RAPORT Greenpeace: „Trudny los pszczół: analiza pozostałości pestycydów w pierzdze pszczelej i pyłku odłowionym od pszczoły miodnej (Apis mellifera) w 12 krajach europejskich”
Ponad dwie trzecie pyłku przynoszonego do ula przez pszczoły miodne jest zanieczyszczone koktajlem pestycydowym, na który składa się do 17 różnych substancji. Pyłek ten jest wykorzystywany m.in. do karmienia pszczelich larw. Te niepokojące dane pochodzą z opublikowanego dziś przez Greenpeace raportu, będącego kolejną odsłoną kampanii na rzecz ochrony pszczół. Laboratoryjne próbki pierzgi pszczelej (połączenie pyłku, miodu i nektaru) oraz pyłku odłowionego pobrano w 12 krajach europejskich, w tym w Polsce. Biorąc pod uwagę zasięg geograficzny i liczbę jednocześnie pozyskanych próbek, jest to jedno z najszerzej zakrojonych badań pozostałości pestycydów w pyłku zbieranym przez pszczołę miodną.
Autorzy raportu „Trudny los pszczół”1 opisali stężenia różnego rodzaju pestycydów znalezionych w pyłku przynoszonym przez pszczoły miodne do ula. Próbki laboratoryjne pobrano z użyciem poławiaczy lub bezpośrednio z plastra (pierzga pszczela). W trakcie badania w próbkach odłowionego pyłku znaleziono pozostałości przynajmniej jednego spośród 53 pestycydów (w tym 22 insektycydów/akarycydów, 29 fungicydów i 2 herbicydów), natomiast w próbkach pierzgi stwierdzono pozostałości przynajmniej jednego spośród 17 pestycydów (w tym 9 insektycydów/akarycydów i 8 fungicydów). Wyniki wskazują na powszechne stosowanie insektycydów: chloropyrifosu (w 18 próbkach) i tiakloprydu (w 14 próbkach) oraz fungicydu boskalidu (w 14 próbkach), które były najczęściej wykrywanymi pozostałościami w próbkach odłowionego pyłku. Wyniki wykazały także dużą różnorodność produktów ochrony roślin, zwłaszcza fungicydów, obecnych w odłowionym pyłku.
Wedle raportu próbki pobrane w Polsce pokazują, że wykorzystanie insektycydów toksycznych dla pszczół jest szeroko rozpowszechnione. Wśród najbardziej groźnych dla pszczół substancji, w polskich próbkach znaleziono chloropyrifos etylowy (w 6 próbkach na 7), azoksystrobinę (3/7), tiaklopryd (1/7), tebukonazol (1/7) oraz tiofanat metylowy (2/7). Zeszłoroczny raport Greenpeace „Spadek populacji pszczół”2, wskazał chloropiryfos jako jeden z 7 pestycydów najbardziej toksycznych dla pszczół.
Raport wykazuje, że w Europie ponad dwie trzecie pyłku przynoszonego do ula przez pszczoły-zbieraczki jest zanieczyszczone koktajlem pestycydowym, który w skrajnych przypadkach składa się aż z 17 różnych substancji. Pyłek, obok nektaru, stanowi główne źródło pożywienia pszczół. Pierzga po fermentacji jest wykorzystywana jako źródło białka dla całego roju, w tym dla czerwi, czyli larw pszczół.
„W opublikowanym dziś raporcie na temat skażonego pestycydami pyłku wskazujemy, że los pszczół oraz innych owadów zapylających jest niezwykle trudny. To kolejny dowód na to, że współczesny model rolnictwa przemysłowego, oparty na intensywnym wykorzystaniu toksycznych pestycydów i kontroli kilku korporacji agrochemicznych, takich jak Bayer i Syngenta, jest fundamentalnie zły. Konieczne jest wprowadzenie praktyk rolnictwa ekologicznego, przyjaznego owadom zapylającym i środowisku.” - powiedziała Katarzyna Jagiełło, koordynatorka kampanii „Przychylmy pszczołom nieba” w Greenpeace Polska.
