Wniosek KRIR o powołanie niezależnego laboratorium i pobierania próbek – stanowisko MRiRW

W związku z wystąpieniem Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych realizującym wniosek przyjęty na II. Posiedzeniu Krajowej Rady Izb Rolniczych VII kadencji w sprawie powołania niezależnego laboratorium odwoławczego badającego parametry płodów rolnych resort rolnictwa przedstawił następujące informacje.

W Polsce, w każdym województwie jest wiele finansowanych z budżetu państwa laboratoriów umiejscowionych w strukturach poszczególnych inspekcji, ale także np. w strukturach instytutów naukowo-badawczych, stacji chemiczno-rolniczych, wyższych uczelni. Funkcjonujące w strukturach inspekcji IJHARS, PIORIN, PIS, IW jednostki odpowiadają w Polsce za urzędową kontrolę artykułów rolno-spożywczych.

Już w chwili obecnej, rolnicy oraz inni producenci prowadzący działalność na rynku rolno-spożywczym mają możliwość skorzystania z procedury dobrowolnej, odpłatnej oceny jakości sprzedawanych przez siebie produktów. Ocena jakości handlowej artykułu rolno-spożywczego może być przeprowadzona w laboratoriach danej Inspekcji (w zakresie ustawowo określonych kompetencji) albo w innych laboratoriach posiadających akredytację. Dla przykładu na podstawie przepisów ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych na zbadane artykuły wystawia świadectwo jakości handlowej, które potwierdza cechy jakościowe artykułu i może być przedstawione kontrahentom.

Kwestionowanie parametrów jakościowych, które zostały określone w laboratoriach należących do podmiotów skupowych można zakwalifikować jako spór cywilnoprawny pomiędzy stronami umowy handlowej. Aby zapewnić rolnikom większe bezpieczeństwo w relacjach handlowych z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie skupu płodów rolnych, ustawą z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i niektórych rynków rolnych, od 3 października 2015 r. wprowadzono obowiązek zawarcia pisemnej umowy pomiędzy producentem produktów rolnych a pierwszym nabywcą. Wprowadzone przepisy ułatwiają możliwość egzekwowania swoich praw w momencie sporu z odbiorcą, gdyż pisemna umowa spełnia rolę dowodu i zabezpiecza interesy stron, wskazując ich prawa oraz obowiązki.

Podkreślenia wymaga jednak fakt, że umowy na dostawy produktów rolnych są pomiędzy stronami swobodnie negocjowane, a przepisy wskazują tylko obowiązkowe elementy w umowie. Nie zakazują natomiast stronom zawarcia również innych zapisów, które mają zasadniczy wpływ na sposób realizacji i rozliczenie umowy.

Dla zabezpieczenia interesów zarówno dostawcy jak i odbiorcy w umowie powinny znaleźć się zapisy dotyczące wymagań, co do jakości handlowej dostarczanych produktów rolnych, ustalonych metod badań surowca, sposobu pobierania próbek, czy sposobu określenia ceny, gdy produkt nie spełnia wymagań wynikających z umowy. Niemniej jednak na podstawie dotychczasowych kontroli przeprowadzonych przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (organ odpowiedzialny za kontrolę realizacji obowiązku zawarcia pisemnej umowy) wynika, że takie dodatkowe klauzule nie są wprowadzane do treści umowy na dostawy.

W związku z powyższym resort rolnictwa przy okazji prac legislacyjnych nad ustawą scalającą dotychczasowe obowiązujące trzy odrębne ustawy w zakresie funkcjonowania rynków rolnych w Polsce, przewiduje wprowadzenie dodatkowego obligatoryjnego elementu umowy na dostawę, dotyczącego sposobu oznaczania jakości i postępowania w sytuacjach kwestionowania parametrów jakościowych produktów rolnych stwierdzonych przez nabywcę.

Źródło: KRIR