Zgodnie z obowiązującymi w Unii Europejskiej przepisami prawa w zakresie zdrowia roślin, spośród wszystkich agrofagów kwarantannowych w Unii, wyodrębnione zostały tzw. agrofagi priorytetowe, w przypadku wystąpienia których, potencjalne skutki gospodarcze, społeczne lub środowiskowe mogą być najbardziej dotkliwe dla terytorium Unii. Dotychczas wyodrębniono 20 takich agrofagów, a ich wykaz znajduje się w rozporządzeniu delegowanym Komisji 2019/1702.
Mając na uwadze dużą szkodliwość tych agrofagów, zgodnie z art. 25 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/2031 w sprawie środków ochronnych przeciwko agrofagom roślin (…), wszystkie państwa członkowskie zostały zobligowane do opracowania tzw. „Planów awaryjnych”, dla każdego agrofaga priorytetowego, który może zostać zawleczony i zadomowić się na terytorium danego państwa. W przepisie tym określono, że Plany te powinny zawierać informacje na temat procesów decyzyjnych, procedur i protokołów, które będą stosowane w przypadku wykrycia takiego agrofaga lub podejrzenia jego wystąpienia w danym państwie.
W Polsce organem odpowiedzialnym za opracowywanie, przegląd i uaktualnianie Planów awaryjnych jest Główny Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa, a za ich zatwierdzanie – minister właściwy do spraw rolnictwa. Z uwagi na szeroki zakres informacji i danych które muszą być zawarte w tych dokumentach, projekty Planów awaryjnych przygotowywane są przez Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu i następnie konsultowane z Głównym Inspektoratem Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W procesie opiniowania uczestniczy także minister właściwy do spraw środowiska.
W wyniku przeprowadzonej analizy zagrożenia agrofagiem, doniesień naukowych dotyczących biologii poszczególnych agrofagów priorytetowych oraz mając na uwadze warunki ekoklimatyczne Polski, a także dostępność roślin żywicielskich, ustalono, że w Polsce potencjalnie może zadomowić się i rozprzestrzenić 15 agrofagów priorytetowych i dla tych agrofagów zostaną opracowane Plany awaryjne.
Obecnie, zostały zatwierdzone przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 3 Plany awaryjne dla następujących agrofagów priorytetowych: Agrilus planipennis, Agrilus anxius oraz Anthonomus eugenii i opublikowane na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, w zakładane „Zdrowie roślin / Plany awaryjne”. Kolejne Plany awaryjne znajdują się w przygotowaniu.
Źródło
Państwowa Inspekcja Ochrony
Roślin i Nasiennictwa
http://piorin.gov.pl/
