Wszyscy jesteśmy rolnikami!

W całej Europie trwają masowe protesty rolnicze, których powodem jest bardzo zła sytuacja ekonomiczna wielu gospodarstw rolnych. Protesty te wywołują bardzo liczne komentarze, w tym niekorzystne w stosunku do działań izb rolniczych, które można podsumować jednym zdanie, że „izby nic nie robią”. Jest to naszym zdaniem niesprawiedliwa opinia, która wynika zapewne z braku wiedzy na temat naszych działań, a nie złej woli kogokolwiek.

Zapraszamy do śledzenia naszych działań na naszej stronie internetowej www.wir.org.pl, na profilu na Facebooku https://www.facebook.com/WielkopolskaIzbaRolnicza, a przede wszystkim do bezpośredniego kontaktu z Członkami i pracownikami Wielkopolskiej Izby Rolniczej. Państwa uwagi i krytyczne, konstruktywne opinie są dla nas cenne, gdyż pozwalają na skuteczniejszą pracę na rzecz rolnictwa i rolników.

W tym artykule, w bardzo syntetyczny sposób, chcemy jeszcze raz podsumować nasze działania w najważniejszych sprawach, dotyczących aktualnych problemów rolnictwa.

W ostatnich latach nałożyło się na siebie kilka kryzysów ekonomicznych, których efektem jest spadek rentowności produkcji rolniczej. Wielkopolska Izba Rolnicza co miesiąc analizuje poszczególne rynki, prowadzi notowania oraz kalkulacje kosztów produkcji. Ich wyniki dla produkcji roślinnej, według danych z lutego 2024 znajdziecie Państwo w tabeli poniżej. Szczegóły w naszym artykule, przedstawiającym sytuację na rynku rolnym w bieżącym roku – link do artykułu dostępny  tutaj

Rolnicy protestują przede wszystkim przeciwko nowej Wspólnej Polityce Rolnej Unii Europejskiej. Jako WIR analizujemy założenia tej polityki od 5 lat, jak tylko ujrzały one światło dzienne, jako projekty. Od samego początku byliśmy bardzo krytyczni wobec założeń tzw.  „Zielonego Ładu” w sektorze rolniczym. Nasze krytyczne uwagi publikowaliśmy w formie stanowisk Walnego Zgromadzenia WIR, stanowisk Zarządu oraz pism interwencyjnych, wysyłanych do władz, gremiów decyzyjnych i instytucji państwa polskiego. Poniżej prezentujemy kilka z nich.

Stanowiska

Stanowisko IV Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej VI kadencji z dnia 9 listopada 2020 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu

W ww. stanowisku alarmowaliśmy m.in., że zaproponowane przez Komisję Europejską zmiany doprowadzą do zaburzenia możliwości wyżywienia ludności oraz podniesienia kosztów jej wytwarzania. Już wtedy podkreślaliśmy, że ambitne plany zaproponowane przez KE spowodują spadek konkurencyjności europejskiego rolnictwa na rzecz rolnictwa krajów, w których nie przestrzega się żadnych reguł związanych z bioróżnorodnością, ochroną środowiska, klimatu czy dobrostanem zwierząt. Zdaniem Wielkopolskiej Izby Rolniczej doprowadzi to do wręcz odwrotnych od planowanych skutków proponowanych przez Komisję strategii.

Stanowisko VI Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej VI kadencji z dnia 29 marca 2021 r. w sprawie opinii na temat pierwszego projektu Krajowego Planu Strategicznego na lata 2023-2027

Wielkopolska Izba Rolnicza wzięła aktywny udział w I etapie opiniowania projektu Krajowego Planu Strategicznego. Pierwszy projekt KPS stał na ogólnym poziomie ogólności. Już przy pierwszym podejściu zwracaliśmy uwagę,  że planowany budżet dla realizacji zawartych w projekcie ambitnych celów jest  zbyt mały. Szczególnie dotyczy to II filara Krajowego Planu Strategicznego.

Stanowisko VIII Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej VI kadencji z dnia 29 listopada 2021 r. dotyczące Krajowego Planu Strategicznego na lata 2023-2027

Wielkopolska Izba Rolnicza z niepokojem przyjęła  informację, że w tak ważnym dokumencie (III wersja Projektu Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027), mającym fundamentalne znaczenie dla rolnictwa nie ma wsparcia dla producentów trzody chlewnej – samorząd rolniczy postulował o uruchomienie pomocy, zarówno podczas I, jak i II konsultacji publicznych. III wersja Krajowego Planu Strategicznego zawierała stawki dopłat dla poszczególnych działań. Wielkopolska Izba Rolnicza dokonała analizy wysokości tych stawek, w wyniku której występują obawy samorządu rolniczego, gdyż wyznaczono rolnictwu olbrzymie ambitne cele środowiskowe oraz klimatyczne, a zaproponowane w KPS finansowanie nie rekompensuje dodatkowych kosztów realizacji tych celów. Przeprowadzone przez Wielkopolską Izbę Rolniczą symulacje wykazują, iż gospodarstwa rolne – zarówno te mniejsze oraz większe stracą na implementacji „Zielonego Ładu”. Dobranie podstawowych i najprostszych nie pozwoli na utrzymanie sumy dopłat analogicznych do tych otrzymywanych w obecnym okresie.

