W odpowiedzi na stanowisko KRIR dotyczące wysokich cen środków do produkcji rolnej w szczególności nawozów oraz nadal trudnej sytuacji na rynku trzody chlewnej >>>, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w piśmie z dnia 15 marca 2022 r., przekazało następujące wyjaśnienia:
"Notowane od kilku miesięcy drastyczne wzrosty i wahania cen nawozów mineralnych bardzo niepokoją resort rolnictwa bowiem niekorzystnie oddziałują na możliwość prowadzenia racjonalnej gospodarki nawozowej. W związku z tym Ministerstwo podjęło szereg działań mających na celu ustabilizowanie sytuacji na rynku nawozów, o których Krajowa Rada Izb Rolniczych była informowana.
Ponadto Ministerstwo przygotowało projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, umożliwiający przyznanie rolnikom pomocy na zakup określonych nawozów mineralnych. Dalsze procedowanie ww. rozporządzenia jest uzależnione od stanowiska Komisji Europejskiej odnośnie możliwości przyznania rolnikom pomocy w tym zakresie.
Odnosząc się do wniosku o wystąpienie do KE w sprawie uruchomienia zakupów mięsa wieprzowego lub wybranych wyrobów wieprzowych na rezerwy strategiczne przez Agencję Rezerw Strategicznych, uprzejmie informuję, że stanowisko Wiceprezesa Rady Ministrów Henryka Kowalczyka w tej sprawie zostało przekazane przy piśmie do Pana prezesa z dnia 24 lutego br. (w załączeniu).
Pomoc w ramach operacji typu „Modernizacja gospodarstw rolnych” PROW 2014-2020 jest udzielana w celu poprawy wyników gospodarczych gospodarstw oraz ułatwiania restrukturyzacji i modernizacji gospodarstw. Tylko operacje wpisujące się w ten cel są przyjmowane do finansowania. Pomoc jest kierowana do gospodarstw o określonej wielkości ekonomicznej, które chcą wprowadzać zmiany, w wyniku których poprawi się ich konkurencyjność i rentowność. Pomoc jest udzielana w określonych obszarach (m.in. rozwój produkcji prosiąt, rozwój produkcji mleka krowiego, rozwój produkcji bydła mięsnego). Realizacja operacji ma doprowadzić do wzrostu wartości dodanej brutto w gospodarstwie, w szczególności w wyniku racjonalizacji technologii produkcji lub wprowadzenia innowacji, zmiany profilu produkcji lub skali produkcji, poprawy jakości produkcji lub zwiększenia wartości dodanej produktu.
Beneficjent, który otrzymał wsparcie, podejmuje określone zobowiązania, w tym zobowiązanie do zapewnienia trwałości operacji w okresie 5 lat od dnia wypłaty płatności końcowej. To zobowiązanie dotyczy wszystkich operacji obejmujących inwestycje w infrastrukturę lub inwestycje produkcyjne wspieranych z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych UE (EFSI), które działają w ramach wspólnych ram1. Beneficjent powinien wykorzystywać inwestycje, na które została przyznana i wypłacona pomoc, w sposób zgodny z przeznaczeniem i celami operacji. Ponadto, powinien prowadzić działalność związaną z przyznaną pomocą, której służyła realizacja operacji, lub której prowadzenie stanowiło warunek przyznania pomocy, z wykorzystaniem zrealizowanego zakresu rzeczowego operacji. Jeżeli beneficjent nie spełnia zobowiązań zapewniających trwałość operacji w ww. okresie, zwraca pomoc. Kwoty nienależnie wypłacone w odniesieniu do takiej operacji są odzyskiwane przez państwo członkowskie w wysokości proporcjonalnej do okresu, w którym nie spełniono wymogów2.
Beneficjent PROW 2014–2020 może nie zwracać wypłaconej mu pomocy w przypadku działania siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności. Organ przyznający pomoc podejmuje decyzje dotyczące siły wyższej i nadzwyczajnych okoliczności indywidualnie dla każdego przypadku na podstawie odpowiednich dowodów oraz stosując pojęcie siły wyższej w świetle prawa Unii Europejskiej dotyczącego rolnictwa. W przepisach rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013, wymienione zostały przypadki, które mogą zostać uznane jako „siła wyższa” i „nadzwyczajne okoliczności”.
„Siła wyższa” i „nadzwyczajne okoliczności” mogą zostać uznane w szczególności w następujących przypadkach:
1) śmierć beneficjenta;
2) długoterminowa niezdolność beneficjenta do wykonywania zawodu;
3) poważna klęska żywiołowa powodująca duże szkody w gospodarstwie rolnym;
4) zniszczenie w wyniku wypadku budynków inwentarskich w gospodarstwie rolnym;
5) choroba epizootyczna lub choroba roślin dotykająca, odpowiednio, cały inwentarz żywy lub uprawy należące do beneficjenta lub część tego inwentarza lub upraw;
6) wywłaszczenie całego lub dużej części gospodarstwa rolnego, jeśli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w momencie zawierania umowy o przyznaniu pomocy.
Powyżej wymienione przypadki, które mogą zostać uznane za siłę wyższą lub nadzwyczajne okoliczności, są przykładowe i nie stanowią katalogu zamkniętego przypadków. Można uznać inne niż ww. zdarzenie za przypadek siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności (stosując pojęcie siły wyższej w świetle prawa UE dotyczącego rolnictwa, w tym orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości). Przypadki siły wyższej zgłasza się właściwemu organowi wraz z odpowiednimi dowodami wymaganymi przez właściwy organ, w ciągu 15 dni roboczych od dnia, w którym beneficjent lub upoważniona przez niego osoba są w stanie dokonać tej czynności. W przypadku operacji typu „Modernizacja gospodarstw rolnych” PROW 2014-2020 wniosek zawierający opis sprawy wraz z uzasadnieniem oraz niezbędnymi dokumentami, jeżeli Beneficjent jest już w ich posiadaniu, składa się w ARiMR."
1 Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejski Fundusz Społeczny (EFS), Fundusz Spójności, Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR)
2 art. 71 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 320).
3 art. 2 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 549, z późn. zm.)
- Jan Marciszewski
