„Państwa członkowskie i Komisja nie podjęły dostatecznych starań, by wykazać, że budżet przeznaczony na rozwój obszarów wiejskich w wysokości 100 mld euro jest wydawany rozsądnie”, twierdzą kontrolerzy UE. Europejski Trybunał Obrachunkowy stwierdza w opublikowanym dzisiaj sprawozdaniu, że obecne rozwiązania w zakresie monitorowania i oceny nie zapewniły na czas informacji potrzebnych do podjęcia decyzji na temat najbardziej skutecznych i wydajnych działań na potrzeby opracowania polityki rozwoju obszarów wiejskich na lata 2014-2020.W okresie finansowania 2007-2013 UE przeznaczyła niemal 100 mld euro na osiągnięcie celów w zakresie rozwoju obszarów wiejskich. Państwa członkowskie również asygnowały na ten cel środki krajowe w wysokości 58 mld euro w ramach współfinansowania programów rozwoju obszarów wiejskich (PROW). Programy te opracowywane są przez państwa członkowskie. Po zatwierdzeniu programów przez Komisję są one wdrażane przez państwa członkowskie.
„Państwa członkowskie i Komisja Europejska w zbyt dużym stopniu koncentrowały się na wykorzystaniu budżetu przeznaczonego na rozwój obszarów wiejskich, a w niewystarczający sposób na wydajnym osiąganiu rezultatów”, stwierdził Jan Kinšt, członek Trybunału odpowiedzialny za sprawozdanie.
Rada Europejska podkreśliła, że każde euro z budżetu UE musi być wydane nie tylko w sposób prawidłowy, ale również rozsądny. Kontrola Trybunału wykazała jednak, że państwa członkowskie nie wykazały większego zainteresowania rezultatami osiągniętymi w ramach ich PROW. Komisja zatwierdziła PROW państw członkowskich, które zawierały ogólne cele i w których nie sprecyzowano, co zamierza się w nich osiągnąć.
Kontrolerzy UE stwierdzili w ramach tej kontroli, że niedociągnięcia państw członkowskich w zakresie monitorowania i oceny sprawiły, że otrzymane informacje nie były wystarczająco wiarygodne, spójne ani istotne, aby przedstawić osiągnięte rezultaty w odniesieniu do celów. Sprawozdawczość na temat osiągniętych rezultatów była nieodpowiedna.
Ponadto Komisja i państwa członkowskie nie wykorzystały w wystarczającym stopniu dostępnych informacji na temat rezultatów w celu zwiększenia skuteczności i wydajności wydatków na rozwój obszarów wiejskich. Usprawnienia w zakresie monitorowania i oceny mogą i powinny być dokonane podczas pozostałej części obecnego okresu wydatkowania (do końca 2015 r.), aby zagwarantować, że budżet UE jest wydawany rozsądnie. Ponadto nadchodzący okres programowania 2014-2020 stanowi okazję dla Komisji i państw członkowskich, aby skoncentrować się na skuteczności i wydajności w nowej polityce wydatków, a następnie przy wyborze operacji i projektów do finansowania. Najważniejsze w tym względzie jest ustalenie bardziej precyzyjnych celów oraz usprawnienie monitorowania i oceny rezultatów. Mając to na uwadze, kontrolerzy UE sformułowali szereg zaleceń.
Sprawozdania specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego publikowane są przez cały rok i przedstawiają wyniki kontroli wybranych obszarów działalności UE lub kwestii związanych z zarządzaniem.
Niniejsze sprawozdanie specjalne (nr 12/2003) zatytułowane jest „Czy Komisja i państwa członkowskie mogą wykazać, że budżet UE przeznaczony na politykę rozwoju obszarów wiejskich jest wydawany rozsądnie?”.
Trybunał zbadał, czy jasno sformułowano, co zamierza się osiągnąć za pomocą wydatków na rozwój obszarów wiejskich oraz czy istnieją wiarygodne informacje na temat tego, co osiągnięto za pomocą tych wydatków i na ile wydajnie. Kluczowym elementem w tej kwestii jest system monitorowania i oceny, zwany również wspólnymi ramami monitorowania i oceny (CMEF).
System monitorowania i oceny powinien dostarczać informacji, które wydatki są skuteczne i wydajne, a które takie nie są. Takie informacje są potrzebne do celów rozliczalności: do poinformowania Parlamentu Europejskiego, Rady i opinii publicznej, co osiągnięto w ramach budżetu UE, oraz wykazania, że środki zostały wydane skutecznie i wydajnie, zgodnie z zasadami należytego zarządzania finansami. Monitorowanie i ocena pozwalają również na zidentyfikowanie słabych punktów oraz na wprowadzenie zmian zarówno w trakcie siedmioletniego okresu programowania, jak i podczas planowania przyszłych polityk, przepisów i programów wydatkowania.
W ramach kontroli stwierdzono, że Komisja i państwa członkowskie nie wykazały w sposób wystarczający, co osiągnięto w odniesieniu do celów polityki rozwoju obszarów wiejskich, oraz że brakuje gwarancji co do tego, że budżet UE przeznaczony na rozwój obszarów wiejskich jest wydawany rozsądnie.
W oparciu o swoje ustalenia, Trybunał zaleca, co następuje:
- Komisja i państwa członkowskie powinny wykorzystywać system monitorowania i oceny, aby w większym stopniu skoncentrować się na osiąganiu rezultatów;
- Komisja i państwa członkowskie powinny teraz podjąć działania mające na celu zagwarantowanie, że można uzyskać dobrej jakości i porównywalne informacje z ocen ex post, które zostaną przeprowadzone w 2015 r. w odniesieniu do okresu programowania 2007-2013;
- Komisja powinna ulepszyć koncepcję wspólnych ram monitorowania i oceny, aby zapewnić bardziej terminowe, istotne, wiarygodne i porównywalne informacje, zwłaszcza w zakresie skuteczności i wydajności każdego działania pod kątem osiągania rezultatów;
- państwa członkowskie i Komisja powinny dopilnować, by programy rozwoju regionalnego na okres 2014-2020 stanowiły lepszą podstawę należytego zarządzania finansami przy zastosowaniu szczegółowych, mierzalnych celów oraz planów monitorowania i oceny skuteczności i wydajności programów;
- państwa członkowskie powinny uwzględnić kwestie skuteczności i wydajności przy realizacji PROW na lata 2014-2020, przy czym informacje gromadzone w procesie składania wniosków, wyboru i płatności powinny być wykorzystywane ponownie na potrzeby monitorowania i oceny;
- państwa członkowskie i Komisja powinny poprawić sprawozdawczość na temat osiągniętych rezultatów w zakresie budżetu UE w celu poprawy rozliczalności. Powinno to obejmować bardziej systematyczne monitorowanie ustaleń z ocen.
Redaktor: Katarzyna Kuznowicz
Źródło
Krajowa Rada Izb Rolniczych
http://krir.pl
