Samorząd rolniczy przeciwny Zaleceniu Rady w sprawie krajowego programu reform dla Polski

W dniu 14 lipca 2017 r. Zarząd KRIR zwrócił się do Prezes Rady Ministrów, w związku z uczestnictwem przedstawiciela Krajowej Rady Izb Rolniczych w pracach Międzyresortowego Zespołu do spraw Strategii „Europa 2020”, w czasie których omawiane są miedzy innymi zalecenia skierowane do Polski przez Radę UE.

Przekazano, że podczas ostatnich spotkań omawiano Zalecenie Rady w sprawie krajowego programu reform Polski na 2016 r. oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez Polskę programu konwergencji na 2016 r. z dnia 12 lipca 2016 r., w którym wskazuję się Polsce podjęcie w latach 2016 i 2017 działań mających na celu zapewnienie stabilności i adekwatności systemu emerytalnego oraz zwiększenie uczestnictwa w rynku pracy poprzez rozpoczęcie reformy preferencyjnych systemów emerytalno-rentowych.

Rada UE zauważa m.in., że wysoko dotowane systemy emerytalno-rentowe dla rolników i górników, wiążą się z wysokimi kosztami budżetowymi i mogą przyczyniać się do ograniczenia mobilności siły roboczej. W Zaleceniach podkreśla się także, że liczba osób objętych ubezpieczeniem społecznym w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) stopniowo maleje od 2007 r. – zgodnie z przewidywaniami rządu w 2019 r. wyniesie ona 1,18 mln. Liczba osób pobierających obecnie świadczenia emerytalne i rentowe z KRUS wynosi natomiast 1,229 mln i będzie prawdopodobnie rosnąć do 2018 r. Od 2011 r. wydatki na KRUS ponoszone przez budżet państwa pozostawały na niezmienionym poziomie 1 % PKB. Zwrócono także uwagę, że rolnicy nie podlegają powszechnemu obowiązkowi podatkowemu i nie mają obowiązku prowadzić ksiąg rachunkowych; poziom samofinansowania KRUS jest niski.

Samorząd rolniczy zdecydowanie sprzeciwił się wszelkim propozycjom likwidacji istniejącego systemu emerytalno-rentowego dla rolników. Zwrócił uwagę na fakt, iż odrębne systemy emerytalno-rentowe dla rolników istnieją także w innych krajach UE – we Francji (Rolnicza Kasa Wzajemnej Pomocy Socjalnej), Niemczech (Niemiecka Instytucja Ubezpieczeniowa na rzecz Leśnictwa, Leśnictwa i Ogrodnictwa), Austrii (Zakład Ubezpieczenia Społecznego dla Rolników), Finlandii (Zakład Ubezpieczenia Społecznego Rolników) czy na Litwie (Państwowy Zarząd Funduszu Ubezpieczenia Społecznego).

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, która powstała w Polsce ponad 20 lat temu, zapewniła rolnikom długo oczekiwane uprawnienia do opieki emerytalnej i społecznej zbliżone do innych grup zawodowych. Zaznaczono, że efektywność poboru składek przez KRUS wynosi 96-97 % (co jest wartością bardzo wysoką na tle systemów ubezpieczenia społecznego w innych krajach) i jest dużo wyższa niż w ZUS, co jest skutkiem wieloletniej współpracy z rolnikami i organizacjami rolniczymi. Należy wątpić, że po likwidacji obecnego systemu wskaźnik ten pozostałby równie wysoki. Już w 2015 r. Bank Światowy w swoim raporcie stwierdził, że likwidacja KRUS lub połączenie z ZUS nie jest korzystna, a nieprzemyślane zmiany mogą spowodować chaos i kolejne problemy. Kasa świadczy usługę kompleksową, tj. pobór składek, wypłata świadczeń, prewencja i rehabilitacja dla dużej grupy społecznej, istotnej z punktu widzenia polskiej gospodarki. Sieć oddziałów jest gęsta, a ich lokalizacja dostosowana jest do potrzeb obsługiwanych odbiorców, co odpowiada działaniom prowadzonym we wszystkich krajach UE, zmierzających do realizacji zobowiązań wynikających z uregulowań w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa.  

Przedstawiając powyższe, zwrócono się do Prezes Rady Ministrów o skuteczne lobbowanie na forum Rady UE na rzecz rozwiązań mających na celu dalsze funkcjonowanie istniejącego w Polsce systemu emerytalno-rentowego dla rolników.