W ramach VII Forum Rolników i Agrobiznesu, organizowanego przez Top Agrar w dniu 29.11.2022 r. odbyła się sesja panelowa „Organizacja i Zarządzanie”. Sesję rozpoczęło wystąpienie Pana Ryszarda Bartosika, Wice Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który skupił się na procesie wdrażania Krajowego Planu Strategicznego. Pan Minister przekazał, że Bruksela zaakceptowała, jako jeden z pierwszych, Polski Krajowy Plan Strategiczny. W Sejmie jest już projekt Ustawy wdrożeniowej, po uchwaleniu którego zostaną określone szczegółowe rozwiązania i konkretne rozporządzenia. Do tej pory Centrum Doradztwa Rolniczego przeszkoliło już ponad 3 000 doradców, których zadaniem będzie przygotowanie rolników do wdrożenia nowych zasad w swoich gospodarstwach rolnych oraz prawidłowe przygotowania wniosków o dopłaty.
Tę tematykę kontynuowała Pani Joanna Czapla, dyrektor Departamentu Płatności Bezpośrednich w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Pani Dyrektor skupiła się na przedstawieniu założeń dotyczących nowej, wzmocnionej warunkowości oraz ekoschematów. Te dwa elementy odróżniają znacząco Krajowy Plan Strategiczny od przechodzącego już do historii Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Szczegółowe informacje na ten temat znajdziecie Państwo na naszej stronie internetowej: KPS dla WPR na lata 2023 – 2027 – materiały WIR - Materiały do pobrania - Wielkopolska Izba Rolnicza. Będą one również przedmiotem naszych corocznych Forów Rolniczych, które wspólnie z Wojewodą Wielkopolskim, Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Wielkopolskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego będzie organizowali w I kwartale 2023 r. Pani Dyrektor Czapla podkreśliła, że dwa nowe GEACi, dotyczące obowiązku ugorowania 4% powierzchni gruntów ornych oraz płodozmianu i struktury upraw są na razie odłożone w czasie, ze względu na zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego wywołanego przez agresję Rosji na Ukrainę. Warto również wiedzieć, że wchodzą już wszystkie ekoschematy a te dotyczące międzyplonów, poplonów oraz wsiewek mogą dotyczyć sezonu 2023/24, nawet jeśli rolnik nie zastosował ich w chwili obecnej. Pani Joanna przekazała, że w chwili obecnej trwają prace nad szczegółowymi rozwiązaniami, i tak na przykład nie dowiedzieliśmy się jeszcze do jakiej grupy upraw zalicza się kukurydza na ziarno lub kiszonkę, a to będzie miało ogromne znaczenie dla spełnienia nowych zasad warunkowości oraz skorzystania z ekoschematów. O tych szczegółach będziemy Państwa informować na naszej stronie internetowej. Zapraszamy również do zadawania pytań dotyczących nowej Wspólnej Polityki Rolnej – pytania można kierować mailowo na adres: a.przepiora@wir.org.pl.
Pan Krzysztof Mrówka z TU Generali SA przedstawił kwestie dotyczące ubezpieczeń upraw. Jak się okazuje, w chwili obecnej jednym z największych ryzyk jest gradobicie i deszcze nawalne. To są zjawiska, które wprost wynikają z zmian klimatycznych. Pan Krzysztof zauważył, że rolnicy elastycznie reagują na zmiany rynkowe i podwyższają składki biorąc pod uwagę wzrost cen sprzedaży płodów rolnych. Ubezpieczanie upraw powinno być coraz częstszą praktyką. Pula na dopłaty do ubezpieczeń jest ciągle niewykorzystana.
