W dniu 23 listopada br. w Sali Ziemi na MTP w Poznaniu odbyło się VI Forum Rolników Agrobiznesu, orgaznizowane przez Top Agrar. Wielkopolska Izba Rolnicza była partnerem tego wydarzenia, a Prezes Piotr Walkowski panelistą podczas sesji tematycznej dotyczącej zarządzaniem ryzykiem. Na stoisku Wielkopolskiej Izby Rolniczej można było porozmawiać z przedstawicielami WIR o aktualnych problemach w rolnictwie, a także skosztować produktów regionalnych, w ramach przygotowanego przez WIR śniadania. Z gościnności Wielkopolskiej Izby Rolniczej skorzystało kilkuset rolników przybyłych na Forum.
Sesja główna Forum była poświęcona nowej Wspólnej Polityce Rolnej. Jak podkreślał dr Janusz Wojciechowski, unijny Komisarz ds. Rolnictwa, jesteśmy obecnie świadkami największej reformy tej polityki od wielu lat. Reforma ta wynika z wdrażania przez Komisję Europejską ambitnych celów klimatycznych i środowiskowych, które w rolnictwie zostały zapisane w postaci dwóch strategii: „Od pola do stołu” oraz „Bioróżnorodności”. Jednak to nie te strategie są w praktyce najważniejsze, z punktu widzenia rolnika, ale krajowe plany strategiczne, przygotowywane obecnie przez kraje członkowskie. Plany te muszą trafić do Komisji Europejskiej do końca 2021 roku. Komisja będzie je analizowała i zatwierdzała w dialogu z krajami członkowskimi do września 2022 roku.
Zarysy polskiego Krajowego Planu Strategicznego przedstawił Wicepremier i jednocześnie Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Henryk Kowalczyk. Minister zwrócił uwagę na powrót do płatności redystrybucyjnej dla mniejszych gospodarstw rolnych oraz kluczową rolę ekoschematów, dzięki którym wdrażana będzie realizacja polityki środowiskowej i klimatycznej. Na ekoschematy przeznaczonych zostanie 4,4 mld euro. W II filarze główne znaczenie będą miały dopłaty do ONW, a środki które będą do dyspozycji to 1,5 mld euro. Niestety mniej środków będzie przeznaczonych na inwestycje. Model dotacyjny będzie zastąpiony instrumentami finansowymi, takimi jak pożyczki i gwarancje. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wskazał, że kluczowa dla Krajowego Planu Strategicznego dla naszego kraju będzie kwestia zarządzania ryzykiem. Zdaniem Ministra środki finansowe na zarządzanie ryzykiem we Wspólnej Polityce Rolnej są szczególnie ważne, jednak jego zdaniem ważniejszą kwestią są środki krajowe na dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych. Zachęcił do korzystania z ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich z 65% dopłatą z budżetu państwa. Minister liczy, że ubezpieczenia staną się powszechne, a oferta przedstawiona przez rząd, będzie ofertą kompleksową i obejmie wszystkie możliwe ryzyka, łącznie z suszą. Pan Minister zapowiedział, że kwestia ostatecznej wersji KPS nie jest jeszcze zamknięta. On, jako nowa osoba w Ministerstwie, zaprasza organizacje rolnicze i rolników do składania kolejnych uwag i propozycji, a także oczekuje konsultacji.
Kolejnym prelegentem był szef Bayer CropScience w Polsce – Antoine Bernet, który w swoim wystąpieniu wskazywał, że największym wyzwaniem dla rolników będzie zapewnienie produkcji żywności dla rosnącej populacji na świecie, przy jednocześnie kurczących się zasobach ziemi i ograniczeniach wynikających z nowej WPR. Do 2050 roku przybędzie kolejne 2,3 mld ludzi, których trzeba będzie wyżywić. Prelegent wskazał, że rolnicy potrzebują instrumentów, pozwalających im produkować dużo, przy zachowaniu wysokich standardów związanych z ochroną środowiska i klimatu. Przewodnie hasło brzmi: musimy produkować więcej, zużywając mniej. Odpowiedzią na to wyzwanie ma być digitalizacja, rolnictwo precyzyjne oraz wdrażanie innowacyjnych technologii.
