Pan
Piotr Walkowski
Prezes
Wielkopolskiej Izby Rolniczej
Szanowny Panie Prezesie,
W odpowiedzi na pismo z dnia 29 sierpnia br. znak WIR.BW.GW.2822.20l4 przekazujące Stanowisko Zarządu Wielkopolskiej Izby Rolniczej z dnia 29 sierpnia 2014 r. wobec skutków wprowadzenia embarga na import polskich produktów żywnościowych przez Federację Rosyjską i Unią Celną, uprzejmie informuję, iż Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi podjęło i nadal podejmuje działania na forum krajowym i unijnym, w celu złagodzenia skutków ww. ograniczeń i wsparcia polskich producentów.
Federacja Rosyjska jest od wielu lat ważnym odbiorcą polskiej żywności, największym wśród krajów nienależących do Unii Europejskiej. W roku 2013 polski eksport do Rosji wyniósł 1 252 min euro (wzrost o 19% w stosunku do roku poprzedniego), co stawiało Rosję na 3. miejscu w polskim eksporcie rolno-spożywczym. po Niemczech i Wielkiej Brytanii. Zablokowanie możliwości importu polskich produktów rolnych, poprzez wprowadzone przez ten kraj w sierpniu br. zakazy, stanowi poważne utrudnienie w handlu, powodujące duże straty gospodarcze, w tym dla branży mleczarskiej. Jednocześnie, należy zauważyć, że zakaz z 6 sierpnia br. jest motywowany politycznie i dotyczy produktów eksportowanych do Rosji nie tylko z Polski, ale z całej Unii Europejskiej (i szeregu innych krajów). W związku z tym, w celu ograniczenia jego negatywnych skutków dla gospodarek państw członkowskich UE, koniecznie jest wypracowanie wspólnych rozwiązań na szczeblu międzynarodowym.
Mając na względzie powyższe, resort rolnictwa w sierpniu br. złożył do Komisji Europejskiej wniosek o wprowadzenie wsparcia dla sektora mleczarskiego oraz zwrócił się z prośbą o wskazanie działań, które KE zamierza w najbliższym czasie podjąć w tej sprawie. W wyniku przeprowadzonej dyskusji oraz oceny bieżącej sytuacji na rynku mleka oraz prognoz dotyczących możliwego dalszego spadku cen przetworów mlecznych, Komisja Europejska w dniu 4 września br. przyjęła pakiet czterech rozporządzeń, na mocy których uruchomione zostały mechanizmy, które mają przyczynić się do stabilizacji sytuacji rynkowej oraz przeciwdziałania wystąpieniu zakłóceń na rynku spowodowanych dalszym spadkiem cen. Wprowadzone środki wsparcia dotyczą uruchomienia prywatnego przechowywania masła i odtłuszczonego mleka w proszku. Ponadto, Komisja skorzystała z możliwości uruchomienia tzw. środków wyjątkowych, o których mowa w art. 219 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych (...) i w trybie pilnym wprowadziła przedłużenie okresu interwencji publicznej w odniesieniu do masła i odtłuszczonego mleka w proszku do dnia 31 grudnia 2014 r. oraz tymczasowy nadzwyczajny system dopłat do prywatnego przechowywania niektórych serów.
Polska, popierając wdrożone działania, oceniła jednak, że wpływ rosyjskiego embarga na rynek UE będzie miał na tyle poważne konsekwencje, że zastosowane środki mogą okazać się niewystarczające, głównie z uwagi na fakt, że pozwolą jedynie na czasowe wycofanie produktów z rynku, a mechanizm interwencji, przy obowiązującym poziomie cen interwencyjnych, nie jest mechanizmem wystarczająco skutecznym.
Mechanizmy dopłat do prywatnego przechowywania masła i odtłuszczonego mleka w proszku nie doprowadziły do ustabilizowania cen tych produktów na rynkach UE, a mechanizm dopłat do prywatnego przechowywania niektórych serów został uchylony przez Komisję Europejską z dniem 22 września 2014 r. na skutek nieproporcjonalnego wykorzystywania przez unijnych producentów sera dostępnego limitu. Dlatego też, Polska złożyła wniosek o wprowadzenie dodatkowego finansowego wsparcia dla sektora mleczarskiego, w tym refundacji wywozowych, tak aby skutecznie i efektywnie usunąć z unijnego rynku zaistniałe nadwyżki produktów mlecznych.
