Szkolenia Integrowana Ochrona Roślin dla doradców zajmujących się zawodowo doradzaniem rolnikom i właścicielom lasów spoza województwa mazowieckiego zostały zrealizowane w ramach zawartej Umowy z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Szkolenia realizowane były w ramach poddziałania 2.3 Wsparcie dla szkolenia doradców w ramach działania Usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem rolnym i usługi z zakresu zastępstw objętego PROW 2014-2020.
Projekt realizowany był przez Konsorcjum w składzie:
- Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Radomiu – lider
Partnerzy:
- Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu,
- Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach
- Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy
Łącznie, w ramach operacji która realizowana była w dwóch etapach przeprowadzono 18 szkoleń dla 399 doradców w tym 13 modułu rolniczego, 4 warzywniczego oraz jedno modułu sadowniczego.
Każde szkolenie składało się z 3 zjazdów dwudniowych i obejmowało 48 godzin dydaktycznych, z których 8 godzin zrealizowano w formie wykładów a 40 godziny w formie zajęć praktycznych. Zajęcia prowadzone były przez kadrę naukową instytutów – konsorcjantów oraz SGGW i UP w Lublinie.
Szkolenia odbyły się w 3 modułach: rolniczym, warzywniczym i sadowniczym.
W 13 szkoleniach modułu rolniczego wzięło udział 287 doradców, w 4 szkoleniach modułu warzywniczego uczestniczyło 88 doradców, a w module sadowniczym 24 doradców z wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego, CDR O/Poznań oraz prywatnych podmiotów doradczych zajmujących się świadczeniem usług doradczych na terenie kraju z wyłączeniem województwa mazowieckiego.
Szkolenia modułu rolniczego zrealizowano w IOR- PIB we współpracy z CDR O/Poznań (8 szkoleń), w IUNG -PIB (2 szkolenia) oraz w CDR O/Radom (3 szkolenia). W CDR O/Radom zrealizowano również moduł sadowniczy (1 szkolenie) i warzywniczy (4 szkolenia).
Wprowadzeniem do zajęć praktycznych były wykłady (8 godzin) podczas których uczestnicy zapoznali się z cechami charakteryzującymi patogeny, chwasty i szkodniki rośliny rolnicze, warzywnicze, sadownicze, zasadami regulacji zachwaszczenia po wykonaniu zasiewów i sadzeniu oraz narzędziami wspomagającymi podejmowanie decyzji o przeprowadzeniu zabiegu ochrony roślin rolniczych.
Uczestnicy podczas zajęć praktycznych zdobyli umiejętność rozpoznawania chorób, szkodników i chwastów, występujących sezonowo w uprawach roślin rolniczych, sadowniczych i warzywniczych a także powodowanymi przez nie uszkodzeniami. Zajęcia praktyczne z modułu rolniczego zrealizowano w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym w Winnej Górze IOR-PIB, IUNG-PIB ( Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym w Grabowie) natomiast sadowniczego i warzywniczego w sadach, polach Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach oraz gospodarstwach rolnych.
Podczas realizacji modułu rolniczego na polach doświadczalnych w Winnej Górze, uczestnicy rozpoznawali choroby na roślinach (np. choroby podstawy źdźbła zbóż – zgorzele, fuzariozy; mączniaki; rdze; suchą zgniliznę kapustnych, czerń krzyżowych, kiłę kapusty; głownie kukurydzy itp.) i szkodniki charakterystyczne dla poszczególnych gatunków roślin: pszenicy, rzepaku, kukurydzy, buraka, roślin bobowatych.
Podczas lustracji plantacji wykładowcy omawiali sprawców chorób (grzyby) i wskazywali charakterystyczne objawy porażenia roślin w różnych fazach rozwojowych. W przypadku rozpoznawania szkodników pokazano objawy uszkodzeń i miejsca żerowania, wskazywano na okresy nalotów i aktywności owadów. Mówiono też o metodach obserwacji polowych w celu określenia terminu wykonania zabiegu opryskiwania roślin np. liczenie porażonych roślin na m2 plantacji, wykorzystanie żółtych naczyń.
Na polach prowadzono też zajęcia z rozpoznawania chwastów w uprawach rolniczych. W czasie zajęć uczestnicy rozpoznawali siewki i formy w pełni rozwinięte chwastów, między innymi z rodziny: astrowatych (np. maruna bezwonna, rumian polny, rumianek polny), fiołkowatych, goździkowatych, marzanowatych (np. przytulia czepna), komosowatych (np. komosa biała), prosowatych.
Podczas prowadzonych zajęć polowych zbierano rośliny porażone przez choroby oraz szkodniki na nich występujące. Następnie w ramach zajęć laboratoryjnych zebrane „okazy” preparowano i oglądano pod mikroskopem.
Diagnostyka laboratoryjna obejmowała również choroby, szkodniki, chwasty występujących na roślinach sadowniczych i warzywniczych. Podczas zajęć dotyczących identyfikacji szkodników oraz owadów pożytecznych wykorzystywanych w sadownictwie wykorzystano mikroskopy stereoskopowe (binokulary) oraz sczyszczarki do sczyszczania roztoczy z liści. Pod binokularem oglądano m.in. przędziorki, szpeciele, a także uszkodzenia różnych organów roślin (liści, pędów, owoców) spowodowane przez szkodniki.
Zajęcia praktyczne z techniki ochrony roślin rolniczych, warzywniczych i sadowniczych z wykorzystaniem ciągnika z opryskiwaczem przeprowadzone zostały odpowiednio w RZD w Winnej Górze – IOR -PIB, IUNG – PIB ( RZD Grabów) oraz polach i sadach doświadczalnych Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach.
Podczas tych zajęć w szczególności zwrócono uwagę uczestników na zagadnienia takie jak: kluczowe podzespoły opryskiwacza i ich sprawność techniczna pod kątem wpływu na jakość zabiegu, wyposażenie opryskiwacza poprawiające bezpieczeństwo dla ludzi i środowiska, kalibracja opryskiwacza oraz metody ograniczania znoszenia cieczy użytkowej.
Wszystkie zajęcia praktyczne i laboratoryjne prowadzone były dla grup nie większych niż 12 osobowych.
Uczestnicy szkoleń otrzymali materiały szkoleniowe w postaci broszury „ Integrowana Ochrona Roślin” oraz prezentacji wykładów. Ankiety oceniające jakość szkoleń w zdecydowanej większości wykazały wysoki poziom satysfakcji doradców z tematyki, formuły, organizacji i poziomu merytorycznego przeprowadzonych szkoleń. Podkreślić należy, że projekt realizowany był w okresie ograniczeń i regulacji związanych z wystąpieniem SARS-CoV-2, co wiązało się ze spełnieniem przez organizatorów określonych dodatkowych wymogów i dyscypliny uczestników szkoleń.