Stanowisko X Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej VI kadencji z dnia 21 czerwca 2022 r. w sprawie uwag Komisji Europejskiej do Krajowego Planu Strategicznego na lata 2023-2027

Walne Zgromadzenie wnioskowało o więcej czasu na wynegocjowanie przyszłej Wspólnej Polityki Rolnej. Zdaniem Walnego Zgromadzenia musi ona uwzględniać, nie tylko aspekty klimatyczne i środowiskowe, ale również bezpieczeństwa żywnościowego widzianego w szerszym, aniżeli sama Unia Europejska, kontekście. Uważamy, że nie można brnąć dalej w kierunku zagłady polskiego rolnictwa i nie widzieć zagrożenia bezpieczeństwa żywnościowego w obliczu działań wojennych i niespotykanej dotychczas skali suszy wiosennej, jaka na dziś dotyka Polskę ale i bezpieczeństwo żywnościowe całej Europy. Krajowy Plan Strategiczny na lata 2023-2027 w takiej formie i w tym czasie nie ma racji bytu.

Pisma interwencyjne

Wielkopolska Izba Rolnicza monitoruje przebieg prac nad kształtem przyszłej Wspólnej Polityki Rolnej

Uwagi WIR do II wersji projektu Krajowego Planu Strategicznego na lata 2023-2027 - Aktualności - Wielkopolska Izba Rolnicza

WIR interweniuje w sprawie KPS - Aktualności - Wielkopolska Izba Rolnicza

Ekoschematy – uwagi zebrane podczas Forów Rolniczych

Artykuły:

Czy nowy Zielony Ład "uratuje" małe i średnie gospodarstwa rolne w Polsce i Unii Europejskiej? - Aktualności - Wielkopolska Izba Rolnicza (wir.org.pl)

Nowe ustalenia w sprawie Wspólnej Polityki Rolnej - Aktualności - Wielkopolska Izba Rolnicza (wir.org.pl)

Analizy Komisji Europejskiej potwierdzają nasze obawy co do skutków zielonego ładu w rolnictwie - Aktualności - Wielkopolska Izba Rolnicza (wir.org.pl)

Uwagi Komisji Europejskiej do Krajowych Planów Strategicznych dosyć zasadnicze - Aktualności - Wielkopolska Izba Rolnicza (wir.org.pl)

Ekoschematy do zasadniczej poprawy, a czas ucieka! - Aktualności - Wielkopolska Izba Rolnicza (wir.org.pl)

KPS dla WPR na lata 2023 – 2027 – materiały WIR

Krajowy Plan Strategiczny – czy to będzie jak lizanie lizaka przez szybę? - Aktualności - Wielkopolska Izba Rolnicza (wir.org.pl)

Ponadto Wielkopolska Izba Rolnicza zbierała od rolników uwagi do KPS w ramach akcji: „Trwają konsultacje projektu Krajowego Planu Strategicznego - zgłoś nam swoje uwagi”. Ponadto pracownicy wraz z Zarządem WIR przygotowali analizę zestawienie uwag, które przekazane zostały Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Zestawienie uwag dostępne jest tutaj

Dodatkowo jako Izba prowadziliśmy cykl artykułów „WIR informuje” oraz „ABC nowych dopłat” informujących rolników o zmianach jakie zajdą w WPR. W ubiegłym roku Wielkopolska Izba Rolnicza wspólnie z Wielkopolskim Oddziałem Regionalnym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Wielkopolskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Poznaniu zorganizowała cykl „Wielkopolskie Fora Rolnicze – Wspólnie dla Wielkopolskiej Wsi”, w ramach którego odbyło się 31 spotkań informacyjno-szkoleniowych o zasięgu powiatowym. Celem spotkań było przybliżenie rolnikom nowych zasad, w oparciu o które będą mogli ubiegać się o wsparcie dla swoich gospodarstw. Była to pierwsza tak szeroko zakrojona akcja informacyjna, dotyczącą tej tematyki i, co warto zaznaczyć, innowacyjna w skali kraju, gdyż tylko w Wielkopolsce instytucje pracujące na rzecz rolnictwa podjęły się wspólnej organizacji tego typu spotkań.

