Na początku czerwca 2014 roku w Białowieży odbyła się IV Międzynarodowa Konferencja Porzeczka Czarna. Spotkanie odbyło się po raz pierwszy w naszym kraju. Organizatorem wydarzenia było Krajowe Stowarzyszenie Plantatorów Czarnych Porzeczek (KSPCP) oraz Międzynarodowe Stowarzyszenie Czarnej Porzeczki (IBA –International Blackcurrant Association). Honorowym patronem imprezy było Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Tegoroczna edycja tej cyklicznej imprezy odbyła się pod hasłem „Zwykły owoc – niezwykłe właściwości”. Z materiałów prasowych organizatora wynika, że porzeczka czarna ze względu na bogaty naturalny skład owoców ma duże znaczenie dla zdrowia człowieka. Często określa się ją mianem „super owoc”. Liczne badania prowadzone na całym świecie wykazały, że owoce zawierają duże ilości witaminy C oraz są bogatym źródłem związków fenolowych i antocyjanów. Związki zawarte w porzeczkach czarnych korzystnie wpływają na poprawę wzroku, zwiększają przepływ krwi, zmniejszają zmęczenie mięśni oraz stres. Spożywanie owoców może zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób serca, wywierać pozytywny efekt u osób cierpiących na astmę, zwiększać odporność przy przeziębieniach i grypie.
Polska jest jednym z największych producentów owoców porzeczki czarnej na świecie. Liderem w Europie. Z naszych towarowych upraw pochodzi blisko 80% europejskich owoców tego gatunku. Krajowa produkcja owoców porzeczki czarnej wynosi około 100 tys. ton. Podobne jest także zapotrzebowanie na te owoce ze strony zakładów przetwórczych. Perspektywy uprawy porzeczki są obiecujące. Co prawda w najbliższych latach należy się spodziewać, że osoby posiadające małe plantacje, niezrzeszone w grupach producenckich będą rezygnowały z produkcji. Duże gospodarstwa, doinwestowane i mające pewny rynek zbytu, będą mogły dalej się rozwijać i zwiększać produkcję tych owoców. Przestrzegając wymagań odbiorców dotyczących między innymi pozostałości substancji aktywnych stosowanych na plantacjach środków ochrony roślin będzie można liczyć na utrzymanie i zyski. Zdaniem producentów największym wyzwaniem jest unormowanie cen za surowiec i utrzymanie wysokiej jakości owoców.
O jakości owoców mówił jeden z prelegentów – dr Maciej Sroczyński w swoim wystąpieniu poświęconym odżywianiu porzeczki czarnej nawozami z dodatkiem substancji biostymulujących. W uprawie roślin jagodowych na rynek deserowy obok dobrego plonowania bardzo ważna jest też wysoka jakość owoców. Zdaniem wykładowcy nie jest to zadanie proste do osiągnięcia, zwłaszcza, gdy mamy do czynienia z różnymi, nieprzewidzianymi zdarzeniami pogodowymi, przede wszystkim tymi ekstremalnymi, z jakimi w ostatnich latach muszą mierzyć się wszyscy rolnicy i ogrodnicy. Mroźne zimy, brak okrywy śnieżnej czy wręcz przeciwnie – roztopy dużych ilości śniegu, mocno opóźniona wegetacja, zimna wiosna połączona z intensywnymi opadami deszczu, podtopienia, gradobicia, burze czy wichury uszkadzające pędy krzewów, to główne przyczyny spadku plonu. Zdaniem dr Sroczyńskiego konsekwencją nadmiernych opadów, z jakimi mamy aktualnie do czynienia jest wypłukanie składników pokarmowych z gleby, a w wyniku tego niekorzystnego zjawiska, ich mniejsze lub większe niedobory. Dochodzi do wypłukania azotu, wapnia, fosforu oraz potasu. Z przeprowadzanych przez prelegenta wyników badań gleby i analiz fluorymetrycznych liści