Nie jest możliwe odstąpienie od karania za nieprawidłowe wywiązywanie się z obowiązku zazielenienia

W związku z przedłużającym się procesem legislacyjnym w zakresie zasad wywiązywania się z obowiązku zazieleniania w ramach nowego systemu płatności bezpośrednich 24 marca 2015 r. Zarząd KRIR zwrócił się z wnioskiem do MRiRW o odstąpienie od karania za nieprawidłowe wywiązywanie się z w/w obowiązku, rolników którzy udowodnią, że dokonali zasiewów jesienią 2014 r. Taki wniosek był stawiany przez Krajową Radę Izb Rolniczych na posiedzeniach Prezydium Copa-Cogeca i uzyskał pełną akceptację organizacji członkowskich, czego efektem było wystąpienie Komitetów do Komisarza Hogana.

W odpowiedzi na w/w pismo Zarządu KRIR, resort rolnictwa poinformował, że od dnia 1 stycznia 2015 r. płatności bezpośrednie przyznawane są w oparciu o nowe przepisy, określone m.in. w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013". Rozporządzenie to weszło w życie w dniu 20 grudnia 2013 r., natomiast jego przepisy stosuje się od dnia 1 stycznia 2015 r. Przepisy regulujące praktykę dywersyfikacji upraw w ramach zazielenienia określone zostały w art. 44 ww. rozporządzenia. Pierwotnie zreformowany system płatności bezpośrednich miał obowiązywać od roku 2014, jednakże w związku z przedłużającym się procesem negocjacji, termin ten przesunięto na 2015 r. We wskazanym powyżej akcie prawnym określona została większość wymagań wynikających z zazielenienia, w tym z dywersyfikacji upraw, m.in. wskazane zostały progi obszarowe powyżej których gospodarstwa objęte tą praktyką powinny ją realizować, a także określona została definicja uprawy oraz liczba upraw w gospodarstwie. Należy zaznaczyć, że przepisy rozporządzenia 1307/2013 są bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Krajowe akty prawne określają jedynie te kwestie, które wymagały podjęcia decyzji przez państwo członkowskie lub wymagały ustanowienia dodatkowych wymogów, co oznacza, że w praktyce uszczegóławiają one tylko część unijnych przepisów w zakresie zazielenienia w celu lepszego dostosowania przepisów dotyczących zazielenienia do wewnętrznych uwarunkowań danego państwa członkowskiego.

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 marca 2015 r. w sprawie okresu obliczania udziału różnych upraw w celu dywersyfikacji upraw (Dz. U. poz. 340) określa jedynie termin, w trakcie którego kontrolowana będzie niniejsza praktyka. Termin ten przypada na okres od dnia 15 maja do dnia 15 lipca.

Ponadto w trakcie toczących się prac nad reformą Wspólnej Polityki Rolnej, podczas licznych spotkań organizowanych w całym kraju, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) szeroko informowało o projektowanym systemie płatności bezpośrednich. Po zakończeniu negocjacji oraz po opublikowaniu rozporządzenia nr 1307/2013 działania informacyjne zostały zintensyfikowane. Na przełomie czerwca i lipca 2014 r. przeprowadzone zostały szerokie konsultacje społeczne systemu płatności bezpośrednich na lata 2015-2020. Konsultacje skierowane były do wszystkich zainteresowanych, a w szczególności do środowisk rolniczych.

MRiRW dokłada wszelkich starań, by rolnicy zostali jak najlepiej poinformowani o nowych zobowiązaniach wynikających z zazielenienia. W tym celu prowadzona jest szeroka kampania informacyjna. Przedstawiciele MRiRW uczestniczą w licznych szkoleniach i spotkaniach z rolnikami, odbywających się w całym kraju oraz szkolą doradców. Szeroką kampanię informacyjną związaną z nowym systemem płatności bezpośrednich w całej Polsce prowadzi także Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) oraz Centrum Doradztwa Rolniczego (CDR).

Jednocześnie, na stronie internetowej MRiRW utworzona została zakładka Płatności bezpośrednie w 2015 r., prezentująca m.in. szczegółowe informacje na temat zazielenienia oraz obowiązujące akty prawne w tym zakresie. Informacje umieszczone w tej zakładce są na bieżąco aktualizowane i uzupełniane.

Przepisy w zakresie zazielenienia wynikają z przepisów unijnych, dlatego nie jest możliwe odstąpienie od karania za nieprawidłowe wywiązywanie się z obowiązku zazielenienia obowiązującego od 2015 r. Jednocześnie pragnę zauważyć, iż w ramach powyższych przepisów unijnych, wprowadzono, uwzględniając zgłaszane w trakcie negocjacji postulaty wielu państw członkowskich w tym Polski, okres przejściowy w zakresie stosowania sankcji w przypadku zazielenienia. I tak przez początkowe lata wdrażania zazielenienia (2015 r. i 2016 r.), kary za zazielenienie nie będą wykraczać poza kwotę płatności za zazielenienie i, w zależności od stopnia stwierdzonej niezgodności, będą, obejmować część lub całość płatności za zazielenienie. Natomiast w kolejnych latach kary będą mogły nawet przewyższać otrzymaną kwotę zazielenienia (w 2017 r. o maksymalnie 20%, a od 2018 r. o maksymalnie 25%), co oznacza, że w razie stwierdzenia niezgodności, kara za nieprzestrzeganie praktyk zazielenienia spowoduje także częściowe zmniejszenie innych płatności.