Ogólne informacje o uprawie
W ostatnich dziesięcioleciach znaczenie kukurydzy znacznie wzrosło. Oprócz tradycyjnego wykorzystania ziarna w cieplejszym klimacie krajów południowych Europy, na północy kontynentu głównym czynnikiem zwiększającym powierzchnię upraw było wykorzystanie kiszonki. W ciągu ostatnich dziesięciu lat powierzchnia areału kukurydzy wzrosła w Niemczech do 2,5 miliona hektarów, a w Polsce do około miliona.
W Niemczech zdecydowana dominacja w kiszonce stanowi około 80% całkowitej powierzchni upraw. Oprócz tradycyjnego stosowania jako pasza, kukurydza głównie używana jest jako surowiec do produkcji biogazu, a tym samym do wytwarzania energii z odnawialnych źródeł. Szczególnie w tym przypadku kluczowe znaczenie ma ekonomia produkcji.
W regionach, w których uprawa kukurydzy ma długą historię, na przykład produkcja ziarna w Europie południowej, aby osiągnąć rozsądną wydajność – pełne spektrum chwastów, szkodników i chorób musi być kompleksowo kontrolowane. W przeciwieństwie do tego, w północnych częściach kontynentu, gdzie dominuje produkcja kiszonki, zwalczanie chwastów jest nadal głównym problemem, które musi być dobrze zarządzany i opłacalny.
Walka o przestrzeń, światło, wodę i składniki odżywcze
Wielkość plonu kukurydzy jest determinowana we wczesnych jej fazach rozwojowych:
1 liść – 7-12 dzień po siewie – pojawienie się wtórnego systemy korzeniowego;
3 liść – 16-22 dni po siewie – w pełni rusza proces fotosyntezy;
6 liść – 33-38 dni po siewie – początek tworzenia się wszystkich liści właściwych.
Czysty start kukurydzy i rozwój bez konkurencji chwastów zapewnia maksymalny plon. Chwasty od wschodów kukurydzy stanowią dla niej silną konkurencję. Na skutek presji chwastów kukurydza wydłuża się nadmiernie i nie wytwarza prawidłowego systemu korzeniowego. Rezultatem jest o 10-15% mniejszy system korzeniowy kukurydzy. W fazie 5-6 liści nie jest już możliwe skompensowanie utraty potencjalnego plonu. W efekcie kukurydza wytwarza mniejsze kolby i jest bardziej podatna na wyleganie korzeniowe. Zatem ochrona przed chwastami w pierwszych 40 dniach po siewie decyduje o wielkości plonu.
Na rozwój zachwaszczenia plantacji dość duży wpływ ma przebieg warunków atmosferycznych, przede wszystkim zaś długotrwałe ochłodzenie i przymrozki – opóźnia to wschody kukurydzy, ze względu na jej duże potrzeby termiczne, a chwasty osiągają wysokie stadia rozwojowe (rosną i kiełkują w znacznie niższych temperaturach). Priorytetem każdego producenta powinno być skuteczne wyeliminowanie roślin chwastów z plantacji, na samym początku wegetacji tej rośliny, gdyż później walka z nimi będzie zdecydowanie trudniejsza.
Ochrona roślin
Nadeszła wiosna, zbliżają się siewy kukurydzy. Rolnicy dokonują wyboru właściwej strategii zwalczania chwastów. Nie chodzi tu o wybór zestawu konkretnych substancji aktywnych, tylko o kluczowe pytanie dotyczące wariantu ochrony herbicydowej. W uprawie kukurydzy rekomendowane są dwa zabiegi – po siewie, ale przed wchodami – zabieg doglebowy i po wschodach chwastów – zabieg nalistyny. Pojedynczy zabieg kombinacji herbicydu doglebowego i nalistnego pozostaje podstawą większości zaleceń. Zabieg przedwschodowy jest teraz często zastępowany zabiegiem w okresie wczesno-powschodowym, ponieważ tylko ten ostatni spełnia ogólny cel zintegrowanej ochrony roślin, który pozwala uniknąć zapobiegawczego stosowania środków chemicznych. Często zdarza się jednak, że podejście z dwoma aplikacjami byłoby lepsze pod względem skuteczności, a nawet bardziej opłacalne. Szczególnie, jeśli chwasty są w stadium zaawansowanego wzrostu (z powodu późniejszego siewu) lub też są trudne do kontrolowania w ogóle, zaleca się stosowanie preparatu Roundup w okresie przedsiewnym lub przedwschodowym. W rzeczywistości umożliwia to również optymalizację dawek preparatów selektywnych stosowanych powschodowo. Zalety wyboru takiej technologii to: niezawodna kontrola trudnych do zwalczania chwastów i chwastów w zaawansowanym stadium wzrostu, elastyczny czas wykonania zabiegu: przedsiewnie lub przedwschodowo. Ponadto przedwschodowe zastosowanie jest korzystniejsze w przypadku, gdy przygotowanie i siew powoduje znaczne przemieszczenie gleby. Zastosowanie przedwschodowo może być także efektywniejsze w warunkach uproszczonej technologii uprawy. Krótkie odstępy między aplikacją a uprawą mechaniczną pozwalają na bezproblemową integrację herbicydu w wielu systemach uprawy. Zastosowanie tej technologii odchwaszczania zapewnia kompatybilność z herbicydami selektywnymi (s-metolachlor, pendimetalina, dimetenamid-p i petoksamid). Zalecane dawki: przedsiewnie Roundup Flex 2,25 l/ha i przedwschodowo ten sam preparat w dawce 1,5-2,25 l/ha.
Niezależnie od wyboru strategii zwalczania chwastów, istotna jest zatem wiedza na temat substancji aktywnych zawartych w herbicydach. Jej wykorzystanie pomoże skutecznie wyeliminować chwasty oraz zapobiec wytworzeniu się ich odporności i kompensacji. Na efektywność działania preparatów odchwaszczających wpływ ma także przebieg pogody, przede wszystkim temperatura, opady i siła wiatru. Pamiętać należy, iż mieszaniny herbicydów powinny być sporządzone bezpośrednio przed ich aplikacją i tylko zgodnie ze wskazówkami zawartymi w etykiecie poszczególnych herbicydów.
Anna Rogowska
