Wielkopolska Izba Rolnicza na wniosek Walnego Zgromadzenia wystąpiła w lipcu b.r. z prośbą do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi o umożliwienie uboju zwierząt wyhodowanych we własnym gospodarstwie bez konieczności zatrudniania specjalistów. Zdaniem wielkopolskiego samorządu rolniczego Rozporządzenie MRiRW z dnia 21 października 2010r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji mięsa przeznaczonego na użytek własny (Dz. U z 2010 r. NR 207 poz. 1370) określa zbyt rygorystyczne wymogi w tym zakresie. WIR wskazała, że wiedza na temat zasad właściwego uboju zwierząt jest przekazywana z pokolenia na pokolenie, zatem jeśli mięso jest wykorzystywane na cele bieżącej konsumpcji rodziny, rolnik powinien mieć możliwość samodzielnego ich uśmiercania w swoim gospodarstwie.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w odpowiedzi na pismo WIR w przedmiotowej sprawie przekazało, co następuje.
Przeprowadzanie uboju zwierząt poza rzeźnią na własne potrzeby gospodarstwa jest możliwe, co wynika z przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 1099/2009 z dnia 24 września 2009 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania. Powyższe przepisy nie mają jednak zastosowania do drobiu, królików i zajęcy poddawanych ubojowi przez ich właścicieli poza rzeźnią na potrzeby własnej domowej konsumpcji. Oznacza to, że uboju takich zwierząt poza rzeźnią na potrzeby własnej konsumpcji można dokonywać bez zachowania wymagań dotyczących uśmiercania przewidzianych tym rozporządzeniem.
W przypadku zwierząt innych niż drób, króliki i zające (w tym świnie, cielęta, owce, kozy) mogą być uśmiercone przez właściciela zwierzęcia lub inną osobę działającą na jego odpowiedzialność i pod jego nadzorem pod warunkiem spełnienia określonych wymagań, tj.:
- podczas uśmiercania i działań związanych z uśmiercaniem zwierząt oszczędza się im wszelkiego niepotrzebnego cierpienia i bólu
- zwierzęta są uśmiercane wyłącznie po uprzednim ogłuszeniu zgodnie z metodami i szczegółowymi wymogami:
- do chwili śmierci zwierzęta muszą pozostać w stanie niewrażliwości na ból;
- w przypadku zastosowania metod ogłuszania nie przewidzianych bezpośrednio do śmierci należy niezwłocznie zastosować procedury prowadzące do pewnej śmierci zwierzęcia, takie jak: wykrwawienie, zniszczenie centralnego układu nerwowego, porażenie prądem (powodujące zatrzymanie krążenia i oddechu) lub długotrwałą ekspozycję w środowisku beztlenowym, w uboju poza rzeźnią w celu własnej konsumpcji domowej będzie to natychmiastowe wykrwawienie zwierzęcia, po uprzednim ogłuszeniu;
- ubój powinien być przeprowadzony przez osoby posiadające odpowiedni poziom kwalifikacji, co z założenia gwarantuje wykonanie tych czynności w sposób nie powodujący u zwierząt niepotrzebnego niepokoju lub cierpienia; nie jest wymagane odrębne świadectwo kwalifikacji.
Zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady (WE) nr 1099/2009 możliwy jest również ubój z przeznaczeniem na własną konsumpcję zwierząt innych niż drób, króliki, zające, świnie, owce i kozy pod warunkiem spełnienia dodatkowych wymogów i wymagań. Przepisy te mają zastosowanie podczas uboju bydła (cieląt) oraz dzikich zwierząt utrzymywanych przez człowieka w celu pozyskania mięsa, w tym podczas uśmiercania ptaków bezgrzebieniowych.
Jednak do dnia wejścia w życie przepisów wykonujących rozporządzenie Rady (WE) nr 1099/2009 należy stosować, w zakresie w jakim nie są sprzeczne z przepisami tego rozporządzenia, przepisy rozporządzenia MRiRW z dnia 9 września 2004 r. w sprawie kwalifikacji osób uprawnionych do zawodowego uboju oraz warunków i metod uboju i uśmiercania zwierząt (Dz. U. Nr. Poz. 2102, z późn. zmianami). Dotyczy to również odpowiedniego poziomu kwalifikacji osób dokonujących uboju zwierząt kopytnych poza rzeźnią na potrzeby własnej konsumpcji domowej.
Zgodnie z ustawą z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.U. z 2013 r. poz. 856. Z późn. zm.) w uboju domowym (poza ubojnią) zwierzęta kopytne mogą być uśmiercane tylko po uprzednim pozbawieniu świadomości (ogłuszone) przez przyuczonego ubojowca. W związku z tym osoba dokonująca uboju zwierzęcia kopytnego poza rzeźnią na własny użytek domowy powinna posiadać kwalifikacje do wykonania czynności związanych z uśmierceniem zwierzęcia. Obowiązek posiadania kwalifikacji przez osoby uśmiercające zwierzęta kopytne w gospodarstwie na własny użytek obowiązuje od 1 stycznia 1999 roku. W związku z tym, osoby dokonujące uboju zwierząt kopytnych poza ubojnią powinny posiadać udokumentowane kwalifikacje.
Obecnie w MRiRW trwają prace legislacyjne nad projektem ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt, który ma na celu wprowadzenie do krajowego porządku prawnego przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 1099/2009. Zgodnie z tym projektem przewiduje się, że wymagania dotyczące kwalifikacji osób dokonujących uboju na potrzeby własnej konsumpcji domowej nie będą wykraczały poza te, które zostały określone w przepisach rozporządzenia Rady (WE) nr 1099/2009. Ostateczne rozstrzygnięcia dotyczące kwalifikacji osób dokonujących uboju zwierząt kopytnych poza rzeźnią na własne potrzeby gospodarstwa zapadną podczas prac legislacyjnych nad projektem ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt i będą mogły być stosowane dopiero z dniem jej wejścia w życie po zakończeniu prac legislacyjnych, tj. po uchwaleniu ustawy przez Parlament, podpisaniu przez Prezydenta RP i ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Opracowanie:
Biuro WIR na podstawie materiałów MRiRW
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