Wielkopolska Izba Rolnicza od mniej więcej 4 lat interweniowała w sprawie „Zielonego Ładu”. Jak tylko Komisja Europejska ogłosiła te strategie pisaliśmy o nich w naszych stanowiskach i opiniach do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Później opiniowaliśmy bardzo krytycznie Krajowy Plan Strategiczny. Zgłosiliśmy do niego w sumie ponad 150 konkretnych uwag i jedną zasadniczą o przesunięcie jego wdrażania o kolejny rok i stopniowe, testowe wdrożenie jednego czy dwóch ekoschematów. Niestety rządzący nie słuchali, i ci w Brukseli i ci w Warszawie. Polski Krajowy Plan Strategiczny został zaakceptowany jako pierwszy, już w sierpniu 2022 r. Zawierał niekorzystne dla rolników rozwiązania, w tym nowe, wzmocnione normy warunkowości, przeciwko którym dzisiaj protestują rolnicy w całej Unii Europejskiej. Dodatkowo, polskie, skomplikowane przepisy i ich interpretacje w zakresie eksochematów spowodowały, że rolnicy do dzisiaj nie wiedzą jakie kwoty dopłat bezpośrednich otrzymają finalnie na swoje konta.

Nasze główne zastrzeżenie dotyczyło nadmiernego obciążenia rolnictwa celami klimatycznymi przy jednoczesnym obcięciu budżetu UE przeznaczanego dla rolników. Do dzisiaj nie wiemy, ile rolnicy dostaną dopłat za ekoschematy, o które wnioskowali rok temu. Jak się okazało mieliśmy rację ponieważ do tych samych wniosków dochodzi dzisiaj Komisja Europejska z Komisarzem ds. Rolnych na czele. A szkoda, że dopiero dzisiaj i że nie słuchano organizacji rolniczych i na poziomie krajowym i na poziomie UE.

Podobnie krytycznie odnosiliśmy się do liberalizacji handlu światowego i podpisywania przez Komisję porozumień o wolnym handlu oraz wpuszczenia na rynek europejski płodów rolnych z Ukrainy.

Pisma interwencyjne wraz ze stanowiskami Walnego Zgromadzenia poniżej:

Stanowisko II Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej VII kadencji z dnia 18 grudnia 2023 roku w sprawie trudnej sytuacji ekonomicznej rolników oraz rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych pomiędzy Unią Europejską a Ukrainą

Stanowisko Zarządu Wielkopolskiej Izby Rolniczej z dnia 17 listopada 2023 roku w sprawie rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych pomiędzy Unią Europejską, a Ukrainą

Stanowisko Zarządu Wielkopolskiej Izby Rolniczej z dnia 22 września 2023 roku w sprawie nieprzedłużenia unijnego embarga na ukraińskie zboże oraz utrzymującego się braku paliwa dla rolników w hurcie

Stanowisko Zarządu Wielkopolskiej Izby Rolniczej z dnia 26 sierpnia 2023 roku w sprawie destabilizacji polskiego rynku w wyniku napływu towarów rolnych z Ukrainy

Stanowisko IX Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej VI kadencji z dnia 26 kwietnia 2022 r. dotyczące wyzwań stojących przez rolnictwem oraz Wspólną Polityką Rolną w związku z agresją Rosji na Ukrainę

Tę pierwszą sprawę udało się zablokować i w końcówce ubiegłego roku nie doszło do podpisania umowy z Brazylią i Argentyną co znacząco zdestabilizowałoby rynek europejski w zakresie wołowiny, drobiu czy nawet wieprzowiny. Niestety wpuszczono na nasz rynek produkty z Ukrainy, co bardzo mocno odczuli rolnicy, producenci zbóż, jaj, miodu czy owoców miękkich. Jako WIR domagaliśmy się i domagamy poważnych rozmów w ramach Unii Europejskiej na temat przyszłości Ukrainy i jej miejsca na rynku unijnym.

Zarząd Wielkopolskiej Izby Rolniczej popiera słuszne postulaty rolników. Rolą izb rolniczych jest między innymi działanie w zakresie opiniowania aktów prawnych dotyczących rolnictwa na etapie ich tworzenia i wdrażania, co w naszej opinii zostało wykonane. Niestety brak woli merytorycznej dyskusji oraz dialogu spowodowały przyjęcie założeń „Zielonego Ładu” bezrefleksyjnie i bezkrytycznie. Presja związana z wprowadzaniem wyśrubowanych działań ekologicznych na siłę przyniosła odwrotny skutek do zamierzonego. Zapisy te stanowią obecnie zarzewie protestów i konfliktów oraz doprowadziły do utraty zaufania dla instytucji europejskich.

Każdy rolnik, zgodnie z ustawą o izbach rolniczych, jest jej członkiem i swoją aktywnością działa na rzecz rolnictwa i rolników, bez względu na przynależność do określonej partii, organizacji, itp. Członkowie i działacze Wielkopolskiej Izby Rolniczej wsparli i wspierają organizację protestów oraz biorą w nich czynny udział, w imię hasła: „Wszyscy jesteśmy ROLNIKAMI”, które dziś jednoczy środowisko rolnicze. Działania protestacyjne wynikają z desperacji rolników, walczących o przyszłość swoich gospodarstw i utrzymanie dla swoich rodzin. Będą one z pewnością kontynuowane, przybierając nowe formy i zakres oddziaływania. W najbliższym czasie izby rolnicze włączą się w społeczną kontrolę granicy.