Wyniki badania są w przybliżeniu zgodne z wynikami innych badań nad odłowionym pyłkiem i produktami pszczelimi, podczas których wykrywano szeroką gamę pestycydów. Badanie dostarczyło dalszych informacji na temat możliwego narażenia pszczoły miodnej na toksyczne poziomy substancji chemicznych w ciągu cyklu życiowego, zarówno w skali pojedynczego osobnika, jak i całej kolonii. Zmusza także do zastanowienia się nad możliwym narażeniem dzikich populacji pszczoły oraz innych gatunków owadów zapylających na środki ochrony roślin. Takie narażenie było dotąd ignorowane w przeważającej części dyskusji na temat zdrowia pszczół oraz metod ochrony owadów zapylających. Bieżące prawodawstwo dotyczące pestycydów, może nie zapewniać im wystarczającej ochrony.
Greenpeace wzywa Unię Europejską oraz kraje członkowskie do:
rozszerzenia obecnego zakazu stosowania toksycznych dla pszczół pestycydów: klotianidyny, imidaklopridu, tiametoksamu oraz fipronilu, aby zakaz ich stosowania był pełny i bezterminowy,
wprowadzenia ścisłego i bezterminowego zakazu stosowania innych środków ochrony roślin toksycznych dla pszczół miodnych i dziko żyjących owadów zapylających, m.in. chloropiryfosu, cypermetryny oraz deltametryny,
stworzenia szeroko zakrojonych planów oceny i monitoringu, które pozwolą na pełniejszą analizę wpływu pestycydów na owady zapylające oraz na ograniczenie stosowania środków ochrony roślin,
promowania badań nad niesyntetycznymi alternatywami do ochrony przed szkodnikami i szerokiego promowania praktyk rolnictwa ekologicznego.
O kampanii „Przychylmy pszczołom nieba”
Od kwietnia 2013 roku Greenpeace prowadzi w Polsce kampanię na rzecz ochrony pszczół i owadów zapylających „Przychylmy pszczołom nieba”. Jej celem jest zwrócenie uwagi na problem wymierania pszczół i innych owadów zapylających występujący głównie w krajach o wysoko uprzemysłowionym rolnictwie. Między innymi w wyniku silnej chemizacji rolnictwa, w Europie, w tym w Polsce, ginie co roku średnio 15% - 20% pszczół, w niektórych regionach straty sięgają ponad 50%. Dlatego do najważniejszych celów kampanii należy wprowadzenie skutecznego zakazu stosowania pestycydów szkodliwych dla populacji pszczelich.
W ramach kampanii w 2014 roku Greenpeace postawi hotele dla dzikich owadów zapylających w 17 miastach Polski. Ponadto fundacja udostępniła instrukcje budowy różnorodnych modeli hoteli, dzięki czemu każdy zainteresowany może zbudować je we własnym zakresie. Mapę z powstającymi w całej Polsce hotelami dla owadów można zobaczyć na stronie www.greenpeace.org/poland/hotele. Greenpeace opublikował także bezpłatny poradnik konsumencki „Projekt: pszczoła. Zostań pszczelim bohaterem.”, będący przystępnym zbiorem informacji na temat pszczół i innych owadów zapylających oraz porady na temat odpowiedzialnego kupowania produktów spożywczych i ogrodniczych. Więcej informacji: www.greenpeace.org/poland/pszczoly
O Greenpeace
Greenpeace to międzynarodowa organizacja pozarządowa, działająca na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Organizacja koncentruje swoje działania na najbardziej istotnych, zarówno globalnych jak i lokalnych, zagrożeniach dla bioróżnorodności i środowiska. Kampanie prowadzone przez Greenpeace obejmują sześć głównych obszarów: ochronę lasów naturalnych, ochronę oceanów i mórz, ochronę przed substancjami toksycznymi, przeciwdziałanie globalnemu ociepleniu i zmianom klimatycznym, promocję rewolucji energetycznej i odejście od brudnych źródeł energii, promocję zrównoważonego rolnictwa i walkę przeciwko wprowadzaniu do środowiska organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO).
W Polsce Greenpeace działa od 2004 roku z siedzibą główną w Warszawie.
Więcej informacji: www.greenpeace.pl | www.twitter.com/Greenpeace_PL
