W dniu 18.06.2015 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi podpisał rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu zadań realizowanych przez Agencję Rynku Rolnego związanych z wdrożeniem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej programu Owoce i warzywa w szkole ustalające zasady realizacji programu w roku szkolnym 2015/2016.
Fot. Jabłka
ARR będzie przyjmowała zgłoszenia szkół podstawowych zamierzających uczestniczyć w programie w I semestrze roku szkolnego 2015/2016 w terminie do 3 lipca 2015 r.Dostawcy zobowiązani są do zawarcia umówze szkołami podstawowymi i dostarczenia ich kopii do OT ARR w terminie do 10 września 2015 r. W tym samym terminie zgłaszają się do programu szkoły, które samodzielnie będą organizowały dostawy owoców i warzyw i wnioskowały o pomoc. W roku szkolnym 2015/2016 dostawy owoców i warzyw do szkół mogą rozpocząć się już od 21 września 2015 r. dzięki czemu dzieci będą mogły skorzystać z dostępności sezonowych owoców i warzyw.
Na rok szkolny 2015/2016 Polska otrzymała z Komisji Europejskiej trzecie co do wielkości środki na realizację programu w UE, a łączny budżet programu wraz z wkładem krajowym wyniesie ok. 20,5 mln EUR (ok. 87,8 mln PLN). Oznacza to, iż Polska jest obecnie jednym z największych beneficjentów programu w UE, obok takich krajów jak Włochy i Niemcy.
Program – administrowany przez Agencję Rynku Rolnego - ma na celu promowanie wśród dzieci zdrowej diety oraz zmianę nawyków żywieniowych, a w szczególności zwiększenie ilości spożywanych przez nie owoców i warzyw.
Dlaczego to takie ważne?
Otyłości i nadwaga wśród dzieci stają się coraz powszechniejszym problemem, a jedną z przyczyn narastania tego zjawiska jest nieprawidłowa dieta, uboga w owoce i warzywa. Z najnowszych badań wynika, iż już jedna czwarta dzieci w Unii Europejskiej cierpi na nadwagę lub otyłość. Dlatego tak ważne jest prowadzenie na masową skalę działań, które mogą przyczynić się do poprawy nawyków żywieniowych dzieci, a w szczególności spożywania większych ilości owoców i warzyw. Program Owoce i warzywa w szkole, działając na dużą skalę, a przy tym stając się nieodłącznym elementem codziennego życia szkół, może skutecznie przyczynić się do odwrócenia tych niekorzystnych trendów.
W ramach programu dzieci otrzymują 2-3 razy w tygodniu świeże owoce i warzywa oraz soki. W skład porcji owocowo-warzywnych wchodzą: jabłka, gruszki, truskawki, borówki amerykańskie, marchewki papryka, rzodkiewki, kalarepka, pomidorki oraz soki owocowe i warzywne. Ważnym elementem programu, oprócz udostępniania owoców i warzyw, są specjalne działania edukacyjne, w których uczestniczą dzieci. Szkoły podstawowe uczestniczące w programie co najmniej dwa razy w semestrze organizują zajęcia w ramach których dzieci uczą się m.in. zasad zdrowego odżywiania oraz pochodzenia owoców i warzyw. Najpopularniejsze działania to warsztaty kulinarne, zakładanie ogródków przyszkolnych, wycieczki do sadów itp.
Program podlega również regularnej ocenie, która ma wykazać w jakim stopniu realizuje on zakładane cele. Prowadzone badanie przede wszystkim ma określić, czy program wpływa na zmianę nawyków żywieniowych dzieci, a w szczególności na ilości spożywanych owoców i warzyw.
Rok po roku docieramy do coraz większej liczby szkół i dzieci
Mając na celu jak najbardziej efektywne działanie oraz ograniczony budżet, program skierowano do dzieci w wieku, w którym najłatwiej ukształtować trwałe nawyki żywieniowe, a więc dzieci objętych edukacją wczesnoszkolną. W roku szkolnym 2014/2015 grupa docelowa została rozszerzona o dzieci realizujące obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego (tzw. „zerówki”) w szkołach podstawowych i objęła już przeszło 1,389 tys. dzieci, z których 96% wzięło udział w programie! Z kolei w roku szkolnym 2015/2016 wg danych MEN w programie będzie mogło uczestniczyć nawet przeszło 1,6 mln dzieci z klas 0-III szkoły podstawowej.
