Odpowiadając na pismo Zarządu KRIR z dnia 6 listopada2014 r. resort poinformował, że Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi dostrzega zagrożenia dla upraw stwarzane przez ślimaki nagie, w tym inwazyjne gatunki tych ślimaków.
Mając to na uwadze problematyka ochrony upraw przed ślimakami była przedmiotem dwóch tematów realizowanych przez Instytut Ochrony Roślin - Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu w ramach programu wieloletniego na lata 2006-2010 pt. „Ochrona roślin uprawnych z uwzględnieniem bezpieczeństwa żywności oraz ograniczenia strat w plonach i zagrożeń dla zdrowia ludzi, zwierząt domowych i środowiska". Program został przyjęty uchwałą Rady Ministrów i był finansowany ze środków budżetowych Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
W ramach zadania pt. „Modernizacja i aktualizacja metodyk dla prowadzenia monitoringu dla celów krótko i długoterminowego prognozowania agrofagów":
1) opracowane zostały metodyki pobierania i analizy prób na obecność ślimaków, w celu oceny stanu fitosanitarnego roślin pod względem zagrożenia przez ślimaki;
2) opracowany został klucz do identyfikacji gatunkowej ślimaków nagich;
3) wyodrębnione zostały gatunki ślimaków występujących w uprawach roślin oraz określony został zakres wyrządzanych przez nie szkód;
4) opracowane zostały charakterystyki ślimaków nagich występujących w uprawach roślin, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków najbardziej szkodliwych;
5) dokonana została ocena wpływu warunków środowiska i zabiegów uprawowych na liczebność ślimaków oraz na uszkodzenia roślin;
6) opracowane zostały metodyki określania liczebności ślimaków i wielkości powodowanych przez nie uszkodzeń roślin w celu oceny zagrożenia roślin;
7) opracowane zostały metodyki określania czynników środowiska oraz warunków uprawy determinujących uszkodzenia roślin przez ślimaki;
8) dokonano modernizacji progów szkodliwości ślimaków oraz sposobów ustalania potrzeby i terminu wykonywania zabiegów zwalczania,
9) określone zostały czynniki największego ryzyka uszkodzeń roślin rzepaku ozimego i pszenicy ozimej przez ślimaki.
Wymiernym rezultatem tych działań jest opracowanie 15 publikacji, zarówno o charakterze naukowym, jak i wdrożeniowym, które kierowane są bezpośrednio do doradców i producentów rolnych. Wśród tych opracowań wymienić należy poradnik pt. Ślimaki nagie w uprawach. Klucz do identyfikacji. Metody zwalczania".
Z kolei w ramach zadania „Monitoring zmian bioróżnorodności w środowisku rolniczym oraz zapobieganie rozprzestrzenianiu sic gatunków inwazyjnych (Alien Invasive Species)" skoncentrowano sic na gatunkach ślimaków obcych dla Polski, w szczególności należących do rodzaju Arion. Zadanie to objęło następujące podtematy:
1) wyodrębnienie obcych i inwazyjnych gatunków ślimaków;
2) opracowanie metodyk wykrywania, rejestracji i identyfikacji inwazyjnych gatunków ślimaków;
3) monitoring oraz identyfikacja ślimaków nagich z różnych populacji;
4) charakterystyka inwazyjnych gatunków ślimaków oraz określenie ich wpływu na środowisko i zbiorowiska roślinne;
5) określenie zapobiegania rozprzestrzenianiu sic inwazyjnych gatunków ślimaków i ograniczanie ich występowania.
W ramach zadania opracowanych zostało 17 publikacji.
Rezultaty opisanych powyżej zadań są wykorzystywane także w innych działaniach Instytutu — problematyka ochrony upraw przed ślimakami została poruszona m.in. w „Poradniku sygnalizatora ochrony rzepaku" (przygotowanym w ramach programu wieloletniego na lata 2006-2010), jak i w metodykach integrowanej ochrony roślin, przygotowywanych przez Instytut w ramach programu wieloletniego na lata 2011-2015 i dostępnych na stronach internetowych Ministerstwa.
Celem opisanych powyżej działań było dostarczenie doradcom rolniczym oraz producentom rolnym wiedzy i narzędzi pozwalających na właściwe i skuteczne planowanie strategii ochrony upraw przed ślimakami
Jednocześnie, na stronach internetowych Ministerstwa dostępna jest wyszukiwarka środków ochrony roślin, pozwalająca na wyszukanie moluskocydów, dopuszczonych do stosowania w danej uprawie (obecnie dopuszczone do stosowania są następujące środki ochrony roślin do zwalczania ślimaków: Aromol 1,62 RB, Ferramol GR, Glanzit 06 GB, Mondic na ślimaki 06 GB, Pełzakol GR, Ślimax GB, i Snacol 05 GB).
Ministerstwo podkreśliło, że realizuje kompleksowe działania mające na celu wsparcie producentów rolnych w ochronie upraw przed ślimakami. Mając jednak na uwadze wystąpienie Izby resort rolnictwa poinformował, że w ramach realizowanego przez Instytut Ochrony Roślin - PIB w Poznaniu programu wieloletniego na lata 2011-2015 przeprowadzone zostaną szkolenia dla doradców z zakresu integrowanej ochrony roślin m.in. w Opolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Łosiowie oraz w Świętokrzyskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach (w ramach trwania programu szkoleniami takimi objęte zostały wszystkie województwa). Możliwe jest zatem uwzględnienie w ramach tych szkoleń także problematyki zwalczania ślimaków.
Odnosząc się do poruszonego problemu zwalczania obcych gatunków inwazyjnych MRiRW zaznaczyło, że sprawy te pozostają w zakresie właściwości Ministra Środowiska. Poinformowało jednak, że 4 listopada br. zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej nowe rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 1143/2014 z dnia 22 października 2014 r. w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do wprowadzania i rozprzestrzeniania inwazyjnych gatunków obcych, wprowadzające nowe mechanizmy ochrony przed tymi organizmami.
