Bezpieczeństwo żywnościowe i stałe dostawy żywności dla konsumentów to dwa elementy, które najbardziej niepokoją Copa i Cogeca oraz ogół społeczeństwa. Pandemia COVID-19 ma niszczący wpływ na rynek ziemniaków konsumpcyjnych, co będzie miało reperkusje dla innych segmentów rynku ziemniaków, w tym dla europejskich organizacji producentów, takich jak spółdzielnie działające w łańcuchu dostaw ziemniaków świeżych oraz zajmujące się produkcją skrobi.
Straty szacowane są na ponad 400 mln euro (zob. załącznik), do czego należy dodać utratę wartości dodanej generowanej przez handel, przetwórstwo, gastronomię i inne kanały. Copa i Cogeca pragną podkreślić, że w latach 2018 i 2019 wystąpiła nadzwyczajna susza. Dlatego też rezerwy gospodarcze rolników zostały wyczerpane. Szybka pomoc w zakresie płynności finansowej i rządowe gwarancje kredytowe mają ogromne znaczenie dla gospodarstw rolnych.
Copa i Cogeca wzywają Komisję do zapewnienia wsparcia finansowego pochodzącego spoza budżetu WPR oraz do rozważenia wprowadzenia tymczasowych nadzwyczajnych środków wsparcia dla europejskiego sektora ziemniaczanego w związku z tym bezprecedensowym kryzysem.
Copa i Cogeca postulują do Komisji o uruchomienie art. 219 i 221 rozporządzenia nr 1308/2013, aby zapewnić lepszą organizację łańcuchów dostaw ziemniaków i lepiej je przygotować do stawienia czoła przyszłym problemom po zniesieniu środków izolacji domowej w UE i w krajach trzecich. 22 kwietnia 2020 r. Copa i Cogeca zaapelowały do Komisji Europejskiej o ocenę możliwości wdrożenia:
- Wsparcia dla prywatnego przechowywania frytek mrożonych, którego celem byłoby zbudowanie strategicznych zapasów dostępnych natychmiast na potrzeby konsumpcji wewnętrznej w UE i na eksport po zniesieniu środków izolacji domowej. Środek ten zapobiegłby utracie części rynku należącej do UE w krajach trzecich na rzecz konkurentów z krajów trzecich. Ten rodzaj środka powinien obejmować jedynie frytki mrożone wytworzone z ziemniaków objętych umowami i być obwarowany pewnymi warunkami, które przetwórcy musieliby spełnić, w szczególności uruchomienie linii produkcyjnych przy maksymalnej mocy przerobowej. Z chwilą zniesienia ograniczeń wychodzenia z domu pojawi się ostra konkurencja między podmiotami w sektorze w UE oraz między UE a państwami trzecimi, które będą walczyć o odzyskanie udziału w rynku. Zagrozi to cenom produktów mrożonych wytwarzanych z ziemniaków. Co z kolei wpłynie na dochody unijnych producentów ziemniaków.
- Środka wsparcia na wycofanie z rynku ziemniaków konsumpcyjnych w wysokości około 70 euro za tonę plus 15 euro za tonę na koszty likwidacji ziemniaków (mycie, wykopywanie, usuwanie kamieni, transport). Pomoc taka miałaby zastosowanie do ziemniaków przeznaczonych na produkcję paszy, skrobi, metanizację i wszelkie inne uzasadnione formy wycofania. Takie środki wsparcia są konieczne, aby uniknąć sytuacji, w której przemysł przetwórczy w późniejszym okresie tanio sprzedawałby mrożone frytki wytworzone z ziemniaków kupowanych za bezcen na wolnym rynku.
- Wsparcia dla prywatnego przechowywania i wycofywania młodych ziemniaków w wysokości ok. 150 euro za tonę oraz koszty sortowania, kalibrowania, pakowania i transportu ponoszone przez organizacje producentów takie jak spółdzielnie. Wycofane młode ziemniaki muszą zostać rozdysponowane w drodze bezpłatnej dystrybucji wśród organizacji charytatywnych i fundacji, zakładów karnych, szkół, obozów wypoczynkowych, szpitali i domów spokojnej starości. Rozdysponowane w ten sposób ilości powinny zostać dodane do wolumenu zwykle kupowanego przez takie zakłady.
- Wsparcia dla funduszy promocyjnych obejmujących przede wszystkim potrzeby segmentu ziemniaków świeżych, do wykorzystania do zapobiegania kryzysom rynkowym i w zarządzaniu rynkiem.
Ponadto, Copa i Cogeca zaproponowały włączenie ziemniaka do zakresu programów Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD) i zachęcenie państw członkowskich do promowania ziemniaków w ramach programów szkolnych.
Organizacje producentów uznane przez państwa członkowskie na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 muszą być upoważnione do zarządzania wyżej wymienionymi środkami.
Źródło:KRIR
Źródło Warmińsko - Mazurska Izba Rolnicza http://www.wmirol.org.pl
