Małopolska dysponuje ogromnym kulinarnym dziedzictwem i znana jest z wielu smakowitych produktów regionalnych i tradycyjnych. Można do nich z pewnością zaliczyć bohatera dzisiejszego artykułu – jabłko łąckie, produkt którego nazwa została wpisana do unijnego rejestru chronionych oznaczeń geograficznych (ChOG).
Małopolska to region słynący z przepięknych krajobrazów oraz wspaniałych zabytków. Województwo małopolskie obok wielu atrakcji turystycznych może pochwalić się także szeregiem znakomitych wyrobów kulinarnych. Region dysponuje ogromnym kulinarnym dziedzictwem i znany jest z wielu smakowitych produktów regionalnych i tradycyjnych. Można do nich z pewnością zaliczyć bohatera dzisiejszego artykułu – jabłko łąckie, produkt którego nazwa została wpisana do unijnego rejestru chronionych oznaczeń geograficznych (ChOG).
Małopolski Szlak Owocowy
Dla wielu turystów na całym świecie głównym celem podróży przestały być zabytki czy krajobrazy. Ich miejsce coraz częściej zajmują wyroby kulinarne, które z dodatków do wyjazdów stały się wyjazdowym celem samym w sobie. Nie brak głosów, że turystyka kulinarna to nie tylko moda, ale najlepsza forma poznania historii, kultury i zwyczajów danego obszaru. Kilka lat temu zauważyły to władze województwa małopolskiego, które w produktach regionalnych dostrzegły możliwość świetnej promocji regionu. Imprezy o tematyce kulinarnej – m. in. Dni Kwitnącej Jabłoni, Święto Owocobrania, szlaki tematyczne – wśród nich Małopolski Szlak Owocowy, to tylko wybrane okazje do poznania uprawianego w powiatach nowosądeckim (gminy Łącko, Podegrodzie i Stary Sącz) i limanowskim (gmina Łukowica) jabłka łąckiego.
Historia jabłek łąckich
Zachowane kroniki wskazują, że z sadów z okolic Łącka już w XIII wieku transportowano śliwki i jabłka do Gdańska, a przez długie lata miejscowi chłopi zbierali i dostarczali owoce do dworów jako pańszczyznę. Wysoka kwaskowatość i aromatyczność wyróżniające jabłka łąckie na tle jabłek pochodzących z innych regionów kraju od dawna spotykały się z uznaniem konsumentów i decydowały o wysokiej klasie produktu. Wysoka kwasowość, przejawiająca się w bardziej wyrazistym smaku, zdecydowała, że jabłka łąckie zdaniem wielu posiadają swoistą „górską zieloną nutkę”.
Kotlina Łącka - mikroklimat sprzyjający sadownikom
Mieszkańcy regionu, zwani także białymi góralami, dzięki cierpliwości, uporowi i dążeniu do perfekcji osiągnęli docenianą wysoką kulturę sadowniczą, której owocem są m. in. właśnie jabłka łąckie. Obszar Kotliny Łąckiej, ze względu na górzyste ukształtowanie terenu, odznacza się klimatem łagodnym, co sprzyja produkcji roślinnej, a dobre warunki tworzy zwłaszcza dla rozwoju sadownictwa. Łagodny klimat, w połączeniu ze zwięzłymi bezszkieletowymi lub słabo szkieletowymi glebami (pozwala to na lepsze ukorzenienie drzew), nachyleniem terenu (umożliwia to okresowy odpływ nadmiaru wód) oraz wysokimi różnicami temperatur między dniem, a nocą, pozwoliły miejscowym sadownikom stworzyć produkt, który stał się wizytówką regionu. W 2010 roku jabłka łąckie zostały docenione przez Komisję Europejską rejestracją w rejestrze chronionych nazw pochodzenia i chronionych oznaczeń geograficznych.
Laureat VII Ogólnopolskiego Konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo”
Jabłka łąckie zostały laureatem VII Ogólnopolskiego Konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo” na najlepszy produkt żywnościowy z Małopolski w kategorii produktów i przetworów roślinnych. Wyróżnienie to potwierdziło wyjątkową jakość i smak jabłek łąckich oraz ugruntowało ich pozycję na kulinarnej mapie regionu.
IJHARS na straży wysokiej jakości
Przy okazji warto wspomnieć, że proces certyfikacji produktów spożywczych wyróżnionych znakiem chronione oznaczenie geograficzne (ChOG), chroniona nazwa pochodzenia (ChNP) lub gwarantowana tradycyjna specjalność (GTS), a także produktów rolnictwa ekologicznego w Polsce nadzoruje Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS). Oprócz tego, Inspekcja sprawuje szeroki nadzór nad jakością handlową żywności – „od pola do stołu” – a więc począwszy od etapu produkcji, poprzez obrót w handlu i gastronomii, aż po kontrolę graniczną. Za pomocą prowadzonych kontroli oraz działań edukacyjnych Inspekcja przeciwdziała zafałszowaniom żywności i innym możliwym nadużyciom rynkowym. Z jednej strony chroni więc interesy polskich konsumentów, a z drugiej strony wspiera też rodzimych producentów, stojąc na straży wysokiej jakości i uczciwej konkurencji w branży rolno-spożywczej.
Na stronie internetowej IJHARS można znaleźć aktualną listę wszystkich polskich produktów wpisanych do unijnego rejestru chronionych nazw pochodzenia, chronionych oznaczeń geograficznych i gwarantowanych tradycyjnych specjalności, a także wiele innych informacji na ich temat – w zakładce „Produkty tradycyjne i regionalne”.
Więcej informacji o jabłkach łąckich można znaleźć m.in. w ich specyfikacji, która jest dostępna na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Z kolei informacje o wszystkich unijnych produktach chronionych oraz ich specyfikacjach są dostępne na platformie eAmbrosia.
Źródło
Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych
https://www.gov.pl/web/ijhars