Program z roku na rok cieszy się coraz większą popularnością wśród szkół, wrósł już w środowisko szkolne stając się stałym elementem codziennego życia większości szkół podstawowych w Polsce.
Od początku uruchomienia programu w roku szkolnym 2009/2010 zarówno liczba dzieci uczestniczących w programie, jak i liczba szkół podstawowych wzrosły ponad 4-krotnie. Początkowo w roku szkolnym 2009/2010 w programie uczestniczyło zaledwie ok. 2,5 tys. szkół, i ok. 27% dzieci z grupy docelowej. Jednakże program bardzo szybko zyskał na popularności i zainteresowanie nim szkół zaczęło lawinowo rosnąć. W kończącym się roku szkolnym 2014/2015 w programie wzięło udział już przeszło 1,340 mln dzieci z ok. 11,3 tys. szkół podstawowych.
Program Owoce i warzywa w szkole finansowany jest z budżetu UE (88%) i budżetu krajowego (12%) a wraz z rozwojem programu zwiększeniu uległ również budżet programu, zarówno w wymiarze unijnym jak i krajowym. Począwszy od roku szkolnego 2014/2015 KE zadecydowała o zwiększeniu budżetu programu z 90 mln euro do 150 mln euro na rok szkolny, co przełożyło się również na wzrost środków jakie otrzymała na jego realizację Polska.
Program Owoce i warzywa w szkole jest lubiany i ceniony zarówno przez dzieci, jak i rodziców i nauczycieli. Realizacja programu w Polsce doceniana jest również przez Komisję Europejską i jej ekspertów. Polski program często prezentowany jest jako jedna z dobrych praktyk w tym zakresie na forum UE oraz spotkaniach ekspertów z zakresu promowania spożycia owoców i warzyw, takich jak konferencja EGEA w Mediolanie pt. Zdrowa dieta, zdrowe środowisko w ramach owocnej gospodarki: rola owoców i warzyw”. Konferencja EGEA obejmowała szerokie spektrum tematów związanych z rolą i promowaniem spożycia owoców i warzyw, począwszy od przeglądu światowych trendów polityki państwa na rynku owoców i warzyw, poprzez ostatnie odkrycia naukowe dotyczące roli owoców i warzyw w zapobieganiu chorobom nowotworowym i układu krążenia, a także zagadnienia związane z mechanizmami marketingowymi stosowanymi do promowania wybranych produktów oraz determinującymi wybory dokonywane przez konsumentów. Analizowano również zagadnienia dotyczące zrównoważonego rolnictwa oraz konieczność synergii i wspólnoty celów działań z zakresu zdrowia, odżywiania i rolnictwa. Z uwagi na kluczowe znaczenie odżywiania w okresie dzieciństwa, które determinuje późniejsze zdrowie człowieka, szczególna uwaga została poświęcona programom promującym owoce i warzywa skierowanym do dzieci, w tym programowi UE Owoce i warzywa w szkole. Ważnym elementem konferencji była wystawa i konkurs posterów naukowych poświęconych badaniom i inicjatywom promującym owoce i warzywa, do udziału w którym zaproszono również ARR. Poster dotyczący programu Owoce i warzywa w szkole zaprezentowany przez Panią Monikę Niewiarowską z Biura Wspierania Konsumpcji ARR spotkał się z dużym zainteresowaniem uczestników, którzy docenili dotychczasowe osiągnięcia programu, w tym stworzenie systemu, który pozwala dotrzeć do tak dużej liczby uczestników, a także ważne walory prozdrowotne programu, takie jak równoczesne udostępnianie dzieciom i owoców i warzyw.
---------
Warunki uczestnictwa w programie wraz z formularzami dostępne są na stronie internetowej www.arr.gov.pl.
