18 listopada br. odbyła się konferencja online DZIEŃ PRZEDSIĘBIORCY ROLNEGO 2021 pod hasłem: „Innowacyjność i współpraca kluczem do poprawy konkurencyjności gospodarstw rolnych”, organizowana przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Poznaniu oraz Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu. Konferencja została objęta patronatem honorowym Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W konferencji wzięło udział blisko 800 uczestników.
Na samym początku konferencji głos zabrał Ireneusz Drozdowski – Dyrektor CDR w Brwinowie, który powitał wszystkich uczestników konferencji i przypomniał, że Dzień Przedsiębiorcy Rolnego jest już siedemnastą edycją, podczas której poruszane są tematy związane z funkcjonowaniem nowoczesnego, efektywnego gospodarstwa rolnego oraz przyjaznego dla środowiska. Po oficjalnym otwarciu konferencji głos zabrał Jacek Sommerfeld – Dyrektor WODR w Poznaniu, który zwrócił uwagę, że „Innowacyjność i współpraca kluczem do poprawy konkurencyjności gospodarstw rolnych” nie jest przypadkowe. Współczesne rolnictwo wymaga między innymi stosowania różnorodnych innowacji. Dodając do tego współpracę rolników i tworzenie większych grup, można osiągnąć jeszcze lepsze efekty swojej produkcji.
Po otwarciu konferencji nastąpiło ogłoszenie wyników oraz wręczenia nagród w ramach konkursu „Doradca Roku 2021 – II edycja”. Wręczenie nagród odbyło się w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Kapituła konkursowa dokonała oceny doradców i przyznała następujące nagrody: I miejsce – Pan Stefan Wacław Opolski (Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Łosiowie), II miejsce – Pan Łukasz Kuleczka (Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu), III miejsce Pani Monika Miniewski (Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu). Wielkopolska Izba Rolnicza składa serdeczne gratulacje dla wszystkich uczestników jak i laureatów.
Pierwszym prelegentem podczas konferencji był dr hab. Wawrzyniec Czubak, prof. UPP z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, który przedstawił nową odsłonę Wspólnej Polityki Rolnej wraz z wyzwaniami i szansami dla Polski. Na początku wykładu zostały przedstawione i przypomniane zakładane cele dotyczące Zielonego Ładu, a więc: zmniejszenie zużycia pestycydów, zmniejszenie zużycia nawozów sztucznych czy też rozwój produkcji ekologicznej. Przedstawione zostały szczegółowe dane dotyczące miejsc pracy w sektorze rolno-spożywczym, zmiany w strukturze gospodarstw rolnych, eksport przemysłu rolno-spożywczego oraz transfery finansowe. Prelegent przedstawił również obecne oczekiwania i wyzwania wobec polityki rolnej, wśród której znalazły się m.in.: bezpieczeństwo żywnościowe, kwestie dochodowe w rolnictwie (efektywność ekonomiczna), produkcja wysokiej jakości i ilości żywności, ochrona środowiska przyrodniczego, zachowanie tożsamości, tradycji i kultury wiejskie.
Kolejnym prelegentem była dr hab. Aneta Suchoń prof. UAM z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, która omówiła sytuację producenta rolnego w łańcuchu dostaw żywności – aspekty prawne i nowe wyzwania związane z Europejskim Zielonym Ładem. Prelegentka zaznacza, ustawodawca unijny i polski zauważa brak równowagi w łańcuchu dostaw żywności oraz, że widoczna jest ogromna różnica w sile ekonomicznej pomiędzy producentami rolnymi a przetwórcami i sprzedawcami. Głównym problemem jest fakt, iż rolnicy otrzymują niewielką część wartości dodanej wytworzonej w łańcuchu dostaw żywności, a ta z jakiej korzysta przemysł spożywczy stale wzrasta. Wprowadzane są różnego rodzaju instrumenty prawne, które mają poprawić tę sytuację. Jednym z nich jest zrzeszanie producentów rolnych. Jak dotąd organizacje producentów rolnych w Polsce nie cieszą się popularnością. Prawodawca polski stara się zachęcać producentów rolnych do rejestrowania organizacji producentów rolnych, zmieniając regulacje prawe. Lepsza sytuacja dla producentów rolnych w łańcuchu dostaw żywności może wynikać z umowy kontraktacji albo krótkiego łańcucha dostaw żywności.
W aspekcie Unijnego Zielonego Ładu i dokumentów z nich związanych należy zaobserwować liczne wyzwania w zakresie dostaw żywności, np. rolnictwo ekologiczne, prowadzenie przez producenta rolnego gospodarki o obiegu zamkniętym, ochrona i odbudowa ekosystemów i bioróżnorodności, dostarczanie czystej, przystępnej cenowo i bezpiecznej energii, budowanie i remontowanie w sposób oszczędzający energię i zasoby. Aneta Suchoń dostrzega, że strategia unijna jest oceniana bardzo różnie. Występują opinie, które stwierdzają, iż przyczyni się ona do polepszania sytuacji rolników w łańcuchu dostaw, jednakże inne opinie wyrażają obawy w zakresie prowadzenia działalności rolniczej i wprowadzania produktów rolnych na rynek.
