Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych pochodzenia rolniczego

04-09-2021

W dniu 2 września br. miała miejsce konferencja pt. „Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych pochodzenia rolniczego”. Jej celem było zapoznanie uczestników z raportem emisji gazów cieplarnianych pochodzenia rolniczego, działaniami na rzecz ochrony środowiska zgodnymi m.in. z Zielonym Ładem oraz pokazanie nowoczesnych działań i dobrych praktyk z zakresu ograniczenia emisji. W spotkaniu brali udział przedstawiciele ministerstwa rolnictwa, instytutów naukowych i instytucji okołorolniczych, izb rolniczych, ośrodków doradztwa rolniczego. Całość prowadził prof. Jacek Walczak.

Podczas wystąpień prelegentów przedstawiono sposoby badania występowania gazów cieplarnianych w naszym kraju i raportowania ich ilości na poziomie krajowym i UE. Okazuje się, że udział rolnictwa w całkowitym bilansie produkcji gazów w Polsce wynosi około 8% (w UE 10%), co przeczy często wysuwanym opiniom, że rolnictwo jest głównym ich emitentem. Najwięcej gazów produkuje sektor energetyczny i transport. Ograniczenie ich ilości to więc nie tylko problem rolnictwa i każda gałąź gospodarki musi się zmierzyć ze zmniejszeniem emisji w swoim zakresie.

W Polsce badanie emisji gazów z rolnictwa wskazuje, że udział dwutlenku węgla CO₂ jest śladowy, metanu CH₄ na poziomie 31%, a podtlenku azotu N₂O 80%. Źródła metanu to głównie fermentacja jelitowa, a podtlenku azotu nawozy mineralne i gleby organiczne.

Dla ograniczenia tych emisji stosowane są takie praktyki jak ograniczenia w ilości stosowanych nawozów wynikające z dyrektywy azotanowej czy też działania wynikające z dyrektywy NEC dotyczącej zanieczyszczenia powietrza (np. sposób przechowywania nawozów naturalnych).

W celu osiągnięcia, zakładanej w programach, neutralności klimatycznej opracowywane są jeszcze inne propozycje działań, które zostaną zaproponowane do stosowania w rolnictwie (przykładowo w formie ekoschematów). Osiągnięci celów redukcji emisji gazów cieplarnianych dotyczy całego kraju bez wydzielenia rolnictwa jako osobnego ich źródła. Nie można zaplanować nałożenia na rolnictwo zbyt drastycznych ograniczeń bo to może zagrozić bezpieczeństwu żywnościowemu kraju. Należy zachować równowagę i skupić się na ograniczeniu głównie produkcji metanu i podtlenku azotu bo ten długo utrzymuje się w atmosferze. Ograniczenie ilości metanu możliwe jest między innymi przez stosowanie metod hodowlanych u zwierząt, np. selekcja na wielkość żwacza, poprawę strawności, różnice rasowe, redukcja długości opasu, zwiększenie długowieczność zwierząt, seksowanie nasienia, zwieszenie wskaźnika wcieleń, wydłużenie laktacji. W przypadku zwierząt monogastrycznych może to być selekcja na lepsze wykorzystanie paszy. W przypadku N₂O należy rozważyć takie działania jak stosowanie uproszczonej uprawa (np. bez orki), uprawę międzyplonów, precyzyjne nawożenie czy wprowadzanie systemów agroleśnych.

Dla właściwej oceny produkcji gazów potrzebne jest opracowanie precyzyjnego sposobu oceny ich ilości. Trwają prace nad opracowaniem kalkulatora do określania poziomu emisji w gospodarstwach – pozwoli to na kontrolę ilości produkowanych gazów i ocenę skuteczności realizacji podejmowanych działań w ramach realizacji programów ograniczania emisji.

Całość konferencji można prześledzić dzięki zapisowi w serwisie youtube, który jest dostepny

Całość konferencji można prześledzić dzięki zapisowi w serwisie youtube, który jest dostepny tutaj

Opracowanie: Paweł Dopierała

Kontakt z autorem: wirleszno@wir.org.pl