Ćma bukszpanowa dotarła do Krakowa, Wrocławia i Warszawy – jak z nią walczyć w przydomowych ogrodach i na działkach radzą eksperci PSOR
Ćma bukszpanowa jest inwazyjnym gatunkiem motyla i osiąga do 4 cm rozpiętości skrzydeł, co czyni gatunek największym wśród europejskich przedstawicieli wachlarzykowatych (Crambidae). Dzięki bardzo charakterystycznemu ubarwieniu skrzydeł ćmy bukszpanowe są łatwe do rozpoznania. Częściej spotykana forma biała posiada opalizujące skrzydła z szeroką, brązową smugę biegnącą wzdłuż przedniego brzegu przedniego skrzydła i jeszcze szerszymi obwiedzeniami tej samej barwy biegnącymi wzdłuż brzegów zewnętrznych obu par skrzydeł. Znaczny odsetek populacji stanowią osobniki z brązowym tłem skrzydeł, wyraźnym fioletowym połyskiem i kontrastująco białą, półksiężycowatą plamą.
Co istotne bukszpany są jedynymi roślinami żywicielskimi larw tego motyla, także miejscem składania jaj i schadzek obu płci. W Europie Środkowej gatunek wydaje dwa lub trzy pokolenia w ciągu roku, w zależności od warunków pogodowych i klimatycznych. Larwy rozwijają się na liściach i pędach rośliny żywicielskiej intensywnie przędząc jedwabne nici. Młodsze ogryzają brzegi liści, starsze zjadają niemal całe liście. Przy intensywnym żerowaniu często dochodzi do defoliacji pędów, a nawet całkowitego usychania roślin.
W roku 2012 ćma bukszpanowa została zaobserwowana po raz pierwszy w Polsce, w województwie dolnośląskim, a w roku 2015 odnotowano jej obecność również w województwach opolskim i małopolskim. Motyle i poczwarki obserwowano w ogrodach przydomowych, wśród luźnej zabudowy jednorodzinnej, z mniej lub bardziej intensywnie nasadzonymi krzewami bukszpanu.
– Na obce sobie kontynenty są stale wprowadzane nowe gatunki owadów, w tym motyli, których jaja, larwy bądź poczwarki łatwo ulegają przeniesieniu na duże odległości wraz z rośliną żywicielką. Pozbawione naturalnych pasożytów i drapieżników, na nowych obszarach gatunki te często stają się problematyczne i mogą wyrządzać duże szkody. Ćma bukszpanowa została do Europy sprowadzona w wyniku importu roślin. Jej naturalnym terenem występowania są subtropikalne obszary wschodniej Azji, od Indii, przez Chiny, Koreę, po Japonię i rosyjski Daleki Wschód. Po raz pierwszy w Europie gatunek został odnaleziony w południowozachodnich Niemczech, w roku 2007. W ostatniej dekadzie szybko kolonizował kolejne obszary i obecnie jest znany z większości krajów Europy Zachodniej i Południowej
i obecnie Środkowej – powiedział dr hab. Marek W. Kozłowski, prof. ndzw. z Katedry Entomologii Stosowanej SGGW.
Od zeszłego roku odnotowuje się znaczący przyrost liczebności tego szkodnika w niektórych miastach, szczególnie w Krakowie, gdzie w miejskich parkach i ogrodach ćma objadła z liści bukszpany. W ostatnich tygodniach ćma bukszpanowa pojawiła się również w Warszawie na Bemowie. Skala zjawiska jest na tyle duża, że można mówić o prawdziwej pladze!
W jaki sposób walczyć z ćmą bukszpanową?
Ćmę bukszpanową możemy zwalczać na kilka sposobów. Najważniejsza jest jednak częsta obserwacja roślin abyśmy mogli w porę zareagować. Co kilka dni trzeba przyjrzeć się dokładnie krzewom i sprawdzić czy nie występują na nich liście z nadgryzieniami i przędzą. Trzeba uważnie oglądać krzewy ponieważ młode gąsienice rozpoczynają żer często w wewnętrznych przestrzeniach korony. Gąsienice, możliwie w jak najwcześniejszym stadium rozwoju, należy wyłapywać i niszczyć. Możemy je zbierać ręcznie, otrząsać je z krzewu lub zmywać wodą pod wysokim ciśnieniem - radzi ekspertka PSOR, dr Joanna Gałązka. Wyłapywanie gąsienic często jest wystarczającą metodą ochrony, szczególnie w ogrodach przydomowych w których rośnie jedynie kilka krzewów. Przy braku efektów można zastosować chemiczne środki na bazie acetamipridu, deltametryny i lambda-cyhalotryny przeznaczone do ochrony roślin ozdobnych – dodaje dr Gałązka.
Przed zastosowaniem jakichkolwiek środków ochrony roślin należy dokładnie przeczytać etykietę, na której znajdziemy najważniejsze informacje dotyczące stosowania danego środka.
Zdjęcia ćmy bukszpanowej dostępne m.in. na stronie: http://www.lepiforum.de/lepiwiki.pl?Cydalima_Perspectalis
Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin
Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin (PSOR) reprezentuje branżę środków ochrony roślin. PSOR realizuje projekty mające na celu kompleksową informację i edukację na temat bezpiecznego i odpowiedzialnego stosowania środków ochrony roślin. PSOR jest właścicielem i koordynatorem Systemu Zbiórki Opakowań PSOR. W imieniu firm wprowadzających na rynek środki ochrony roślin, prowadzi ogólnopolską kampanię edukacyjną pod hasłem „Liczy się każde opakowanie”. Stowarzyszenie promuje również bezpieczne stosowanie środków ochrony roślin pod hasłem „Nie tylko plony potrzebują ochrony”. W 2015 roku PSOR rozpoczął ogólnopolską kampanię edukacyjną „W ochronie koniecznej”. Jej celem jest informowanie o współczesnych sposobach produkcji roślinnej i nowoczesnym rolnictwie, w którym stosuje się środki ochrony roślin.
