Dzięki Wspólnej Polityce Rolnej (WPR) zaledwie połowa krajów Unii Europejskiej (UE) zdołała ograniczyć ubóstwo i utworzyć lepiej płatne miejsca pracy w rolnictwie, tak wynika z nowego raportu Banku Światowego.
Raport analizuje, w jaki sposób nowe inwestycje i usługi w sektorze rolnictwa wspierane flagową polityką UE, mogą przyczyniać się do obniżenia ubóstwa i zmieniać rolnictwo w sektor dający rolnikom lepiej płatną i bardziej atrakcyjną pracę.
Węgry, Słowacja, Estonia, Dania czy Holandia to przykłady tych krajów UE, które były w stanie z powodzeniem zmodernizować swoje rolnictwo dzięki zaoferowaniu rolnikom odpowiedniego wsparcia doradczego. Ponadto kraje te wybudowały lokalne drogi, zadbały o stabilne prawo własności, zainwestowały w edukację i zdrowie na terenach wiejskich.
Inne kraje, takie jak Bułgaria, Portugalia, Rumunia, Słowenia czy Grecja, nie zdołały zredukować ubóstwa w rolnictwie. Aby tak się stało, należy zapewnić podstawowe warunki dla rozwoju rolnictwa poprawiające rezultaty inwestycji realizowanych w ramach WPR. Pozostałe kraje UE również można podzielić według kryterium sukcesu na polu transformacji sektora rolniczego.
„W połowie krajów UE rolnictwo i bieda nie idą ze sobą w parze – tam różnica w dochodach pomiędzy rolnictwem a innymi segmentami gospodarki zawęża się. Co więcej, w krajach takich jak na przykład Holandia, praca w rolnictwie może gwarantować wyższe dochody niż praca w innych sektorach” – mówi Arup Banerji, Dyrektor Regionalny Banku Światowego na Unię Europejską.
„Dziś około połowa krajów UE dostrzega fakt, że rolnictwo może wspierać zrównoważony wzrost gospodarczy. Pozostałe kraje wciąż mają sporo do zrobienia w zakresie zapewnienia podstawowych warunków do rozkwitu rolnictwa” – dodaje Arup Banerji.
Z raportu Banku Światowego wynika, że WPR poprawiła warunki zatrudnienia w rolnictwie. Płatności bezpośrednie „oddzielone od wielkości produkcji” (decoupled payments) oraz współfinansowanie inwestycji w gospodarstwach rolnych zdecydowanie przyczyniły się do poprawy kondycji sektora rolnictwa. Na przykład, w nowych krajach UE 10-procentowy wzrost tych wydatków w ramach WPR oznaczałby poprawę wydajności pracy w rolnictwie z 3,1 procent do 4,7 procent.
Innego rodzaju wsparcie w postaci płatności ściśle powiązanych z poziomem produkcji (coupled payments) nie ma z kolei takiego pozytywnego wpływu, wynika z raportu. W przeszłości tego typu płatności potrafiły prowadzić do masowej nadprodukcji i zawirowań cenowych na międzynarodowych rynkach.
„Niektóre kraje wspierają rolników zanim jeszcze zagwarantuje się im dostęp do infrastruktury potrzebnej do tego, aby skutecznie wprowadzać swoje produkty na rynek” – mówi Rogier van den Brink, ekonomista Banku Światowego. „Faktem jednak jest, że WPR zdecydowanie poprawiła sytuację sektora rolnego, docierając do rolników w każdym zakątku Unii Europejskiej. Wierzymy, że rekomendacje zawarte w raporcie dodatkowo umocnią WPR jako silny instrument transformacji strukturalnej wspólnoty” – dodaje Rogier van den Brink.
Raport Banku Światowego wskazuje, że monitoring WPR w przyszłości powinien skupiać się na analizie skutków działań, a nie na mierzeniu skomplikowanych procesów biurokratycznych. Takie podejście powinno sprzyjać także wzrostowi prywatnych inwestycji w projekty wspierane przez WPR, które biorą pod uwagę również interes publiczny, czyli w środowisko, rolnictwo ekologiczne czy dobrostan zwierząt.
Bank Światowy
Bank Światowy jest międzynarodową instytucją finansową, której misją jest ograniczanie ubóstwa i wspieranie zrównoważonego rozwoju. W skład Grupy Banku Światowego wchodzi pięć instytucji: Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (ang. skrót IBRD), Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju (IDA), Międzynarodowa Korporacja Finansowa (IFC), Wielostronna Agencja Gwarancji Inwestycji (MIGA) oraz Międzynarodowe Centrum
Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych (ICSID). Działając w ponad stu krajach, Bank Światowy udziela preferencyjnych kredytów, które wspierają różnego rodzaju inwestycje i reformy w takich obszarach jak infrastruktura, administracja publiczna, sektor finansowy, zdrowie i wiele innych. Bank wspiera również kraje poprzez projekty doradcze i analityczne.
Polska jest członkiem Banku Światowego od 1986 r. W 1990 r. zostało otwarte biuro w Warszawie. Od tego czasu Bank Światowy jest jedną z najważniejszych organizacji wspierających rozwój Polski. W sumie Bank udzielił Polsce pożyczek o wartości 16 miliardów dolarów oraz zrealizował szereg projektów analitycznych w zakresie m.in. finansów publicznych, warunków prowadzenia działalności gospodarczej, reform rynku pracy, infrastruktury czy zdrowia. Do kluczowych projektów realizowanych obecnie przez Bank Światowy w Polsce należą między innymi projekty przeciwpowodziowe na Odrze i Wiśle, wspieranie słabiej rozwiniętych regionów Polski, a także opracowywanie modeli koordynowanej opieki zdrowotnej.
