Wigor roślin rzepaku jest jedną z bardziej istotnych cech decydujących o rozwoju jesiennym, przezimowaniu, wznowieniu wegetacji wiosną i w konsekwencji o wyniku produkcyjnym danej odmiany.
Ma on istotny wpływ na wybór odpowiedniego terminu siewu. Odmiany o mocnym wigorze należy wysiewać w optymalnym terminie agrotechnicznym lub nieco opóźnionym. Nieduże opóźnienie terminu siewu nie ma dużego znaczenia przy dalszym rozwoju roślin, ponieważ szybkie tempo wzrostu umożliwia „nadgonienie” opóźnienia i wykształcenie dobrze rozwiniętej rozety umożliwiającej optymalne przezimowanie (10-12 liści właściwych, nisko osadzona szyjka korzeniowa o średnicy około 1 cm oraz pęd ze stożkiem wzrostu o wysokości do 3 cm). Wczesny wysiew odmian o silnym wigorze może doprowadzić do zbyt intensywnego wzrostu roślin na jesieni i zwiększyć ich podatność na uszkodzenia powodowane przez niskie temperatury i wiatr. Odmiany takie są przydatne do stosowania w uproszczonych systemach uprawy gleby oraz w systemach bezorkowych, gdzie wysoki wigor roślin jest bardzo istotny.
Z kolei odmiany o słabym wigorze mogą być wysiewane wcześniej, aby pomimo wolnego tempa wzrostu były w stanie wytworzyć dostatecznie silne rośliny przed zimą. Spóźniony wysiew tego typu odmian z reguły powoduje niedostateczne rozwinięcie roślin przed zimą i w konsekwencji, podobnie, jak w przypadku roślin wybujałych, gorsze przezimowanie.
Wigor roślin odgrywa również duże znaczenie wiosną. Odmiany szybko wznawiające rozwój wiosną powinno się nawozić azotem możliwie jak najwcześniej, aby umożliwić szybką regenerację po zimie i utrzymać szybkie tempo wzrostu. Spóźnione nawożenie wiosenne takich odmian, spowodowane na przykład nadmiernym uwilgotnieniem gleby i brakiem możliwości terminowego wykonania zabiegu, może w widoczny sposób ograniczyć potencjał plonowania roślin. Natomiast rośliny o umiarkowanym tempie wzrostu można nawieźć azotem nieco później, bez straty dla plonu końcowego, są one więc bardziej „bezpieczne” dla rolnika.
Jesień 2016 roku charakteryzowała się obfitymi opadami deszczu. Przyczyniły się one na do dobrego lub nawet bardzo dobrego rozwinięcia roślin przed zimą oraz wystąpienia elongacji szyjki korzeniowej. Mimo to rzepaki dobrze przezimowały i obecnie znajdują się w fazie intensywnego wydłużania łodygi.
Przykładem odmiany, która charakteryzuje się mocnym wigorem wiosennym, który pozwala na szybką regenerację pozimowych uszkodzeń jest DK Exception. Cecha ta pozwala także zminimalizować ryzyko wystąpienia strat powodowanych przez szkodniki, choroby, a nawet i chwasty.
Wiosną musimy dbać o wigor i dobrą kondycję rzepaku. Po zimie rośliny z uwagi na znaczne wahania temperatur przy braku okrywy śnieżnej są narażone na stres. Na szczęście rzepak potrafi bardzo szybko regenerować uszkodzenia. Należy jednak pamiętać, iż roślina ta ma duże wymagania pokarmowe. Pierwsza dawka azotu najprawdopodobniej została już zastosowana. Nie należy zapominać o dokarmianiu siarką i magnezem. W uprawie rzepaku bardzo ważne jest także odżywianie dolistne i biostymulacja. Zazwyczaj zaleca się dwa zabiegi dokarmiania dolistnego: pierwszy, gdy rośliny zregenerują się po zimie i drugi w fazie pąkowania. Kluczowym elementem jest też ochrona przed szkodnikami oraz chorobami grzybowymi.
Anna Rogowska
