Pod koniec grudnia ub. roku z ogromnym zadowoleniem przyjęliśmy wiadomość: Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych proklamowało rok 2020 jako Międzynarodowy Rok Zdrowia Roślin. Należy podkreślić, że Rezolucja ONZ jest efektem kilkuletnich zabiegów społeczności całego świata, skutecznie wspierającej realizację inicjatywy zgłoszonej przez Finlandię.
Obecnie, na cztery miesiące przed inauguracją Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin (MRZR), gremia międzynarodowe – Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) oraz Międzynarodowa Konwencja Ochrony Roślin (IPPC), a także krajowe organizacje ochrony roślin intensywnie przygotowują się do organizacji wydarzeń, poprzez które na całym świecie w 2020 roku będzie popularyzowana tematyka zdrowia roślin. Oficjalne hasło obchodów brzmi „Chroniąc rośliny - chronisz życie” (ang. Protecting Plants, Protecting life).
Głównym przesłaniem Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin jest znaczenie zapobiegania rozprzestrzeniania się szkodników i chorób roślin, powodujących ogromne straty gospodarcze i spustoszenie w środowisku naturalnym, negatywnie wpływając na poziom życia, a nawet losy całych narodów.
Potwierdza to szereg przykładów z teraźniejszości i przeszłości rolnictwa. Czarną kartą historii Europy jest głód w dziewiętnastowiecznej Irlandii, spowodowany przez zarazę ziemniaka – chorobę wywołaną przez organizm grzybopodobny Phytophthora infestans. Ponieważ ziemniaki były podstawowym pożywieniem ówczesnych Irlandczyków, zniszczenie plonów ziemniaka doprowadziło do klęski głodu, a w konsekwencji do zmniejszenia populacji Irlandii o 30 procent: milion mieszkańców Irlandii umarło z powodu głodu lub chorób wywołanych niedożywieniem, a kolejnych 1,5 mln osób wyemigrowało z wyspy.
Współcześnie często jesteśmy niepokojeni informacjami o zagrożeniach związanych z występowaniem nowych, często bardzo niszczycielskich gatunków szkodników i organizmów chorobotwórczych dla roślin. Ich rozprzestrzenianie na nowe terytoria jest potęgowane przez ożywiony, ciągle rosnący międzynarodowy obrót towarów roślinnych oraz postępujące zmiany klimatu. Jedną z „ofiar” tych niekorzystnych zjawisk są plantacje bananów. Owoce te, które mają ok. 400 mln konsumentów na całym świecie, niebawem mogą stać się drogim, trudno dostępnym rarytasem. Wszystko z powodu tzw. choroby panamskiej bananów wywoływanej przez grzyb Fusarium oxysporum, który sieje spustoszenie w krajach Ameryki Pd., głównym zagłębiu produkcji bananów. Prognozuje się, że choroba może być przyczyną poważnego kryzysu ekonomicznego w całym regionie, poważnie już nadwyrężonym gospodarki Wenezueli. Naukowcy gorączkowo szukają rozwiązania problemu, a producenci i eksporterzy bananów w Kolumbii, Ekwadorze, Gwatemali i Kostaryce poważnie martwią się o swój byt.
Podobnie, jak w przypadku zdrowia ludzkiego, zapobieganie chorobom roślin jest o wiele bardziej skuteczne i opłacalne niż zwalczanie ich skutków. Zdrowe rośliny dają wyższe plony o wysokich walorach jakościowych. Mogą także wspomagać ludzi w walce z niekorzystnymi zmianami klimatu, deficytem wody i erozją gruntów. Dlatego koniecznym jest podnoszenie poziomu świadomości na temat znaczenia zdrowia roślin dla całego życia na Ziemi. „Ludzie, w tym również niektórzy decydenci, często nie wiedzą, czym jest zdrowie roślin. Nie zdają sobie również sprawy ze skali strat i potencjału, jaki moglibyśmy uzyskać, gdybyśmy zadbali o zdrowie roślin” – podkreśla Andrzej Chodkowski, Główny Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa. „Dlatego jestem przekonany, że popularyzacja tych zagadnień w trakcie trwania Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin przyczyni się do lepszego zrozumienia przez społeczeństwo, polityków i decydentów znaczenia zdrowia roślin dla gospodarki i środowiska”.
Państwowa Inspekcja Ochrony i Nasiennictwa już prowadzi intensywne przygotowania do organizacji obchodów Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin w Polsce. Sukcesywnie będziemy publikować informacje nt. planowanych wydarzeń i organizowanych konkursów.
W ostatnim czasie został też uruchomiony specjalny portal internetowy poświęcony problematyce MRZR, gdzie prezentowane są kluczowe fakty nt. zdrowia roślin, a także kalendarz wydarzeń związanych z MRZR, organizowanych na całym świecie począwszy od bieżącego roku.
FAO i IPPC kierują też zaproszenie do włączenia się w przygotowania obchodów MRZR, przede wszystkim do młodzieży szkolnej, przedstawicieli organizacji rządowych i pozarządowych, producentów rolnych oraz mediów.
Na szczególną uwagę zasługuje ogłoszenie o konkursie na najciekawsze historie ludzi dotyczące zdrowia roślin pt. „Moja historia”
Źródło Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa http://piorin.gov.pl/
