Azot ma najważniejsze znaczenie spośród wszystkich pobieranych przez rośliny
uprawne składników pokarmowych.
W celu uzupełnienia jego braków w glebie konieczne jest coroczne stosowanie nawozów azotowych. Zapewnia to roślinie intensywny wzrost i rozwój. Azot wpływa na wyższy plon ziarna i masy zielonej, wydłuża okres wegetacji oraz podwyższa zawartość i jakość białka. Niedobór pierwiastka może doprowadzić do znacznego zmniejszenia plonu.
Rośliny pobierają azot prawie w całości z gleby. Główną rolę w tym procesie odgrywa system korzeniowy. Azot w nawozach może być dostarczony w formie azotanowej (NO3 -), amonowej (NH4 +) lub amidowej (CO(NH2)2). Pierwsza jest najłatwiej przyswajalna przez rośliny uprawne. Działanie nawozów azotowych (np. PULAN® - saletra amonowa i RSM®) jest szybkie, natomiast w pozostałych przypadkach – wolniejsze. Spowodowane jest to tym, że rośliny pobierają głównie jony azotanowe, a w mniejszym stopniu jony amonowe. Amonowe i amidowe formy azotu ulegają w glebie przemianom do azotanów i dopiero wtedy mogą być przyswajane przez rośliny.
Jest to proces wymagający czasu i dlatego działanie takich nawozów jest wolniejsze. Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. wytwarzają nawozy azotowe w formie granulowanej (PULREA® - mocznik, PULAN® - saletra amonowa, PULSAR® - siarczan amonowy) oraz w formie płynnej (RSM®). Azot zawarty w tych nawozach stanowi główny stymulator wzrostu roślin uprawnych. PULREA®, PULAN® i RSM® są nawozami uniwersalnymi, nadającymi się do przedsiewnego i pogłównego nawożenia.
Przy wyborze nawozu azotowego pod uwagę należy wziąć jego właściwości oraz odczyn gleby. Ważny jest również termin stosowania: przedsiewnie czy pogłównie, temperatura otoczenia oraz wilgotność gruntów. Najczęściej preferowaną przez rośliny uprawne formą azotu jest forma kombinowana, tj. azotanowo-amonowa, inaczej saletrzano-amonowa (np. PULAN®).