AGRIFISH w Luksemburgu: ważne sprawy dla rolnictwa

Wspólna Polityka Rolna po roku 2027

Prezydencja węgierska zaprezentowała projekt wniosków Rady w sprawie Wspólnej Polityki Rolnej po roku 2027 ukierunkowanej na rolników. Ostatecznie konkluzje zostały poparte przez 26 państw członkowskich, w tym Polskę, a ze względu na sprzeciw Rumunii – przyjęte zostały jako konkluzje prezydencji.

Podkreślają one, że przyszła Wspólna Polityka Rolna (WPR) powinna zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe, przy jednoczesnym zagwarantowaniu odpowiedniego wsparcia – finansowego, zachęt dla rolników i rozsądnych cen dla konsumentów.

Stanowisko Polski

Podczas dyskusji podsekretarz stanu Adam Nowak zaznaczył, że celem Wspólnej Polityki Rolnej jest przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego UE.

– W dyskusji nad kształtem WPR w przyszłości należy uwzględnić rozszerzenie Wspólnoty o kolejne państwa, a Europejski Zielony Ład w rolnictwie powinien być dalej racjonalizowany i opierać się na dobrych praktykach rolniczych – powiedział wiceminister Nowak.

Podsekretarz stanu zwrócił również uwagę na potrzebę odpowiedniego finansowania WPR.

– Uważamy, że nie da się dyskutować o realizacji celów WPR bez zapewnienia odpowiedniego finansowania. Przyszła WPR musi gwarantować rolnikom odpowiednie dochody. Konieczne jest również zapewnienie znacznie lepszej pozycji rolników w łańcuchu dostaw żywności – zaznaczył wiceminister Adam Nowak.

Przedstawiciel polskiej delegacji podkreślił, że przyjęcie wspólnego stanowiska ministrów UE ds. rolnictwa będzie wyraźnym sygnałem dla rolników i mieszkańców obszarów wiejskich oraz konsumentów.

– Jestem przekonany, że silne stanowisko Rady w sprawie przyszłej WPR przyczyni się do ukształtowania polityki, która umożliwi realizację celów i wyzwań stojących przed sektorem rolno-żywnościowym i zadba o zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego i odpowiednich dochodów rolników.

Łańcuch żywnościowy UE

Ministrowie ds. rolnictwa omówili główne wyzwania stojące obecnie przed unijnym łańcuchem żywnościowym. Podczas dyskusji ministrowie dyskutowali o tym jak sprostać tym wyzwaniom i zwiększyć konkurencyjność łańcucha żywnościowego UE, przy jednoczesnym zapewnieniu stałych dostaw bezpiecznej i zdrowej żywności dla obywateli UE.

Stanowisko Polski

Podsekretarz stanu Adam Nowak przyznał, że w nadchodzących latach łańcuch żywnościowy UE stanie przed wieloma wyzwaniami, takimi jak: zmiany klimatyczne, wzrastające ryzyko cenowe, wysokie koszty energii, nawozów i pasz, co zwiększy presję na sektor rolno-spożywczy.

– Głównym wyzwaniem jest zapewnienie odpowiednich dochodów i opłacalności produkcji żywności. Od tego będzie zależał poziom produkcji żywności w UE i bezpieczeństwo żywnościowe – podkreślił wiceszef polskiego resortu rolnictwa.

Wiceminister wskazał również, że konieczne jest zapewnienie odpowiedniej wymiany pokoleń w rolnictwie i projektowanie dalszych działań tym zakresie.

– Obecnie potrzebne są działania na rzecz stabilnego i konkurencyjnego rynku, które zapewnią bezpieczeństwo żywnościowe i ochronę wewnętrznego rynku Unii Europejskiej. Niestety, rosnące wymogi dotyczące produkcji żywności w UE obniżają konkurencyjność towarów unijnych względem importowanych – stwierdził podsekretarz stanu Adam Nowak.

Wiceszef polskiego resortu rolnictwa dodał, że potrzebne są instrumenty ochrony rynku wewnętrznego oraz kontroli przestrzegania równie wysokich standardów w zakresie metod produkcji towarów importowanych do UE.

­– Należy otoczyć wsparciem rolników, aby w ten sposób wzmocnić ich pozycję w łańcuchu żywnościowym.