W kolejnej części panelu, Pan Profesor Benedykt Pelpliński przedstawił aktualną sytuację ekonomiczną w rolnictwie. Profesor zwrócił uwagę na czynniki globalne, które w tej chwili bardzo negatywnie oddziaływują na prowadzenie gospodarstw rolnych takie jak agresja rosji na Ukrainę, wysoka inflacja, galopujące ceny gazu, energii i nawozów, osłabienie złotego względem dolara czy niskie zbiory zbóż i wysokie zbiory rzepaku. Naukowiec przedstawił wyniki swoich analiz dotyczące dynamiki rentowności produkcji roślinnej w czasie. Z jego wyliczeń wynika, że zysk z 1 kwintala zbóż, rzepaku czy buraków cukrowych, po początkowych wzrostach w chwili obecnej zaczął spadać. W szczególności dotyczy to rzepaku, którego uprawa biorąc pod uwagę obecne ceny zbytu i koszty produkcji jest na krawędzi opłacalności. Spada opłacalność produkcji zbóż, natomiast nieco wzrosła opłacalność produkcji buraków cukrowych, dzięki podwyżkom zastosowanym przez cukrownie. Profesor zalecił bardzo uważne kalkulowanie nawożenia poprzez zbadanie ile będzie nas kosztowała zwyżka plonu przy zastosowaniu większych dawek nawozu.
Pan Marcin Wroński, zastępca dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa mówił o prognozach cen zbóż w związku ze zmianami jakie mają miejsce w ich obrocie rynkowym oraz zmianami klimatycznymi wpływającymi na poziom produkcji oraz podaży zbóż. Pan Dyrektor omówił czynniki, które wpływają na podwyższenie tych cen takie jak spadek produkcji zbóż w UE i spodziewane zmniejszenie poziomu zapasów tego surowca. Z drugiej strony napływ zbóż i rzepaku z Australii oraz dynamiczna sytuacja w eksporcie zboża z Ukrainy mogą te ceny obniżać. Przy tak dużej niepewności rynkowej i nieprzewidywalności pewnych zjawisk, trudno jest dzisiaj prognozować te ceny. Jeszcze przez dłuższy okres czasu te ceny mogą podlegać dużym wahaniom w obie strony. W dyskusji paneliści podkreślali, że warto rozkładać ryzyko cenowe i sprzedawać zboże czy rzepak w różnych okresach czasu i poprzez różne kanały, również z wykorzystaniem narzędzi giełdowych.
W dobie wysokich cen nawozów, liczyć się będą innowacyjne rozwiązania pozwalające na optymalizację i redukcję ich wykorzystania. Takie właśnie rozwiązanie przedstawił Pan dr. Marka Reicha, managera ds. rozwoju nowych produktów PUH Chemirol Sp. z o.o. To rozwiązanie to nowy, innowacyjny produkt - „BlueN® Niebieska Rewolucja”, który stanowi alternatywne źródło azotu” i opiera się na wykorzystaniu bakterie żyjące w symbiozie z roślinami, dostarczające im łatwo przyswajalny azot w formie amonowej.
Ostatnią prezentację przedstawił Pan Adam Stępień, dyrektor generalny PSPO. Dotyczyła ona perspektyw uprawy i wykorzystania roślin oleistych. Jak zaznaczył Pan Adam, spada wykorzystanie rzepaku na cele konsumpcyjne. Ten spadek może być jednak zrekompensowany wykorzystaniem tego surowca do produkcji biodiesla, co w dobie uniezależniania się państw od importu rosyjskiej ropy będzie miało kolosalne znaczenie.
Podsumowując cały panel, możemy jako rolnicy wysnuć następujące wnioski:
- Ryzyko produkcji rolniczej w związku ze zmianami rynkowymi, politycznymi oraz klimatycznymi wzrasta – w takiej sytuacji należy bardzo dokładnie analizować koszty i podejmować racjonalne decyzje w zakresie szczególnie nawożenia i jego efektywności kosztowej.
- Należy ubezpieczać swoje uprawy, których wartość jest coraz większa.
- Ważne aby dywersyfikować terminy i kanały sprzedaży płodów rolnych w sytuacji bardzo dynamicznych i niespodziewanych ruchów cenowych.
- Nadchodząca zima powinna być okresem przygotowania się rolników do maksymalnego skorzystania z nowej Wspólnej Polityki Rolnej, w tym z ekoschematów. W tym celu warto zapoznać się z materiałami, które są publikowane w tym zakresie, między innymi na naszej stronie internetowej. Ta tematyka będzie również dominować podczas forów rolniczych, które będziemy organizować już wkrótce. Omawiamy ją również w trakcie szkoleń z Bioróznorodności, których harmonogram na przyszły rok wkrótce opublikujemy.
Opracowanie:
Andrzej Przepióra
Foto: Top Agrar Polska
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