Rolnictwo zrównoważone i jego rolę w transformacji polskiego sektora rolno-spożywczego omówił Maciej Piskorski – Dyrektor Departamentu Produktów Agro w Banku BNP Paribas. Dotychczasowy model rolnictwa musi podlegać zmianom. Nie wszystkie gospodarstwa rolne będą w stanie sprostać nowym wyzwaniom technologicznym i ekonomicznym. Bank dostrzega już w chwili obecnej problemy ze spłatą kredytów u coraz większej liczby gospodarstw rolnych.
Pan M. Piskorski, słusznie zwrócił uwagę na prognozowany wzrost cen żywności w sklepach przez rosnące koszty produkcji. Jako Wielkopolska Izba Rolnicza bardzo mocno zwracamy na to uwagę w ramach konsultacji publicznych Krajowego Planu Strategicznego. Uważamy, że rolnik nie może ponosić wszystkich kosztów nowej Wspólnej Polityki Rolnej. Podobne obawy wyrazili uczestnicy panelu dyskusyjnego. Zwrócono uwagę na niższy budżet przeznaczony na finansowanie bardzo ambitnych celów środowiskowych i klimatycznych, skąd biorą się największe obawy rolników. Nasze oraz innych ekspertów analizy wskazują, że poziom dopłat w nowej perspektywie, bez uwzględnienia ekoschematów, będzie niższy o około 30% od obecnego poziomu dla tego samego gospodarstwa. To ekoschematy stają się w tej chwili głównym narzędziem nowej WPR. Na tym etapie trudno jest ocenić, z jakich konkretnie ekoschematów będzie mógł skorzystać rolnik, czy można je będzie łączyć i na jakich zasadach. Komisarz Wojciechowski wskazał, że nowa polityka rolna opiera się na systemie zachęt, a nie administracyjnych przymusów. Jednak naszym zdaniem te zachęty nie są wystarczające. Poziom dopłat do poszczególnych ekoschematów jest zbyt niski. W praktyce może się okazać, że będzie on jeszcze niższy, jeśli duża liczba rolników złoży wnioski na dane działanie. W dyskusji wskazano również, że nowa WPR może spowodować redukcję produkcji żywności w Europie. W sytuacji, kiedy rośnie liczba ludności, a z produkcji rolniczej wypadają niektóre grunty, nie powinniśmy pozwolić sobie na wyżywienie jedynie bogatych konsumentów europejskich. Europa, w tym Polska, mają zasoby ziemi, wiedzy, kapitału wystarczające do współpracy przy rozwiązywaniu problemu głodu na świecie. Jak podkreślił Jan Krzysztof Ardanowski, byłoby niemoralne, ażeby tego potencjału nie wykorzystywać.
Poza sesją główną, w trakcie Forum, odbyły się także sesje tematyczne. Dwie sesje były poświęcone uprawie, a kolejne: produkcji mleka, produkcji trzody chlewnej oraz zarządzaniu ryzykiem, co było nowością tegorocznego Forum. W sesji zarządzania ryzykiem jednym z panelistów był Prezes WIR Piotr Walkowski.
Wszystkie sesje skupione były na konsekwencjach wdrażania nowej WPR dla poszczególnych gałęzi produkcji rolniczej. Wskazywano również na działania, które będą musiały być podejmowane przez gospodarstwa rolne w celu dostosowania się do nowej sytuacji w zakresie rozwiązań polityki rolnej. Szczegółowe relacji z poszczególnych sesji tematycznych znajdziecie Państwo na naszej stronie internetowej www.wir.org.pl.
Opracowanie: Grzegorz Wysocki, Andrzej Przepióra, Aleksander Poznański.
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