Po interesujących prelekcjach ww. moderatorów miała miejsce debata do której dołączyli: Ilona Michalak Gospodarstwo Wolne, Przyzagrodowa Produkcja Sera, Małgorzata Fajkowska Gospodarstwo Rolne, Producent Pierogów oraz Krzysztof Kłosin Prezes Grupy Producentów Warzyw Chrobry. Na początku uczestnicy debaty opowiedzieli o swoich doświadczeniach i o tym jak rozpoczęli swoje działalności, skąd wzięli pomysły itp. Następnie dr. hab. Aneta Suchoń, prof. UAM zwróciła uwagę na ewolucję dotyczącą aspektów prawnych związanych z krótkimi łańcuchami dostaw. Wspomniała, że pojawia się coraz to więcej nowych przepisów, które zachęcają potencjalnych producentów do podjęcia działalności, jednakże należy pamiętać, że przetwórstwo łączy w sobie przepisy związane z różnymi dziedzinami prawa. Podczas debaty zwrócono uwagę na problem w komunikacji w branży i zaproponowano, aby stworzyć platformę internetową zrzeszającą rolników, która zapewni możliwość kontaktu rolników z całej Polski. Prezes Grupy Chrobry podkreślał, aby zrzeszanie się rolników miało pokrycie w sensie ekonomicznym i aby trafnie i umiejętnie wykorzystać posiadany już potencjał oraz powiększać asortyment. Na koniec debaty dr hab. Wawrzyniec Czubak prof. UPP przekazał, że wielokrotnie podczas wszelakich spotkań z rolnikami i gdziekolwiek pojawia się przetwórstwo, odpowiedź rolników jest zawsze taka sama. Rolnicy wiedzą jak to robić, potrafią przetwarzać, posiadają dobry surowiec z którego powstają najlepszy produkt, jednak największą trudnością napotykaną przez rolników jest trudność sprzedażowa. W szczególności jeżeli chodzi o działania na małą skale, gdzie koszty marketingowe są wysokie, a dotarcie do nowej grupy klientów jest utrudnione. Na koniec moderator spotkania życzył wszystkim uczestnikom, aby wszelkie bariery i przeszkody były jak najłatwiej pokonywane– w szczególności wspólnymi siłami i poprzez współpracę jako element niezbędny, aby sięgnąć satysfakcjonujący efekt skali.
Po debacie uczestnicy konferencji mogli wziąć udział w dwóch panelach dyskusyjnych dotyczących produkcji roślinnej oraz zwierzęcej.
Panel produkcji zwierzęcej rozpoczął Łukasz Bocheński – CDR w Brwinowie Oddział w Poznaniu, który przedstawił stan i perspektywy rozwoju produkcji zwierzęcej w Polsce i na świecie. Prelegent zaprezentował podstawowe dane dotyczące produkcji mleka z których wynika, że: obecnie liczba sztuk mlecznych sięga blisko 2 338,5 tys. sztuk, produkcja mleka kształtuje się na poziomie około 14 mln ton – od 2010 roku następuje trend wzrostowy, a produkcją mleka zajmuje się około 200 tys. gospodarstw rolnych. Następnie zostały pokazane podstawowe dane o produkcji bydła. W czerwcu br. pogłowie bydła wynosiło około 6 400,9 tys. sztuk – było to o 57,2 tys. szt. więcej niż w roku poprzednim. Największy udział w krajowym pogłowiu bydła miało województwie mazowieckie – 18,2%, następnie wielkopolskie – 17,6%,a na trzecim miejscu znajdowało się województwo podlaskie – 16,8%. Kolejno została przedstawiona sytuacja na rynku trzody chlewnej. Na początku czerwca br. pogłowie trzody chlewnej kształtowało się na poziomie 11 033, 3 tys. sztuk i było niższe od stanu notowanego w analogicznym okresie 2020r. o około 399,2 tys. sztuk. Obecnie sytuacja na rynku trzody chlewnej jest dramatyczna, a kolejne gospodarstwa w Polsce przechodzą dramat, producenci i hodowcy świń nie znają dnia ni godziny kiedy ASF zaatakuje ich gospodarstwo. Wielkopolska Izba Rolnicza stale monitoruje sytuację i na bieżąco przeprowadza liczne działania i interwencje wspomagające producentów trzody chlewnej. Na koniec prelegent przedstawił sytuację na rynku drobiu. Ocenia się, że w 2021 roku produkcja mięsa drobiowego w wadze detalicznej będzie niższa w roku poprzednim i wyniesie blisko 3170 tys. ton. Podsumowując swoją prelekcję – Łukasz Bocheński przekazał najważniejsze wnioski dotyczące stanu i perspektyw produkcji zwierzęcej w Polsce i na świecie: rynek UE i rynek światowy dostarcza nowych możliwości zbytu i zagospodarowania nadwyżek produkcyjnych, znaczne wahania cen wpływające na rentowność produkcji, wzrost cen: nośników energii, środków produkcji – znaczny wzrost cen nawozów mineralnych, poza aspektami cenowymi i mechanizmami ochrony rynku istotne znaczenie mają warunki fitosanitarne i weterynaryjne, choroby wirusowe zwierząt: ASF, ptasia grypa powodujące zakaz eksportu i zaniżone ceny skupu.
