W związku z wystąpieniem Zarządu KRIR, dotyczącym realizowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej programu priorytetowego „Usuwanie folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej” (zwanego dalej także „Programem”) Ministerstwo Klimatu i Środowiska przekazało następujące informacje:
Program priorytetowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej: „NFOŚiGW”) pn. „Usuwanie folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej" miał na celu sfinansowanie usunięcia odpadów, które zostały nagromadzone w gospodarstwach rolniczych ze względu na problemy organizacyjne i ekonomiczne związane z ich zagospodarowaniem.
W założeniu miała to być inicjatywa jednorazowa. Docelowo odpowiedzialność za stworzenie możliwości zagospodarowania odpadów i współfinansowanie tych działań powinna spoczywać na stronie wprowadzającej produkty lub opakowania, w szczególności folie rolnicze w ramach wynikającej z prawa Unii Europejskiej rozszerzonej odpowiedzialności producenta (na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/851 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniającej dyrektywę 2008/98/WE w sprawie odpadów).
W Ministerstwie Klimatu i Środowiska toczą się obecnie prace nad modyfikacją systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP) w zakresie opakowań do nowych minimalnych wymagań prawa UE. Wprowadzający produkty na rynek w opakowaniach (np. środki ochrony roślin lub nawozy) będą obowiązani do pokrycia kosztów selektywnego zbierania, transportu i przetwarzania odpadów do wymaganych unijnymi przepisami poziomów. Nowy system powinien stymulować producentów do takiego projektowania produktów i opakowań, aby zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami zapobiegać powstawaniu nadmiernej masy odpadów i zwiększać ich potencjał recyklingu.
Jednocześnie Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapewnia, że sytuacja na krajowym rynku gospodarki odpadami jest przedmiotem monitorowania i stałej analizy w Ministerstwie KiŚ. W efekcie powyższego i w związku ze zgłaszanymi problemami dotyczącymi zagospodarowania odpadów rolniczych ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw1 wprowadzono możliwość zapewnienia przez gminę odpłatnego przyjmowania przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK) odpadów z działalności rolniczej2.
Ponadto ww. ustawa nakłada obowiązek udostępniania na stronie internetowej urzędu gminy oraz w sposób zwyczajowo przyjęty informacje o adresach punktów zbierania odpadów folii, sznurka, opon, powstających w gospodarstwach rolnych lub zakładów przetwarzania takich odpadów, jeżeli na obszarze gminy są położone gospodarstwa rolne.
Co się tyczy kwestii związanych z przyjętymi dla Programu ramami prawnymi w zakresie pomocy publicznej tj. pomocą de minimis, której dotyczy krajowy limit udzielanej pomocy, MKiŚ informuje, iż ewentualne działania prowadzące do zwiększenia krajowego limitu pomocy de minimis w rolnictwie należą do uprawnień Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Mając na uwadze powyższe, zaznaczono, że sprawa ewentualnej kontynuacji Programu przez NFOŚiGW i wprowadzenia w nim zmian pozostaje otwarta. Na podstawie doświadczeń z obecnego naboru zostanie przeanalizowana możliwość i zasadność kontynuacji wsparcia gmin i rolników w zagospodarowaniu odpadów pochodzących z działalności rolniczej, biorąc jednocześnie pod uwagę skalę zidentyfikowanych potrzeb w tym zakresie.
- Małgorzata Ramatowska