Kolejną kwestią są działania podejmowane w celu umorzenia lub zminimalizowania kar za przekroczenie krajowej kwoty mlecznej dla dostaw. Należy tu przypomnieć, że działania ukierunkowane na zwiększenie krajowej kwoty dostaw, a tym samym redukcji wysokości opłaty karnej za jej przekraczanie, MRiRW podejmowało od końca 2012 r. Dwukrotnie wnioskowano do KE o podjęcie działań legislacyjnych umożliwiających dokonanie na szczeblu krajowym zamiany niewykorzystywanej części kwoty sprzedaży bezpośredniej na kwotę dostaw. Wnioski te nie zostały jednak zaakceptowane, m.in. ze względu na konieczność podjęcia długotrwałego procesu legislacyjnego zmiany rozporządzenia Rady 1234/2007. Ponadto, od stycznia 2014 r. Polska wspólnie z innymi państwami członkowskimi, które również przekraczają krajowe kwoty mleczne, podejmowała na forum UE działania ukierunkowane na zminimalizowanie przekroczenia i wysokości opłat karnych poprzez zmianę tzw. współczynników tłuszczowych, które bezpośrednio wpływają na stopień wykorzystania kwot mlecznych. Zmiana tych współczynników wymaga zmiany rozporządzenia Komisji Europejskiej 595/2004 w związku z czym nie wiąże się ze skomplikowaną i długotrwałą procedurą legislacyjną. Dyskusja w tym zakresie jest jednak trudna ze względu na stanowisko większości państw członkowskich UE niechętnych do wprowadzania zmian w zasadach systemu kwot mlecznych i podjętych już kilka lat wcześniej ustaleniach dotyczących warunków wycofania tego systemu. Komisja Europejska odwołując się do braku większości dla zmian w zasadach rozliczania kwot mlecznych nie podjęła dotychczas, pomimo intensywnej dyskusji na temat sytuacji na rynku mleka prowadzonej już od ubiegłego roku, prac nad dostosowaniem ww. przepisów.
Niemniej, mając na uwadze wysoką dynamikę w skupie mleka, która w okresie styczeń - lipiec 2014 r. wyniosła 7,4% względem analogicznego okresu roku ubiegłego i prognozowane przekroczenie kwoty mlecznej w bieżącym roku kwotowym, jak również pogarszającą się sytuację rynkową w wyniku wprowadzonego przez Federację Rosyjską embarga i potrzebę zrekompensowanie strat dla producentów mleka, w dniu 28 sierpnia br. Pan Minister M. Sawicki skierował pismo do Komisarza Ciolosa, w którym zwrócił się z wnioskiem o zniesienie opłat za nadprodukcję w poprzednim roku kwotowym 2013/2014, jak również odstąpienie od pobierania opłat za rok kwotowy 2014/2015. W ww. piśmie wskazano przede wszystkim, że obciążenie finansowe producentów mleka karami z tytułu przekroczenia kwot mlecznych dodatkowo pogorszy i tak trudną sytuację rolników wynikającą z wprowadzonego przez Rosję embarga.
Ponadto, należy podkreślić inicjatywę wspólnego listu skierowanego w dniu 23 września 2014 r. do Komisarza Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich przez ministrów rolnictwa Estonii, Finlandii, Litwy, Łotwy i Polski. W ww. wystąpieniu zawarty został wniosek o wprowadzenie przez Komisję Europejską specjalnego wsparcia finansowego w postaci dodatkowych płatności dla producentów mleka w tych państwach członkowskich, w których wpływ rosyjskiego embargo jest najbardziej odczuwalny ze względu na istotny udział rynku rosyjskiego w eksporcie produktów mleczarskich. Powyższa propozycja była następnie dyskutowana na posiedzeniu Specjalnego Komitetu ds. Rolnych w dniu 29 września 2014 r.
Polska oczekuje, że temat sytuacji rynkowej oraz wprowadzenie konkretnych dodatkowych mechanizmów minimalizujących straty poniesione na skutek rosyjskiego embarga będą omawiane na najbliższych posiedzeniach Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi podejmuje także zintensyfikowane działania, na rzecz pozyskania nowych rynków zbytu dla polskich produktów rolno-spożywczych, które nie mogą obecnie być wyeksportowane do Rosji. Przykładowo, w wyniku rozmów przeprowadzonych przez Pana Ministra M. Sawickiego z przedstawicielami rządu Republiki Białorusi 14 sierpnia br. i 1 września br., zorganizowane zostały misje gospodarcze polskich przedsiębiorców branży rolno-spożywczej do Mińska. Ponadto, przy okazji organizowanych w dniach 5-7 listopada br. targów rolno-spożywczych World Food Almaty Kazachstan, organizowana jest misja polskich przedsiębiorców do Kazachstanu z planowanym udziałem przedstawiciela Kierownictwa MRiRW. Także w listopadzie przewidywana jest misja gospodarcza polskich przedsiębiorców branży rolno-spożywczej do Azerbejdżanu, a w grudniu - do Algierii.
Należy też zaznaczyć, że polskie produkty rolno-spożywcze są też intensywnie promowane na targach zagranicznych, ostatnio na indyjskich Targach Annapoorna World of Food India we wrześniu. W najbliższym czasie polskie produkty będą promowane na Targach SIAL Middle East w Zjednoczonych Emiratach Arabskich w listopadzie br.
Podsumowując, pragnę zapewnić, że Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi będzie kontynuowało działania, celem doprowadzenia do podjęcia przez Komisję Europejską skutecznych działań stabilizujących sytuację i wspierających producentów mleka. Dalej będą też prowadzone działania ukierunkowane na promocję polskiej żywności i otwieranie nowych rynków zbytu dla polskich produktów rolno-spożywczych.
Z poważaniem
PODSEKRETARZ STANU
(-) Tadeusz Nalewajk
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
