Nowe regulacje unijne w sprawie systemów jakości żywności

W dniu 03 stycznia 2013 r. weszło w życie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych (Dz. U. L 343 z 14.12.2012, str. 1), które uchyla do tej pory obowiązujące rozporządzenie Rady (WE) nr 509/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie produktów rolnych i środków spożywczych będących gwarantowanymi tradycyjnymi specjalnościami oraz rozporządzenie Rady (WE) nr 510/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 scala dotychczasowe regulacje dotyczące unijnych systemów jakości żywności w jednolite ramy prawne.  Kluczowe kwestie zawarte w nowym rozporządzeniu dotyczą wzmocnienia istniejącego systemu chronionych nazw pochodzenia i chronionych oznaczeń geograficznych, wprowadzenia istotnych zmian do systemu gwarantowanych tradycyjnych specjalności oraz ustanowienia ram nowego systemu określeń jakościowych stosowanych fakultatywnie.

W odniesieniu do systemu chronionych nazw pochodzenia i chronionych oznaczeń geograficznych wzmocniony został zakres ochrony m.in. w przypadku gdy produkty ChNP lub ChOG są wykorzystywane jako składniki. System gwarantowanych tradycyjnych specjalności uproszczono poprzez zlikwidowanie możliwości rejestracji nazw bez ich zastrzeżenia. Na zmiany w stosunku do już zarejestrowanych takich nazw przewidziano okres przejściowy. Tradycyjny charakter nazwy ubiegającej się o rejestrację jako GTS, zgodnie z nowym rozporządzeniem, odnosi się do produktu będącego w użyciu na rynku krajowym przez okres nie krótszy niż 30 lat.

Zmiany dotyczące obu systemów związane są m.in. ze skróceniem procedur rejestracyjnych nowych nazw na poziomie unijnym, jasnym określeniem praw grup producenckich, a także doprecyzowaniem zasad znakowania produktów ChNP, ChOG i GTS symbolami unijnymi, które zacznie obowiązywać od dnia 04 stycznia 2016 r.

Dodatkowo rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 wprowadziło pojęcie Produkt górski jako określenie jakościowe stosowane fakultatywnie w celu ułatwienia producentom informowania o cechach i właściwościach stanowiących wartość dodaną produktów rolnych pochodzących z obszarów górskich. Rozporządzenie zapowiada zastrzeżenie w niedługim czasie kolejnego określenia jakościowego Produkt rolnictwa wyspiarskiego.