił Prezydent Andrzej Duda.

Nowy budżet – nowa szansa na wyższe dopłaty

Możliwość wyrównania płatności bezpośrednich pomiędzy państwami UE jest ściśle związana z politycznym kalendarzem prac nad wielkością i kształtem kolejnych, wieloletnich ram finansowych, czyli unijnego budżetu na lata 2021-2027. Ważnym wydarzeniem w tym procesie było zwołane przez przewodniczącego RE Charlesa Michela na 20 lutego posiedzenie Rady Europejskiej – z liderami państw członkowskich.

W negocjacjach dotyczących nowego budżetu polski rząd priorytetowo traktuje sprawę odpowiedniego poziomu wydatków na dwie polityki traktatowe: wspólną politykę rolną (WPR) i politykę spójności.

Sprawiedliwy podział środków ze względu na areał użytków rolnych

Rząd podkreśla potrzebę pełnego wyrównania poziomu płatności bezpośrednich między państwami członkowskimi UE. To warunek sprawiedliwego podziału środków wsparcia dla europejskich rolników. Zwłaszcza, że funkcjonujące w ramach wspólnego rynku rolnego podmioty muszą spełniać te same – jednakowe dla wszystkich i coraz wyższe – unijne standardy produkcji.

Jedynie areał użytków rolnych uprawianych w sposób zrównoważony może być współczesnym parametrem naliczania płatności bezpośrednich, gdyż może przyczyniać się do realizacji wyzwań związanych z łagodzeniem zmian klimatycznych i poprawą środowiska (gleba, woda, powietrze).

Jak powstawała koalicja?

Minister rolnictwa Jan Krzysztof Ardanowski prowadzi aktywne działania w zakresie wyrównania dopłat dla rolników prezentując na forum Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa oraz w spotkaniach dwustronnych z ministrami z innych państw członkowskich oraz instytucji UE (komisarz ds. rolnictwa, członkowie Parlamentu Europejskiego), prezentując kluczowe polskie postulaty dotyczące przyszłego kształtu WPR i jej finansowania. Pozwala to z jednej strony na budowanie zrozumienia dla polskich oczekiwań, a z drugiej – poszukiwanie szerszej grupy państw mających podobne stanowisko.

Sprawy wyrównania dopłat stawały podczas rozmów bilateralnych z ministrami Niemiec, Portugalii, Chorwacji, Austrii, Grecji, Węgier, Holandii, Łotwy, Litwy, Estonii, Bułgarii oraz Rumunii, a także w czasie spotkań z przewodniczącymi komisji ds. budżetu oraz ds. rolnictwa Parlamentu Europejskiego. Minister wyjaśnił też szczegóły polskiego stanowiska polskim posłom w PE w czasie jego wizyty w Brukseli. Tematyka reformy WPR i jej finansowania w nowej perspektywie finansowej była przez ministra Ardanowskiego podnoszona w czasie kilku spotkań z nowym komisarzem ds. rolnictwa Januszem Wojciechowskim. Wreszcie minister przekonywał do poparcia polskich oczekiwań związanych z reformą WPR Pekkę Pesonena, sekretarza generalnego Copa-Cogeca  – najważniejszej organizacji reprezentującej rolników i spółdzielnie rolnicze na forum europejskim.

Wspólne stanowisko państw Europy Środkowo-Wschodniej

Polską deklarację w Warszawie podpisało  8 państw,  następnie deklaracja ta będzie   udostępniona innym państwom  członkowskim UE z możliwością  jej poparcia  w najbliższym czasie.