wynika, że na wielu plantacjach czarnej porzeczki występują poważne niedobory azotu, wapnia, magnezu i mikroelementów. Deszcze, brak owadów zapylających na plantacjach w czasie kwitnienia i stosunkowo mało dni słonecznych w czasie wegetacji, w naturalny sposób nie sprzyjały budowaniu jakości owoców. W swoim wystąpieniu prelegent przedstawił kompleksowy program odżywiania roślin jagodowych nawozami z dodatkiem substancji biostymulujących, jednak najwięcej uwagi poświęcił możliwościom poprawy jakości plonów. Z zaprezentowanych wyników badań wynika, że nawet przed samymi zbiorami producent jest w stanie wpłynąć na podniesienie walorów owoców. W momencie owocowania porzeczek należy zwrócić uwagę na możliwość szybkiego dostarczenia roślinom łatwo przyswajalnego i szybko działającego wapnia, pozakorzeniowo przez liście, po to aby wzmocnić owoce, by nie ulegały uszkodzeniom spowodowanym wysoką temperaturą i silnym nasłonecznieniem i aby nie były uszkadzane mechanicznie podczas zbiorów, pakowania i transportu. Najskuteczniejszym, prezentowanym rozwiązaniem było zastosowanie dolistnego nawozu wieloskładnikowego zawierającego między innymi wapń oraz dodatek substancji biostymulujących – kompleks Seactiv z wyselekcjonowanych alg morskich. W skład preparatu wchodzą: glicyna-betaina, IPA, aminokwasy. Kompleks ten wpływa na szybką dostępność dostarczanych składników pokarmowych oraz ich aktywny transport w roślinie, podnosi odporność roślin na stresy oraz ich plonowanie. Jego zastosowanie poprawia także jakość owoców. Nawozy z grupy Fertileader zawierające kompleks Sectiv są złożonymi preparatami, które pełnią rolę: nawozu dostarczającego składniki pokarmowe, antystresanta oraz wpływają pozytywnie na szybkość transportu składników pokaromowych i asymilatów. Z wystąpienia dr Maciej Sroczyńskiego wynika także, że ważnym produktem stosowanym na plantacjach porzeczki czarnej, zwłaszcza przed, jak i po jej założeniu, jest nawóz doglebowo-nalistny Fertiactyl Starter, zawierający kwasy humusowe i fulwowe, a także glicynę-betainę i zeatynę pozyskane z alg morskich. Pierwsze poprawiają żyzność gleby, jej aktywność mikrobiologiczną, dostępność i pobieranie składników pokarmowych, drugie wykazują silne działanie antystresowe, intensyfikują fotosyntezę, stymulują podziały komórkowe, a trzeci przyśpiesza wzrost i rozwój systemu korzeniowego oraz opóźnia starzenie chlorofilu.
Zdaniem dr Sroczyńskiego stosowanie nawozów mineralno-aminokwasowych na bazie alg z kompleksami biostymulującymi wpływa korzystnie na jakość i wysokość plonów porzeczki czarnej przy zachowaniu pełnego bezpieczeństwa produkowanego surowca.
Ponieważ uprawa czarnej porzeczki jest i zdaniem prelegentów będzie nadal rentowna, jeśli producentom uda się osiągać plony o dobrych parametrach jakościowych, należy rozważyć wszystkie dostępne narzędzia podnoszące jakość owoców. Przedstawiona podczas spotkania oferta dostępnych na polskim rynku nawozów o działaniu biostymulującym jest jednym z nich. Warto rozważyć włączenie ich do tradycyjnej agrotechniki porzeczki czarnej.
Z pewnością to co cieszy, to ogromna liczba uczestników tej konferencji, mnogość poruszanych, ważnych tematów związanych z uprawą porzeczek i świetna organizacja spotkania. To wszystko składa się na niewątpliwy sukces tego przedsięwzięcia. Oby więcej takich cennych inicjatyw!
Anna Rogowska
Agencja Prasowa Jatrejon
