Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) we współpracy z ECDC opracowała narzędzie dla przedsiębiorców sektora spożywczego, które ma ułatwić wybór sposobu znakowania datą na etykietach poszczególnych produktów spożywczych. Prawidłowe znakowanie ma zapobiec marnowaniu żywności.
Przedsiębiorca dysponuje dwoma określeniami wskazującymi na trwałość produktu:
„Use by….”, tj. „należy spożyć do…”, które oznacza termin przydatności do spożycia. Wskazana data określa termin, po upływie którego, z punktu widzenia bezpieczeństwa, produkt nie nadaje się do spożycia, nawet jeśli ma niezmieniony wygląd i zapach.
„Best before….”, tj. „najlepiej spożyć przed…”, które wskazuje datę minimalnej trwałości, tj. datę, po upływie której żywność zachowuje swoje właściwości (w sensie możliwości jej spożycia z punktu widzenia bezpieczeństwa), jednak należy się liczyć z pogorszeniem jej jakości, np. obniżeniem walorów smakowych i konsystencji.
Zgodnie z danymi Komisji Europejskiej prawidłowe znakowanie produktów spożywczych ma istotne znaczenie dla zapobiegania marnowaniu żywności. Komisja Europejska utrzymuje, że 10% z 88 mln ton marnowanej rocznie żywności na terenie UE ma związek ze znakowaniem datą produktów żywnościowych.
Kostas Koutsoumanis, Szef Panelu EFSA ds. Zagrożeń Biologicznych (BIOHAZ), powiedział: „Jasna i prawidłowa informacja na etykiecie produktu, a także lepsze rozumienie i stosowanie się do daty wskazanej na opakowaniu przez wszystkich aktorów może pomoc w walce z marnowaniem żywności w UE, jednocześnie zapewniając jej bezpieczeństwo”.
Narzędzie ma strukturę schematu/drzewa decyzyjnego, obejmującego serię pytań, które mają sobie postawić przedsiębiorcy w celu dokonania wyboru pomiędzy zastosowaniem na etykiecie określenia „należy spożyć do….” czy „najlepiej spożyć przed…” w przypadku danej kategorii żywności. Pytania dotyczą m.in. faktu czy wymogi dotyczące znakowania datą są aktualnie prawnie uregulowane dla danej kategorii żywności , czy produkt jest poddawany jakiejś obróbce w celu wyeliminowania zagrożenia, czy jest ponownie przetwarzany przed procesem pakowania, jaka jest charakterystyka produktu i warunki jego przechowywania itp.
Eksperci EFSA dokonali również przeglądu czynników, które powinny być brane pod uwagę przez przedsiębiorców w procesie wyznaczania okresu trwałości, tj. okresu czasu, podczas którego żywność jest bezpieczna i/lub jej jakość umożliwia konsumpcję w przypadku gdy opakowanie jest nienaruszone i jest przechowywana zgodnie z instrukcją.
Doniesienie EFSA dotyczące wyżej omówionego narzędzia pt: „‘Use by’ or ‘best before’? New tool to support food operators” dostępne jest na stronie: https://www.efsa.europa.eu/en/news/use-or-best-new-tool-support-food-operators
natomiast opinia naukowa pt: „Guidance on date marking and related food information: part 1 (date marking)” na stronie:
https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/6306
Panel BIOHAZ planuje opublikowanie w 2021 r. drugiej opinii z tej serii, która będzie się koncentrowała na informacji dla konsumentów odnośnie warunków przechowywania żywności, terminów przydatności do spożycia po rozpakowaniu i praktyk dotyczących rozmrażania.
Panel BIOHAZ planuje opublikowanie w 2021 r. drugiej opinii z tej serii, która będzie się koncentrowała na informacji dla konsumentów odnośnie warunków przechowywania żywności, określonego czasu na spożycie po rozpakowaniu/otwarciu ("time limit for consumption") i praktyk dotyczących rozmrażania.
źródło: MRiRW oraz GIS
- Małgorzata Ramatowska
