W dniu 14 marca 2023 r. obyło się szkolenie on-line pt. „Zmiany klimatyczne a rolnictwo”. Organizatorami szkolenia był Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z/s w Karniowicach we współpracy z Kopalnią Wapienia „Czatkowice” sp. z o. o. Głównym prelegentem szkolenia był prof. Andrzej Kędziora z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Celem spotkania było wyjaśnienie, w jaki sposób czynniki takie jak woda, energia słoneczna wraz z działalnością człowieka wywołują zmiany klimatyczne.
Szkolenie otworzył Andrzej Gmiąt reprezentujący Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Następnie Kamila Polak-Soska przedstawicielka Kopalni Wapienia „Czatkowice” sp. z o.o. omówiła charakterystykę i zastosowanie wapna nawozowego. W swoim wystąpieniu podkreślała jak ważną rolę odgrywa właściwe pH gleby przy przyswajalności nawozów. Zabieg wapnowania korzystnie wpływa na odczyn gleby przyczyniając się do wzrostu wartości pH oraz poprawia przyswajalność makroelementów (azot, magnez, fosfor i potas), które są istotne do prawidłowego rozwoju roślin.
Zasady funkcjonowania i zagrożenia dla ziemskiego systemu klimatycznego przedstawił prof. dr hab. Andrzej Kędziora. W swoim wystąpieniu omówił zmiany globalne i ich przyczyny, odniósł się do zasobów wody na Ziemi i zmian klimatycznych w Polsce (szczególnie w Wielkopolsce) - omówił sposoby ich łagodzenia i adaptacje do nich.
Prognozy zmian klimatycznych są zawsze niewiadomą. Wzrost temperatury przekłada się na zmniejszenie zasobów wody, tymczasem zapotrzebowanie na nią jest coraz większe. Profesor wskazał na najważniejsze skutki zmian globalnych:
- zakłócenia struktury bilansu cieplnego - wzrost temperatury i pustynnienie,
- większa częstotliwość zjawisk ekstremalnych, powodzi i fal upałów,
- pogorszenie struktury bilansu wodnego, zanik przepływu na małych ciekach, susze i wojny o wodę,
- zmniejszenie się biologicznej różnorodności, pojawienie się nowych chwastów, szkodników i chorób roślin, przesunięcie zasięgu ekosystemów.
Poprawa stosunków wodnych w środowisku jest możliwa poprzez utrzymanie możliwe długo jak największej ilości wody i jej prawidłową alokację. Możliwe jest stosowanie takiej agrotechniki, aby jak najwięcej wody przedostawało się z gleby do atmosfery poprzez rośliny (transpiracja – parowanie wody z nadziemnych części roślin), a jak najmniej bezpośrednio - jako parowanie fizyczne. Pozostawienie na powierzchni pola ochronnej, roślinnej okrywy jest najważniejszą bronią w walce z erozją wody. Działaniami niezbędnymi dla poprawy warunków wodnych w świetle zmian klimatycznych jest:
- zmniejszenie małej retencji poprzez odbudowę zniszczonych małych zbiorników wodnych i poprawę struktury gleby,
- zwiększenie zawartości materii organicznej w glebie dla poprawy jej zdolności retencyjnych,
- odpowiednie kształtowanie szaty roślinnej prowadzącej do zmniejszenia spływu powierzchniowego i parowania wody oraz wyhodowanie bardziej wodo oszczędnych roślin uprawnych.
Pamiętajmy, że woda stanowi podstawowy składnik wszystkich żywych organizmów i bez niej nie byłoby życia na naszej planecie. Rolnictwo jest działem gospodarki szczególnie zależnym od warunków pogodowych. Zmiana klimatu wpływa w coraz większym stopniu na sposób prowadzenia gospodarki rolnej, a adaptacja do rosnących temperatur jest konieczna, aby utrzymać ciągłość produkcji. Warto zaznaczyć, iż Wielkopolska Izba Rolnicza w ramach konsorcjum z Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie i Wojewódzkimi Ośrodkami Doradztwa Rolniczego przeprowadziła szkolenia pn. „Ochrona różnorodności biologicznej w warunkach produkcji rolniczej”. Tematyka szkoleń dotyczyła odbudowy bioróżnorodności na terenach rolniczych i możliwości połączenia rentownej produkcji rolniczej z zachowaniem różnorodności krajobrazu. Podczas prelekcji wskazywano, iż ochrona bioróżnorodności w gospodarstwie zapewnia rolnikowi liczne korzyści, w tym także pozytywnie wpływa na zwiększenie zdolności magazynowania wody w glebie. W ramach trzech etapów odbyło się 45 szkoleń, w których łącznie wzięło udział 1350 rolników z całej Wielkopolski.
Z autorem można skontaktować się poprzez adres email: wirko@wir.org.pl
Katarzyna Szudra-Borowczak
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