Następnie lek. Wet. Michał Markiewicz – Wojewódzki Inspektorat Weterynarii przedstawił wymagania weterynaryjne w przetwórstwie mięsa na małą skalę (MLO, RHD, rzeźnie rolnicze). Na samym początku zostały przedstawione definicje przedsiębiorstwa spożywczego, prawa żywnościowego. Lekarz Weterynarii przedstawił także szczegóły dotyczące Rolniczego Handlu Detalicznego wyjaśniając: definicje, kto sprawuje nadzór nad RHD, warunki produkcji i zbywania żywności, maksymalne ilości produktów pochodzenia zwierzęcego innych niż surowce zbywania rocznie w ramach RHD. Kolejnym tematem omawianym przez prelegenta była sprzedaż bezpośrednia – jej zakres, produkty dopuszczone do sprzedaży bezpośredniej. Przypominamy, że do sprzedaży bezpośredniej dopuszcza się wyłącznie produkty wyprodukowane z własnych surowców przez podmiot prowadzący działalność w zakresie produkcji pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej. Wyjątek stanowi tzw. sprzedaż „zbiorcza”, którą reguluje § 5 ust. 3 rozporządzenia w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej. Michał Markiewicz omówił zakres i limity dostaw w ramach działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej (MLO). Przekazane zostały także informacje dotyczące wymogu rejestracji działalności dla RHD, MLO i sprzedaży bezpośredniej. W ramach swojej prelekcji lekarz weterynarii omówił wytyczne prowadzenia rzeźni rolniczej – kto może prowadzić, kto sprawuje nadzór, jakie zwierzęta mogą podlegać ubojowi w rzeźniach rolniczych.
Roman Zapała z Agraves Sp. z o.o. omówił program Elvio – system do zarządzania stadem trzody chlewnej. Elvio jest intuicyjnym programem do zarzadzania produkcją w gospodarstwie rolnym, którego funkcjonalności pozwalają na zautomatyzowane wypełnienie obowiązków administracyjnych związanych z prowadzeniem działalności rolniczej. Użytkownik może zarządzać danymi zarówno z komputera, jak i aplikacji w telefonie. Moduł trzoda chlewna pozwala na natychmiastowe uzyskanie zawsze aktualnej informacji o ilości zwierząt w każdej grupie technologicznej. Wszystkie dane zabrane w systemie dotyczące przemieszczeń trzody chlewnej przenoszone są bezpośrednio do IRZ bez potrzeby logowania i ponownego ich wprowadzania. System posiada unikatowe na rynku funkcjonalności pozwalające na pełną obsługę dokumentacji wymaganej w bioasekuracji trzody chlewnej, prowadzonej w formie elektronicznej. Natomiast moduł bydło posiada zastosowanie unikalnych rozwiązań pozwala na wygenerowanie w systemie pełnej Księgi Rejestracji Bydła, od rozpoczęcia jej prowadzenia w gospodarstwie rolnym. Użytkownik ma dostęp do bieżącej informacji o ilości zwierząt w danej grupie technologicznej, wzbogaconej o wykaz posiadanych zwierząt z informacją m.in. o nr kolczyka, wieku, płci, ID matki, nr paszportu, rasie. Moduł bydło posiada również możliwość automatycznej komunikacji z IRZ, bez konieczności logowania do IRZ.
Ostatnim prelegentem podczas panelu dyskusyjnego dotyczącego produkcji zwierzęcej był Karol Mazur – Prezes Zarządu Grupy Producentów Rolnych Agri Grupa, Kolonia Osiek, który omówił zastosowanie programu Elvio w gospodarstwie rolnym. Prelegent podczas wystąpienia przedstawił zastosowanie programu Elvio we własnym gospodarstwie. Zwrócił uwagę, że program pozwala na: ułatwienie w wypełnieniu obowiązków administracyjnych oraz w zarządzaniu produkcją trzody chlewnej, czytelne raporty np. o wielkości sprzedaży w danym okresie, ilości padnięć z danej serii czy też ewidencja i rejestry dotyczące wjazdów na teren gospodarstw zarówno środków transportu dotyczących przewozu świń oraz przywozu pasz i wizyt weterynaryjnych.
Aleksander Poznański
Kontakt z autorem: a.poznanski@wir.org.pl
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
