Wybór preparatu uzależniony jest przede wszystkim od składu botanicznego zachwaszczenia. Niezbędna jest znajomość stanowisk przeznaczonych pod uprawę rzepaku oraz umiejętność przewidywania ewentualnych zagrożeń – pojawiania się konkretnych gatunków chwastów. Stosowanie zabiegów zaporowych, dzięki którym co prawda uzyskuje się pełen efekt chwastobójczy bez potrzeby analizowania składu botanicznego zachwaszczenia, nie jest zalecane z uwagi na użycie wielu substancji czynnych w najwyższych dozwolonych dawkach – jest to nie tylko niezgodne z dobrą praktyką ochrony roślin i metodami integrowanymi, ale także jest po prostu nieopłacalne.
Należy pamiętać, że według aktualnych wytycznych odchwaszczanie roślin polega na stosowaniu różnych rozwiązań mających na celu zmniejszenie ilości stosowanych środków ochrony roślin. Zaś podstawowym zaleceniem skutecznego odchwaszczania rzepaku ozimego jest wykonywanie pierwszych oprysków podczas jesieni. Takie postępowanie zapobiega rozwojowi chwastów zimujących, które są konkurencyjne podczas wiosny. Jest to standard dobrej praktyki ochrony rzepaku. Ewentualną korektę zabiegów można wykonać po ruszeniu wiosennej wegetacji.
Te gatunki chwastów, które nie zostaną wyeliminowane podczas jesieni są nie tylko trudne do zwalczenia w późniejszym terminie, ale także sprzyjają rozwojowi chorób grzybowych i żerowaniu szkodników. Ponadto takie plantacje mają gorsze warunki zimowania, co bez wątpienia przełoży się na niższą rentowność produkcji. Intensywnie rozwijające się rośliny chwastów szybko zacieniają siewki rzepaku, utrudniają im pobór wody i składników pokarmowych. Dlatego tak ważny jest wybór skutecznego preparatu, który w efektywny sposób wyeliminuje lub co najmniej radykalnie ograniczy ilość chwastów na polach rzepaku.
Główną zasadą metod integrowanych jest stosowanie mieszanin. Jednak nie każde połączenie substancji aktywnych dobrze się sprawdza na polu. Najcenniejsze są połączenia dające efekt synergii. Oznacza to, że efekt działania herbicydu zawierającego dwie różne substancje aktywne jest większy (preparat jest skuteczniejszy) niż zsumowane oddziaływanie każdej substancji z osobna. Rezultatem takiego połączenia jest nie tylko możliwość zwalczania chwastów uważanych za odporne, ale także uzyskanie pełnego efektu chwastobójczego w stosunku do gatunków cechujących się niewystarczającą wrażliwością na każdą z osobna substancję zawartą w herbicydzie. Stosowanie tego typu mieszanin pozwala zredukować dawki substancji aktywnych w stosunku do dwóch, oddzielnych (pojedynczych) zabiegów.
Przykładem substancji aktywnej bardzo dobrze znanej producentom rzepaku jest chlomazon. Jesienne odchwaszczanie plantacji bardzo rzadko odbywa się bez jego udziału. Ta substancja cechuje się wysoką skutecznością w stosunku do przytuli czepnej, jednego z trudniejszych do zwalczenia chwastów w uprawie rzepaku ozimego. Jest to inhibitor syntezy barwników. Hamuje w roślinach chwastów biosyntezę karotenoidów i chlorofilu. Jest on pobierany przez korzenie i pędy kiełkujących roślin, a następnie przemieszczany do liści, które reagują bieleniem tkanek nawet na małe ilości tego związku. Efektem zastosowania chlomazonu jest zahamowanie wzrostu i zamieranie chwastów. Ta substancja aktywna jest doskonałym narzędziem do eliminacji przytuli czepnej, skutecznie zwalcza także gwiazdnicę pospolitą, jasnotę purpurową i różową, miotłę zbożową, tasznik pospolity czy tobołki polne.
Ciekawym i skutecznym rozwiązaniem w eliminacji zachwaszczenia plantacji rzepaku ozimego jest stosowanie mieszaniny chlomazonu z petoksamidem. Połączenie tych substancji czynnych wykazuje działanie synergiczne i dzięki temu jest skutecznym narzędziem w walce z najbardziej uciążliwymi gatunkami chwastów: przytulią czepną, maruną bezwonną, rumiankiem pospolitym, rumianem polnym, tobołkami polnymi, tasznikiem pospolitym, jasnotami i przetacznikami.
Petoksamid to związek należący do chloroacetamidów. Blokuje syntezę kwasów tłuszczowych – powstrzymuje proces podziału komórek i różnicowania tkanek kiełkujących chwastów. Rezultatem zastosowania tej substancji jest deformacja i zamieranie siewek. Petoksamid działa zarówno doglebowo i nalistnie, a jego transport odbywa się w obu kierunkach. Substancja ta działa na wiele gatunków chwastów.
Preparatem przeznaczonego do kontroli zachwaszczenia rzepaku ozimego, który jest mieszaniną tych dwóch substancji aktywnych jest Nero 424 EC. Cechuje się on synergicznym działaniem petoksamidu i chlomazonu, dzięki czemu skutecznie eliminuje najbardziej popularne gatunki chwastów. Warto zwrócić uwagę, że pierwszy komponent preparatu to substancja nowej generacji, do tej pory niestosowana w uprawie rzepaku, co niewątpliwie ma wielkie znaczenie w związku ze wzrostem odporności chwastów na substancje aktywne.
Zastanawiając się nad wyborem herbicydu należy przeanalizować zachwaszczenie na danym polu, szczególnie rozważając metody skutecznego zwalczenia chwastów zimujących, takich jak przytulia czepna czy maruna bezwonna. Niezwalczone jesienią negatywnie wpłyną na wielkość i jakość plonu. Warto rozważyć także użycie gotowych preparatów – mieszanin substancji, których łączne zastosowanie powoduje efekt synergii. Takie rozwiązanie nie tylko skutecznie obniża ilość chwastów na plantacji, ale także redukuje zalecane (rozłącznie) dawki substancji aktywnych, a co za tym idzie obniża koszty wykonania zabiegu.
Anna Rogowska
Agencja Prasowa Jatrejon
