W dniu wczorajszym (22.03.2023 r.) rozpoczęło się Europejskie Forum Rolnicze w Jasionce. Jedną z głównych sesji tematycznych była ta, poświęcona ocenie nowej Wspólnej Polityki Rolnej, w której wzięli udział Ministrowie Rolnictwa Polski, Czech i Litwy oraz Komisarz ds. Rolnych Unii Europejskiej, Pan Janusz Wojciechowski. Pierwsi zabrali głos goście z zagranicy. W zasadzie obydwaj Panowie powiedzieli to samo i potwierdzili nasze zastrzeżenia do wdrażanych właśnie Krajowych Planów Strategicznych. W ich ocenie blokują one produkcję żywności, co w obecnej sytuacji zagraża bezpieczeństwu żywnościowemu Europy. Wyrażono również obawę co do realności powrotu gospodarstw, które będą łączyły produkcję roślinną z produkcją zwierzęcą. Zwrócono również uwagę na skomplikowane procedury i ukierunkowanie wsparcia na mniejsze gospodarstwa rolne, kosztem towarowej produkcji rolniczej.
Wystąpienie Komisarza Wojciechowskiego i Ministra Henryka Kowalczyka zostało przerwane przez obecnych na sali rolników z inicjatywy „Oszukana Wieś”. Dzięki dużym umiejętnościom Karola Bujoczka, Redaktora Naczelnego Top-Agrar, który moderował tę sesję udało się powrócić do cywilizowanej dyskusji. Został ona zdominowana poprzez kwestię sytuacji na rynku zbóż. Rolnicy zarzucili polskim władzom oraz Komisji Europejskiej kompletną bezczynność w ostatnim roku czasu, która spowodowała niekontrolowany napływ zboża, kukurydzy i rzepaku z Ukrainy na teren Polski oraz innych krajów sąsiadujących z Ukrainą. To spowodowało dramatyczny spadek cen zbóż. Według kalkulacji prowadzonych regularnie przez WIR, przy obecnym poziomie cen i kosztów produkcja tych płodów rolnych stała się nieopłacalna. Minister Kowalczyk zwrócił uwagę na bardzo trudną sytuację rynkową, wywołaną wojną na Ukrainie. Ma ona wpływ na rynki globalne i trudno jest w tej sytuacji właściwie reagować na niektóre zdarzenia. Komisarz Wojciechowski zapowiedział, że Komisja Europejska wyrazi na dniach zgodę na pomoc publiczną dla producentów zbóż w Polsce. Jej łączna wartość wyniesie około 900 mln zł. Komisarz zapowiedział, że jeśli sytuacja nie poprawi się to strona Polska może wnioskować do Komisji Europejskiej o kolejne zgody i pomoc finansową. Obecny na konferencji, były Minister Rolnictwa Pan Artur Balazs podkreślił, że niekontrolowany napływ zbóż do Polski jest wynikiem działań Komisji Europejskiej i to Komisja musi solidarnie z innymi krajami pomóc Polsce w rozwiązaniu tego problemu. Zalegające w Polsce zboże musi zostać wywiezione jeszcze przed żniwami ponieważ jego pozostawienie na terenie Unii spowoduje rzeczywiście dramatyczną sytuację po żniwach. Komisarz Wojciechowski zapowiedział, kolejne, robocze spotkanie z rolnikami w Polsce, już po Świętach Wielkiej Nocy, w celu wypracowania nowych rozwiązań.
W międzyczasie Wielkopolska Izba Rolnicza otrzymała do konsultacji projekt rozporządzenia PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie tymczasowej liberalizacji handlu będącej uzupełnieniem koncesji handlowych mających zastosowanie do ukraińskich produktów na podstawie Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich
państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony. Zgodnie z tym projektem zerowe stawki celne na towary z Ukrainy mają być utrzymane przez kolejny rok. Jako WIR zgłosiliśmy do tego projektu zasadnicze uwagi, wskazując, że:
- Polscy, w tym wielkopolscy rolnicy ponoszą bardzo duże straty finansowe, w związku z napływem do Polski zbóż, rzepaku, kukurydzy oraz drobiu z terenu Ukrainy. Ceny skupu tych płodów rolnych znacząco spadły i w dniu dzisiejszym znajdują się poniżej poziomu opłacalności produkcji. Te fakty nie znalazły się w zdanej mierze w ocenie skutków tej regulacji. W związku z czym wnioskujemy o uzupełnienie planowanej regulacji o ocenę skutków przedłużenia okresu braku ceł na polskie rolnictwo i polskie gospodarstwa rolne.
- Analiza takich skutków powinna być następnie uzupełniona o wskazanie w projektowanym rozporządzeniu mechanizmów rekompensat dla polskich rolników, które naszym zdaniem będą musiały zostać wdrożone. Rozumiemy konieczność wspierania Ukrainy natomiast ciężary takiego wsparcia nie mogą zostać wprost przeniesione na rolników poprzez tak znaczący spadek cen skupu zbóż, rzepaku i kukurydzy.
- Planowane rozporządzenie powinno zawierać również mechanizmy tranzytu płodów rolnych z Ukrainy poza obszar Unii Europejskiej w sposób, który nie będzie zakłócał cen skupu płodów rolnych w krajach UE, szczególnie tych, które graniczą z Ukrainą.
- Rozporządzenie powinno regulować kwestię zboża technicznego i eliminować patologie związane z jego napływem na obszar celny UE.
- W rozporządzeniu powinny zostać wskazane mechanizmy oraz źródła ich finansowania pozwalające na lepszą kontrolę fitosanitarną napływających do Polski płodów rolnych z Ukrainy.
Jako WIR uważamy również, że kwestie rolne będą miały bardzo duże znaczenie dla akcesji Ukrainy do Unii Europejskiej. Już dzisiaj jest potrzebna poważna rozmowa i debata na ten temat.
Opracowanie:
Andrzej Przepióra
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/