W dniu 18 lutego 2020 r. wchodzi w życie nowe rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 grudnia 2019 r. w sprawie niektórych wymagań weterynaryjnych, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w rzeźniach o małej zdolności produkcyjnej, położonych na terenie gospodarstw (Dz. U. z 2020r. poz. 56), które wprowadza ułatwienia w zakresie przepisów weterynaryjnych dotyczących wymagań prowadzenia rzeźni o małej zdolności produkcyjnej, położonych na terenie gospodarstw.
Umożliwienie funkcjonowania rolniczych ubojni powinno w znacznej mierze ułatwić rolnikom prowadzenie sprzedaży bezpośredniej, rolniczego handlu detalicznego czy działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej w ramach produkcji żywności pochodzenia zwierzęcego, zatwierdzonego zakładu przetwórstwa mięsa.
Rozporządzenie daje możliwość rolnikom utrzymującym zwierzęta w swoich gospodarstwach i zainteresowanych prowadzeniem działalności produkcji żywności, przeprowadzenia uboju zwierząt lub ewentualnie rozbioru mięsa w celu wprowadzenia pozyskanego mięsa na rynek.
Zgodnie z zapisami wchodzącego w życie rozporządzenia, w rzeźniach rolniczych będą mogły być ubijane zwierzęta będące własnością podmiotu prowadzącego daną rzeźnię, a także zwierzęta innych podmiotów, utrzymywane w gospodarstwach położonych w tym samym powiecie, w którym usytuowana jest rzeźnia, lub w powiatach sąsiednich.
Aby rolnik mógł dokonywać uboju samodzielnie będzie musiał uczestniczyć w szkoleniu teoretycznym, organizowanym przez powiatowego lekarza weterynarii i odbyć trzymiesięczną praktykę na stanowisku ubojowym. Pozyskanego mięsa nie będzie można jednak przetwarzać w rzeźniach przy gospodarstwach. Aby podmiot mógł pozyskane w rzeźni położonej na terenie gospodarstwa mięso przetwarzać może taką produkcję prowadzić np. w ramach działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej lub działalności rolniczego handlu detalicznego.
Małe rzeźnie rolnicze będą również musiały spełniać określone wymogi weterynaryjne oraz nie przekraczać maksymalnych limitów ubojowych. W przepisach ww. rozporządzenia określono maksymalny dzienny limit liczby zwierząt poddawanych ubojowi, który wynosi:
- 50 sztuk drobiu lub zajęczaków,
- 1 ptaka bezgrzebieniowego,
- 6 świń/owiec/kóz (powyżej 15 kg),
- 10 świń/owiec/kóz (poniżej 15 kg),
- 2 sztuki bydła lub konia w wieku poniżej 3 miesięcy,
- 1 sztukę bydła lub konia w wieku równym lub powyżej 3 miesięcy,
- 3 sztuki zwierząt dzikich utrzymywanych w warunkach fermowych.
Wymienione limity będą mogły być podwyższone za zgodą powiatowego lekarza weterynarii, wydaną na wniosek danego podmiotu, pod warunkiem uboju w danym dniu lub dniach zwierząt jednego gatunku oraz nieprzekroczenia rocznego limitu ubijanych zwierząt, określonego w przepisach rozporządzenia.
Roczne limity uboju w rzeźni rolniczej wynoszą:
- drób albo zajęczaki – 18250szt.
- ptaki bezgrzebieniowe – 365 szt.
- świnie do 15 kg – 3650 szt.
- świnie powyżej 15 kg – 2190 szt.
- owce i kozy do 15 kg – 3650 szt.
- owce i kozy powyżej 15 kg – 2190 szt.
- bydło i konie do 3 miesięcy – 730 szt.
- bydło i konie powyżej 3 miesięcy – 365 szt.
- dzikie zwierzęta kopytne utrzymywane w warunkach fermowych – 1095 szt.
W ww. rozporządzeniu określono specjalne, mniej rygorystyczne, w porównaniu do wymogów unijnych, wymagania weterynaryjne dotyczące konstrukcji, rozplanowania i wyposażenia pomieszczeń zakładu. Przy czym, podmioty prowadzące rzeźnie na terenie gospodarstw rolnych są zobowiązane do spełnienia pozostałych wymogów określonych dla rzeźni w innych przepisach prawa krajowego lub unijnego, dotyczących, np. kryteriów mikrobiologicznych dla mięsa, łańcucha chłodniczego, czy kwalifikacji osób dokonujących uboju.
Rzeźnie rolnicze będą mogły składać się z co najmniej jednego pomieszczenia pod warunkiem rozplanowania produkcji w rzeźni, która zapewni bezpieczeństwa produkowanej żywności. Jedno i to samo pomieszczenie może być wykorzystywane do ogłuszania, wykrwawiania, wytrzewiania i patroszenia, obróbki i czyszczenia podrobów, a nawet pakowania wysyłki mięsa, o ile czynności te są wykonywane w innym czasie.
W rozporządzeniu dla rzeźni rolniczych określono alternatywne rozwiązania dotyczące m. in.
- liczby pomieszczeń w rzeźni i czynności, jakie mogą być wykonywane w tych pomieszczeniach,
- wyposażenia w pomieszczenia zamykane na klucz, zagrody dla zwierząt chorych na chorobę zakaźną , lub podejrzanych o chorobę zakaźną zwierząt
- przechowywania sprzętu oraz środków do czyszczenia i odkażania,
- sposobu i miejsca przechowywania mięsa pakowanego i niepakowanego pozyskanego w wyniku rozbioru,
- toalet dla pracowników, w tym ich lokalizacji,
- szatni/miejsc zmiany odzieży i obuwia dla pracowników rzeźni,
- systemu urządzeń do odkażania narzędzi,
- urządzeń do mycia i odkażania rąk pracowników mających kontakt z mięsem, jak również przechowywania sprzętu oraz środków do czyszczenia i odkażania,
- sposobu i miejsca przechowywania obornika i treści przewodu pokarmowego.
Przyjęte w rozporządzeniu wymagania, inne niż określone w rozporządzeniu (WE) nr 852/2004 oraz rozporządzeniu nr 853/2004 mogą być zastosowane w rzeźniach, które ze względu na skalę produkcji nie muszą rygorystycznie spełniać wymagań w zakresie konstrukcji , rozplanowania i wyposażenia rzeźni określonych w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 852/2004 lub w załączniku III rozporządzeniu nr 853/2004. Podmiot prowadzący rzeźnię będzie zobowiązany wykazać, że alternatywne rozwiązania gwarantują zachowanie warunków higieny i bezpieczeństwa produkowanej żywności.
Wprowadzenie uproszczonych rozwiązań dla rzeźni rolniczych powinno zapewnić wyrównanie szans ich funkcjonowania w stosunku do istniejących już zakładów prowadzących ubój zwierząt na większą skalę, a także umożliwić powstawanie nowych rzeźni na terenach, na których obecnie one nie funkcjonują.
Opracowanie:
Barbara Sałata
CDR O/Radom
Źródło Centrum Doradztwa Rolniczego http://cdr.gov.pl/
