LULUCF - skrót od: land use, land use change and forestry - użytkowanie gruntów, zmiana użytkowania gruntów i leśnictwo. Tak nazywa się unijna inicjatywa mająca na celu zwiększenie zaangażowania sektora rolnictwa i leśnictwa w walkę z globalnym ociepleniem klimatu. To jeden z tematów omawianych podczas konferencji zorganizowanej przez Centrum Doradztwa Rolniczego oddział w Radomiu pt. Racjonalne gospodarowanie zasobami naturalnymi w rolnictwie” w dniach 26-26 października w Warszawie.
Inicjatywa pod nazwą LULUCF obejmuje gospodarowanie glebą, drzewami, roślinami, biomasą i drewnem, które mają bardzo duże znaczenie w polityce przeciwdziałania zmianie klimatu prowadzonej przez Unię Europejską. Działania w sferze LULUCF są bardzo istotne z uwagi na jako jedne z nielicznych możliwości mogących również prócz emisji usuwać CO2 z atmosfery. Tutaj należy pokreślić role lasów w UE, które pochłaniają co roku blisko 10% łącznych emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej.
Od października 2014 r. pracowano nad przepisami mającymi określić w jaki sposób sektor LULUCF może włączyć się ochronę klimatu trwały. Wtedy to Rada Europejska podjęła zobowiązanie, że do 2030 r. kraje Unii Europejskiej zredukują emisję gazów cieplarnianych o 40% w porównaniu z poziomem z 1990r. W proces ten zaangażowane mają być wszystkie działy, w tym te, które użytkują grunty rolne i leśne. Od roku 2015 trwało gromadzenie danych związanych z wpływem sektora LULUCF na emisję gazów cieplarnianych (głównie CO2).
Biorąc pod uwagę, że LULUCEF to także "pochłaniacz" CO2, uzgodniono możliwość kompensacji z innymi branżami, ale tylko w wysokości 3,5% pochłoniętej przez drzewa masy dwutlenku węgla. Ostatecznie treść rozporządzenia LULUCF została przyjęta przez Radę Europejską 14 maja 2018 r. Dokument określa zobowiązania poszczególnych państw w zakresie ograniczania i rozliczania emisji gazów cieplarnianych przez sektor LULUCF, (główna zasada: emisja minus pochłanianie musi być mniejsza lub równa zero) oraz ustanawia ramy włączenia emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych pochodzących z działalności związanej z użytkowaniem gruntów, zmianą użytkowania gruntów i leśnictwem do ram unijnej polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030.
Zakres zobowiązań został rozszerzony, tak aby obejmował on wszystkie rodzaje użytkowania gruntów w tym terenów podmokłych. Dlatego wprowadza się praktyki przyjazne klimatowi i środowisku. Oznacza to pomoc dla rolników w rozwoju praktyk rolnych przyjaznych klimatowi oraz wsparcie dla leśników dzięki lepszemu uwidocznieniu korzystnego dla klimatu wpływu produktów drzewnych, które mają zdolność przechowywania dwutlenku węgla pochłoniętego z atmosfery i mogą zastępować materiały charakteryzujące się dużą intensywnością emisji.
W przepisach ujęto m.in. zasady rozliczania dotyczące ilości obszarów gruntów zalesionych i wylesionych, rozliczania pochłaniania i emisji zarządzanych gruntów leśnych, czy zasady rozliczania CO2 "magazynowanego" w produktach drzewnych. Rozporządzenie o użytkowaniu gruntów i leśnictwie określa wiążące zobowiązanie dla każdego z państw członkowskich w zakresie emisji CO2 w obszarze zarządzania gruntami i leśnictwa oraz wprowadza zasady rozliczania służące sprawdzeniu, czy spełniono te wymogi.
Państwa członkowskie ustalą poziom referencyjny dla swoich lasów na podstawie emisji i pochłaniania obliczonego dla okresu z lat 2000-2009. Poziom ten uwzględnia również zmieniającą się strukturę wiekową drzewostanów. Co przekłada się na pozyskanie drewna. Ważnym elementem całego systemu jest "bilans" ekosystemu LULUCF. W wyliczeniach dotyczących ilości uwolnionego CO2 do atmosfery podczas wycinki drzew, uwzględniane jest przeznaczenie pozyskanego surowca drzewnego. Każdy kraj musi obliczyć jaka część drewna trafiła do produkcji papieru, płyt drewnopochodnych oraz tarcicy, bowiem każda z tych grup produktów ma inny czas akumulacji związanego w drewnie CO2 (tarcica najdłuższy).
Tak można w skrócie opisać gospodarkę leśną. Chodzi o to aby gospodarować tak w sektorach leśnych i rolnych aby bilans emisji i pochłaniania CO2 był zerowy lub, co jest bardzo korzystne większe pochłanianie niż emisja.
Najkrócej mówiąc rolnictwo może tak prowadzić swoją produkcję zwracając uwagę na czynniki przyrodnicze, aby emisja dwutlenku węgla do atmosfery w ujęciu bilansowym się zerowała lub była ujemna. Chodzi o odpowiednią uprawę, dobór roślin, kondycję gleby itd.
Marta Ceglarek
Materiały źródłowe:
Decyzja nr 529/2013/UE, Urząd Publikacji Europejskiej, Komisja Europejska
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
