W czwartek, 10 lutego br. odbyło się w Sejmie posiedzenie Komisji ds. Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które było poświęcone Krajowemu Planowi Strategicznemu. Przypominamy, że jest to program, który już od przyszłego roku zastąpi aktualny jeszcze Program Rozwoju Obszarów Wiejskich. W posiedzeniu Komisji, obok posłów, wzięli udział: Premier Mateusz Morawiecki, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Henryk Kowalczyk, Europejski Komisarz ds. Rolnictwa i Rozwoju Wsi Janusz Wojciechowski oraz przedstawiciele rolników, w tym Prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej Piotr Walkowski.
Pan Premier Morawiecki we wprowadzeniu do obrad Komisji wskazał na najważniejsze kwestie, które dotykają dzisiaj rolników. Są to:
- wysoka inflacja i galopujące ceny gazu, które powodują wzrost kosztów produkcji, sytuacja na rynku trzody chlewnej, w tym problemy z ASF,
- niekorzystne zjawiska klimatyczne, a zwłaszcza susza, która stalą się niemal zjawiskiem powszechnym w naszym kraju,
- dominacja sieci detalicznych i koncentracja przetwórstwa z przeważającym udziałem kapitału obcego; chodzi tu m.in. o zwalczanie nieuczciwych praktyk w obrocie towarowym.
Premier podkreślił, że rząd polski złożył już w Komisji Europejskiej wniosek o zgodę na zastosowanie dopłaty do ceny nawozów. Rząd ma na to środki i wolę uruchomienia takiej pomocy, ale nie chce tego robić bez zgody Komisji, aby nie narażać rolników później na konieczność jej zwrotu. Premier zwrócił się także do parlamentarzystów, aby poparli ustawę o odstrzale dzików, która pozwoli na bardziej skuteczną walkę z ASF. Zwrócił również uwagę, że wkrótce rolnicy będą mogli składać wnioski o dopłaty do loch, co powinno nieco złagodzić skutki dramatycznie niskich cen skupu. Mateusz Morawiecki zapowiedział również szybkie uruchomienie środków z Krajowego Planu Odbudowy, nawet w sytuacji przeciągających się procedur jego zatwierdzenia przez Komisję Europejską. W ramach tego Planu, finansowane będą między innymi inwestycje związane z małą retencją oraz odbudowa lokalnego przetwórstwa rolno-spożywczego.
Komisarz Janusz Wojciechowski w pierwszych słowach swego wystąpienia podziękował polskim rolnikom za bezpieczeństwo żywnościowe kraju i Europy. Polska jest znaczącym producentem żywności i winno być to należycie docenione. W kolejności odniósł się do kwestii dopłat do nawozów i przekazał informację, że Komisja Europejska wyda komunikat w tej sprawie w dniu 2 marca br. W chwili obecnej analizowane są wnioski państw członkowskich złożone w tej sprawie i Komisja przedstawi zestaw możliwych działań. Propozycje obejmują m.in.: zerowy VAT, zwolnienia z podatku akcyzowego od węgla i gazu dla przedsiębiorstw energochłonnych (EU ETS) oraz dopłaty do zakupu nawozów. Komisarz Wojciechowski podziękował za terminowe złożenie w Brukseli projektu Krajowego Planu Strategicznego i jego kompletność oraz poprawność. Komisja obecnie analizuje ten plan, podobnie jak plany pozostałych państw członkowskich. Wnioski z tych analiz będą podstawą do dalszych negocjacji. Ostateczne wersje planu powinny być gotowe w czerwcu br. Komisarz Wojciechowski nadmienił, że polski plan wydaje się być zbyt zachowawczy i nie wykorzystywać wszystkich szans, które dają założenia nowej wspólnej polityki rolnej. Szczególnie dotyczy to ekoschematów oraz tzw. „rolnictwa węglowego”, które może być prawdziwą szansą dla rolników. Obecnie powstaje lista praktyk rolniczych, sprzyjających wiązaniu węgla. Praktyki te zostaną odpowiednio wycenione i rolnicy będą mogli zarabiać na ich realizacji. Komisarz zwrócił również uwagę na skromne cele Polski w zakresie rozwoju rolnictwa ekologicznego. Na tle innych krajów UE wypadamy tu słabo. Pan Wojciechowski wskazał również na duży potencjał ekoschematu dobrostan zwierząt. Jako przykład pokazał Portugalię, która to działanie premiuje w trzech różnych obszarach. Komisarz podsumował, że przed Polską jeszcze sporo pracy w procesie negocjowania Krajowego Planu Strategicznego z Komisją Europejską. KPS to 150 mld zł na najbliższe 5-7 lat. Są to więc decyzje o fundamentalnym znaczeniu dla przyszłości kraju.
Pan Minister Henryk Kowalczyk przedstawił krótko Krajowy Plan Strategiczny. Minister wskazał, że jest to ciągle dokument, do którego można zgłaszać uwagi, pamiętając jednak, że jeśli wskazuje się większe środki na jedne działania to należy również wskazać, w którym miejscu planu takie środki można zredukować. Minister podkreślił, że cele zakładane w naszym Planie są bardzo umiarkowane. Jest to między innymi: redukcja nawożenia azotem o 1 kg czystego składnika na hektar, 5% spadek zużycia środków ochrony roślin, 10% spadek zużycia antybiotyków, czy też wzrost powierzchni upraw ekologicznych do 7%. Te wskaźniki są do osiągnięcia w perspektywie realizacji całego planu, czyli do 2027 roku.
W czasie dyskusji posłowie oraz zaproszeni goście odnosili się do Krajowego Planu Strategicznego oraz aktualnej sytuacji w rolnictwie. Przedstawiciele organizacji ekologicznych wskazywali, że plan jest zdecydowanie mało ambitny w zakresie ochrony klimatu, środowiska, czy poprawy dobrostanu zwierząt. Posłowie oraz przedstawiciele organizacji rolniczych wskazywali na bardzo trudną sytuację w rolnictwie i gwałtowny spadek liczby gospodarstw rolnych w Polsce (aż 340 tys. w ciągu ostatniej dekady) oraz konieczność podjęcia pilnych działań pomocowych. Szczególnie trudna sytuacja dotyczy obecnie gospodarstw utrzymujących trzodę chlewną. Bez pomocy wiele gospodarstw po prostu upadnie. Prezes Piotr Walkowski w swoim wystąpieniu odniósł się do kwestii materiału genetycznego i odmian roślin, które mają obecnie do dyspozycji rolnicy. Wymogi Nowego Ładu spowodują, że ten potencjał nie zostanie wykorzystany.
Krajowy Plan Strategiczny jest jednym z tematów omawianych w czasie aktualnie trwających forów rolniczych. Harmonogram forów, które jeszcze są przed nami znajdziecie Państwo na naszej stronie internetowej www.wir.org.pl.
Wystąpienie Komisarza Wojciechowskiego potwierdza nasze obawy co do bardzo restrykcyjnego podejścia Komisji Europejskiej do oceny tego dokumentu. Komisja może się zatem domagać od Polski poprawienia Planu pod kątem ambicji w realizacji celów klimatycznych i środowiskowych.
Grzegorz Wysocki, Andrzej Przepióra
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