Finansowanie działań kryzysowych w Unii Europejskiej – ekstremalne zjawiska klimatyczne

Portugalia wyraziła opinię, że mając na względzie występowanie ekstremalnych zjawisk jak np. susza czy powodzie, ważna jest trwała elastyczność wykorzystania środków, opracowanie holistycznego podejścia do wsparcia kryzysowego i zapewnienie gwarancji kredytowych ze środków UE. Zwróciła również uwagę na konieczność dzielenia się ryzykiem poprzez zaangażowanie sektora prywatnego i publicznego oraz ubezpieczenia. Opinię Portugalii poparły Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Estonia, Grecja i Włochy.

Szereg państw, w tym Polska, pozytywnie odniosło się do poruszenia tej kwestii i przychyliło do wniosku do Komisji Europejskiej o przygotowanie całościowej strategii reakcji na ekstremalne zjawiska pogodowe. Podczas dyskusji rozmawiano o potrzebie łagodzenia oraz zapobiegania skutkom zmian klimatycznych, a także zapewnienia większej elastyczności państw członkowskich w reagowaniu na kryzysy. Wskazywano na znaczenie prewencji i instrumentów zarządzania ryzykiem oraz konieczność zaprojektowania odpowiednich narzędzi oraz łatwiejszego dostępu do odpowiednich środków UE.

Podsekretarz stanu Adam Nowak przypomniał o złożonym przez Polskę wniosku o pomoc finansową dla rolników poszkodowanych w wyniku powodzi.

Polska poparła informację Rumunii dotyczącą potrzeby rozszerzenia stosowania tymczasowych ram kryzysowych i przejściowych w sektorze rolnym (TCTF) oraz zwiększenia indywidualnego limitu na przedsiębiorstwo rolne. Rumunia zawnioskowała o wydłużenie stosowania TCTF w sektorze rolnym co najmniej do 30 czerwca 2025 r. i zwiększenie indywidualnego limitu pomocy na przedsiębiorstwo rolne z 280 tys. EUR do 560 tys. EUR.

Sprawy rolne związane z handlem

Na podstawie informacji przekazanych przez Komisję ministrowie omówili temat handlu rolnego. Rada została poinformowana o bieżących obrotach handlowych produktów rolno-spożywczych oraz o najnowszych negocjacjach dotyczących dwustronnych umów o wolnym handlu.

Stanowisko Polski

Podsekretarz stanu Adam Nowak, podkreślił, że istotnym czynnikiem zapewnienia rolnikom korzyści z handlu międzynarodowego jest właściwe uwzględnienie interesów i wrażliwości sektora rolnego w negocjacjach handlowych.

– Priorytetem powinno być preferencyjne traktowanie unijnej produkcji rolnej i zachowanie bezpieczeństwa żywnościowego UE. Ponadto koncesje w dostępie do rynku rolnego UE nie powinny być traktowane jako środek równoważący koncesje partnerów handlowych w innych sektorach – podkreślił wiceminister Adam Nowak.

Wiceszef polskiego resortu rolnictwa podkreślił, że negocjacje powinny być poprzedzone oceną wpływu.

– Ponadto podczas negocjacji należy kierować się zasadami transparencji, wzajemności i równowagi wymiany koncesji taryfowych, a istotnym elementem zawieranych porozumień powinna być bilateralna klauzula ochronna umożliwiająca podjęcie szybkich i skutecznych działań w razie nadmiernego importu – przypomniał podsekretarz stanu Adam Nowak.

Spotkanie państw Grupy Wyszehradzkiej oraz Bułgarii i Rumunii

W ramach spraw różnych Polska przedstawiła wyniki spotkania państw Grupy Wyszehradzkiej oraz Bułgarii i Rumunii w Poznaniu z 25-26 września 2024 r.

Podsekretarz stanu Adam Nowak poinformował, że podczas tego spotkania ministrowie zwracali uwagę na wyzwania wynikające z katastrofalnych powodzi oraz podzielili się doświadczeniami z dwóch lat wdrażania planów strategicznych WPR. Wiceminister wskazał, że ministrowie omówili również wyzwania stojące przed WPR, w tym te wynikające z rozszerzenia UE oraz odnieśli się do wykorzystania biomasy na cele energetyczne.

Spotkania na marginesie posiedzenia Rady

Na marginesie Rady AGRIFISH odbyło się spotkanie wiceministra Adama Nowaka z wiceminister Węgier Anikó Juhász, które dotyczyło spraw związanych z partnerstwem w zakresie badań i innowacji na rzecz promowania zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi, bezpieczeństwa systemów żywnościowych i wdrażania biogospodarki (Partnerstwo BIOEAST).