System klasyfikacji tusz zwierząt rzeźnych wg klas EUROP zapewnia rzetelną ocenę jakości tusz i właściwe ustalanie cen w notowaniach na terenie UE oraz wpływa na zwiększenie przejrzystości rynku w zakresie handlu tuszami wieprzowymi.
Nadzorowane ubojnie
Obowiązek stosowania klasyfikacji tusz wieprzowych w Polsce dotyczy wszystkich rzeźni, które w ostatnim roku ubiły powyżej 10.400 szt. świń, tj. powyżej 200 szt. tygodniowo średnio w roku.
W 2021 r. nadzorem IJHARS objęto 193 ubojnie trzody chlewnej. Zakłady ubojowe objęte nadzorem IJHARS stanowiły 47,7% ogółu ubojni trzody działających na terenie kraju, których było 405.
Uboje trzody
Ubój trzody chlewnej w 2021 r. wyniósł 21,1 mln. szt., w tym w zakładach ubojowych objętych nadzorem IJHARS 20,0 mln. szt. trzody chlewnej, co stanowiło 94,8% uboju całkowitego dokonanego w zakładach na terenie kraju. Klasy jakości handlowej nadano 19,3 mln. szt. tusz wieprzowych, tj. 96,5% wszystkich tusz wieprzowych uzyskanych z uboju trzody chlewnej w zakładach nadzorowanych.
Kontrole
W 2021 r. przeprowadzono ogółem 1566 wizyt kontrolnych w zakładach prowadzących ubój trzody chlewnej. W trakcie wizyt kontrolnych sprawdzono poprawność klasyfikacji przeprowadzonej przez 307 rzeczoznawców, tj. 76,9% wszystkich uprawnionych do klasyfikacji tusz wieprzowych. Według stanu na 31 grudnia 2021 r. w rejestrach prowadzonych przez IJHARS wpisanych było 399 rzeczoznawców ds. klasyfikacji tusz wieprzowych, przy czym czynnie ją przeprowadza 358 osób, tj. 89,7% wszystkich uprawnionych.
Liczba tusz wieprzowych skontrolowanych podczas wizyt kontrolnych w 2021 r. wynosiła
37,0 tys. szt. Średnia liczba tusz poddanych kontroli podczas jednej wizyty kontrolnej wynosiła 23,6 szt.
Wyniki kontroli
W wyniku kontroli ustalono:
- klasyfikację tusz wieprzowych prowadziły wszystkie nadzorowane ubojnie,
- choirometry posiadało 141 zakładów, tj. 73,1% kontrolowanych,
- metodę ZP stosowały 52 zakłady, tj. 26,9% nadzorowanych,
- uprawnionych rzeczoznawców zatrudniały wszystkie zakłady objęte nadzorem,
- klasyfikację tusz wieprzowych prowadziło 29 osób, które posiadały nieaktualne uprawnienia w 24 ubojniach, tj. 12,4% wszystkich nadzorowanych, osoby te uzyskały ponownie uprawnienia przed zakończeniem 2021 roku,
- czas, w którym przeprowadza się klasyfikację oraz ważenie tusz, był nieprawidłowy
czyli przekraczał wymagane 45 minut od momentu rozpoczęcia czynności ubojowych
w 2 zakładach, tj. 1,0% wszystkich nadzorowanych, - nieaktualne cechy legalizacji wag kolejkowych, używanych do ustalania masy tusz wieprzowych stwierdzono w 7 zakładach, tj. 3,6% nadzorowanych,
- nieprawidłowy pomiar mięsności wykonano w przypadku 3,2 tys. szt. tusz, tj. 8,6% skontrolowanych,
- brak oznakowania lub nieprawidłowe znakowanie klasą jakości handlowej dotyczyło
0,8 tys. szt. tusz wieprzowych, tj. 2,7% kontrolowanych, - nieprawidłowa obróbka lub prezentacja dotyczyła 0,4 tys. szt. tusz wieprzowych,
tj. 1,3% kontrolowanych, - nieprawidłowe dokumentowanie czynności ustalania klas jakości tusz wieprzowych stwierdzono w 6 zakładach ubojowych, tj. w 3,1% kontrolowanych (stwierdzono brak protokołu z klasyfikacji lub protokół niezgodny ze wzorem),
- nieprawidłowy czas przechowywania dokumentacji z klasyfikacji tusz wieprzowych
(tj. krótszy niż wymagane cztery tygodnie) stwierdzono w 7 zakładach,
tj. 3,6% kontrolowanych, - brak dostarczenia dostawcom informacji o wynikach klasyfikacji tusz wieprzowych
w 10 zakładach, tj. 5,2% kontrolowanych, - informacje o wynikach klasyfikacji wystawiane dostawcom żywca rzeźnego były zgodne
z dokumentacją zakładową we wszystkich ubojniach spośród tych, które powiadamiają dostawców.
Źródło
Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych
https://www.gov.pl/web/ijhars
